ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၏ ျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ ႏွင့္ နီးစပ္ေသာ ကုန္သြယ္ေရးရွိျပီး တရုတ္ႏို္င္ငံ၏ အာဆီယံသို႔ ကုန္သြယ္ေရး၀င္ေပါက္ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွ ျမိဳ႕အျဖစ္လည္း ေက်ာ္ၾကားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္စီးပြားေရးႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္သည္။
ျမိဳ႕သမိုင္း
ေရွးယခင္ သီေပါ၊သိႏၵီ၊မိုင္းရယ္၊နမ့္ခမ္း အစရွိသည့္ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားအုပ္ခ်ဳပ္စဥ္က
လြယ္ရိုး အမည္ရွိရြာေလးသာျဖစ္သည္။ ၁၉၀၄တြင္ အဂၤလိပ္တို႔က သိႏီၵေစာ္ဘြား၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွခြဲထုပ္ျပီး အဂၤလိပ္အေရးပိုင္တစ္ဦးထားရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေစခဲ့သည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္မတိုင္မွီ တရုတ္-ျမန္မာလမ္းမၾကီး ေဖာက္လုပ္ျပီးသည့္ေနာက္တြင္ စီးပြားေရးေကာင္းမြန္လာသျဖင့္ လူေနထူထပ္လာေသာေၾကာင့္ လားရိႈးအမည္ျဖင့္ ျမိဳ႕အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ဆင္ျဖဴရွင္ လက္ထပ္က တရုတ္-ျမန္မာစစ္ပြဲကာလအတြင္းတြင္ စစ္စခန္းေထာက္ရြာအျဖစ္လည္းေကာင္း၊
ဒုတိယ ကမာၻစစ္ အတြင္းက ဂ်ပန္၊တရုတ္ ႏွင့္ မဟာမိတ္တပ္မ်ား၏ စစ္စခန္းခ်ရာအျဖစ္ လည္းေကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားရွိခဲ့သည္။
တည္ေနရာႏွင့္ အက်ယ္အ၀န္း
မႏၱေလးျမိဳ႕မွ အေရွ႕ေျမာက္ ၁၈၆မိုင္ အကြာ၊ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာပင္အျမွင့္ ၁၈၀၆ေပတြင္တည္ရွိသည္။ ျမိဳ႕နယ္တစ္ခုလံုး အေနျဖင့္ ေျမာက္လတၱီတြဒ္ ၂၂ဒီဂရီ ၃၆မိနစ္ ၅၃စကၠန္႔ ႏွင့္ ၂၃ဒီဂရီ ၄မိနစ္ ၂၇စကၠန္႔ အၾကား၊ အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၇ဒီဂရီ ၃၁မိနစ္ ၁၀စကၠန္႔ ႏွင့္ ၉၈ဒီဂရီ ၃၁မိနစ္ ၄၈စကၠန္႔ အၾကားတြင္တည္ရွိသည္။ အက်ယ္အ၀န္းအားျဖင့္ ၁၆၃၃.၄၁ စတုရန္းမိုင္ ရွိသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု
- ျမိဳ႕ကို ရပ္ကြက္ၾကီး (၁၂)ခုျဖင့္ဖြဲ႔စည္းထားျပီး တိုးခ်ဲ႕ရပ္ကြပ္မ်ားႏွင့္ ျမိဳ႕ျပဧရိယာထဲ ထည့္သြင္းထားသည့္ ေက်းရြာမ်ား လည္းရွိသည္။ အက်မ္းအားျဖင့္ ေတာင္ေပၚႏွင့္ ေျမျပန္႔ပိုင္း ႏွစ္ပိုင္းရွိသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ေဒသခံမ်ားက ေျမျပန္႔ပိုင္းကို လားရိႈးၾကီးဟုလည္းေကာင္း ၊အစိုးရရံုးမ်ားရွိရာ အျမင့္ပိုင္းကို မူလအေခၚ လြယ္ရိုးဟုလည္းေကာင္း ေခၚၾကသည္။
- ေရာင္း၀ယ္ေရးအတြက္ ျမိဳ႕မေစ်းၾကီး ၊ ပ်ံက်ကုန္စိမ္းေစ်း ၊မန္ဆူေစ်းၾကီး၊ ဘူတာေစ်း အပါအ၀င္ ရပ္ကြပ္အခ်ိဳ႕တြင္လည္း ေစ်းငယ္မ်ားရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ျမိဳ႕မေစ်းၾကီးမွာ အစည္ကားဆံုးႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားရန္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ မန္ဆူေစ်းၾကီး အနီးတြင္ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈျမန္ဆန္ေစရန္ ကုန္စည္ဒိုင္တစ္ခုကို ဖြင့္လွစ္ထားသည္။ ညပိုင္းတြင္သာ ခင္းက်င္းေရာင္းခ်သည့္ ေအာင္သီရိရုပ္ရွင္ရံုေရွ႕ညေစ်းမွာ အထူးစည္ကားသည္။
- ရုပ္ရွင္ရံု သံုးရံုရွိသည္။၄င္းတို႔မွာ
- ေအာင္သီရိရုပ္ရွင္ရံု
- ရထိုက္ရုပ္ရွင္ရံု(ယခင္ စိန္ျမ၀င္းရုပ္ရွင္ရံု)
- သီတာေအးရုပ္ရွင္ရံု
တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
လူမ်ိဳးမ်ား
ေနထုိင္သည့္ လူမ်ိဳးမ်ားမွာ ဗမာ၊ရွမ္း၊တရုတ္၊ကခ်င္၊ကိုးကန္႔ ႏွင့္ ကုလား လူမ်ိဳးမ်ား အဓိကေနထုိင္ျပီး အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားလည္း အနည္းငယ္ ေနထိုင္ၾကသည္။
စီးပြားေရး
ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းမွ တရုတ္ႏိုင္ငံသို႔ တင္ပို႔သည့္ ကုန္စည္မ်ား၏ စီးဆင္းရာအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တရုတ္ႏိုင္ငံမွ ကုန္ပစၥည္းမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္ရာအျဖစ္လည္းေကာင္း ေက်ာ္ၾကားသည္။ ထို႔ျပင္ ေဒသထြက္ကုန္စည္မ်ား၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးထြက္ကုန္မ်ားကို ျပည္တြင္း ႏွင့္ ျပည္ပ(တရုတ္ႏိုင္ငံ) မ်ားသို႔တင္ပို႔သည္။
ပညာေရး
- အထက္တန္းေက်ာင္း ၆ေက်ာင္း ရွိသည္။ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ မူလတန္းအဆင့္ျမန္မာစာႏွင့္ တရုတ္စာတြဲဖက္သင္ၾကားသည့္ တရုတ္စာသင္ေက်ာင္း ၄ေက်ာင္းရွိသည္။ ထို႔ျပင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ အလယ္တန္းအဆင့္ျမန္မာစာ ႏွင့္ ကိုရမ္က်မ္း တြဲဖက္သင္ၾကားသည့္ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းရွိသည္။
တကၠသိုလ္မ်ား
- လားရိႈးတကၠသိုလ္
- လားရိႈးအစိုးရနည္းပညာတကၠသိုလ္
- လားရိႈးကြန္ျပဴတာတကၠသိုလ္
ဘာသာေရး
ဗုဒၶဘာသာကိုအမ်ားဆံုးကိုးကြယ္ၾကျပီး အျခား
ခရစ္ယာန္ဘာသာ ၊
အစၥလာမ္ဘာသာ ၊
ဟိႏၵဴဘာသာ ၊ေဂၚရခါးဘာသာ မ်ား လည္းရွိၾကသည္။ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားက မဟာယနဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ၄င္းတို႔၏ ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားကို လိုက္နာၾကသည္။ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ား၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားကို ႏွင့္ ေစတီပုထိုးမ်ားကို ေနရာအႏွံေတြ႕ႏိုင္သလို အစၥလာမ္ဗလီမ်ား၊ ဟိႏၵဴ ႏွင့္ ေဂၚရခါးဘုရားေက်ာင္းမ်ား အပါအ၀င္ တရုတ္ဘံုေက်ာင္းမ်ားလည္းရွိသည္။
ယဥ္ေက်းမႈ
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားတို႔၏ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ႏွင့္ ျမန္မာ့ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ အပါအ၀င္ တရုတ္၊ကုလား တို႔၏ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ ခြင့္ျပဳထားသည္။ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ ႏွင့္ ျပဇာတ္ရံုတစ္ခုလည္း ရွိသည္။
စာေပ ႏွင့္ ဘာသာစကား
ျမန္မာစာႏွင့္ စကား ၊ ရွမ္းစာေပႏွင့္ စကား တို႔မွာ အသံုးမ်ားျပီး တရုတ္စကားမွာလည္း တြင္က်ယ္ေသာ စာေပႏွင့္ စကားအျဖစ္သံုးစြဲၾကသည္။
ဆက္သြယ္ေရး
တရုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ဆက္သြယ္ထားသည့္ ျပည္ေထာင္စုလမ္းမၾကီးေပၚတြင္တည္ရွိသျဖင့္ ကားလမ္းမွာ အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳသည့္ သြားလာဆက္သြယ္ေရး ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ မႏၱေလးမွလာသည့္ မီးရထားလမ္း၏ အဆံုးျမိဳ႔လည္းျဖစ္သျဖင့္ မီးရထားျဖင့္လည္း သြားလာႏိုင္သည္။ ရာသီမေရြးအသံုးျပဳႏိုင္သည့္ ေလယာဥ္ကြင္းတစ္ခုလည္းရွိပါသည္။
ရာသီဥတု
ေတာင္ေပၚေဒသျဖစ္သည့္အတြက္ ၾကမ္းတမ္းသည့္ ရာသီဥတုမ်ိဳးရွိသည္။ ေဆာင္းတြင္းကာလမ်ားတြင္ ေရခဲမွတ္နီးနီးေအးေလ့ရွိသလို၊ မိုးရာသီတြင္လည္း ရက္ရွည္မိုးရြာသြန္းမႈမ်ိဳးကို ၾကံဳရတတ္သည္။ ေႏြဦးကာလမ်ားတြင္ အနည္းငယ္သာယာျပီး ေႏြလယ္ပိုင္းတြင္ အပူခ်ိန္အတန္ငယ္ျမင့္ပါသည္။
အားကစား
ျပည္နယ္အဆင့္ ေဘာလံုးကြင္းႏွင့္ မိုးလံုေလလံု အားကစားခန္းမတစ္ခုလည္းရွိသည္။ ရပ္ကြက္အလိုက္ အျခားေဘာလံုးကြင္းငယ္မ်ားလည္းရွိသည္။ ေဘာလံုး ႏွင့္ ဘက္စကတ္ေဘာမွာ လူၾကိဳက္မ်ားသည့္ အားကစားမ်ားျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ေသနတ္ပစ္ကြင္း၊ ေရကူးကန္ ႏွင့္လားရႈိးေဂါက္ကြင္းတို႔လည္း ရွိသည္။
ေစတီပုထိုးမ်ား
- မန္ဆူဘုရား(ေစတီ)
- ရန္ေအာင္ေျမဘုရား(ေစတီ)
- ရန္ေအာင္ျမင္ဘုရား(ေစတီ)
- ေတာင္ေပၚဘုရား(ေစတီ)
- ေရကန္ေတာင္ဘုရား(ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား/ေစတီ)
- နဂါးရံုဘုရား
- သာသနာ့ဗိမၼာန္
- နန္းေဟ၀န္ပန္းျခံ
- လားရိႈးမိုတယ္လ္
- ေရပူေခ်ာင္း
- ဟူးမြန္ဆည္
- ဆင္ႏွစ္ေကာင္ အပန္းေျဖစခန္း(ဟူးမြန္ဆည္အနီး)
- ဆင္ေတာင္
- ေရကန္ေတာင္
- မန္ဆန္ေရက်(ေရတံခြန္)
- တရုတ္ဘံုေက်ာင္း
- ေက်ာက္ေတာင္
- ေအတီေခ်ာင္း
ref: wiki myanmar
.JPG)
