အင္းေလးေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား | |
တည္ေနရာ | အင္းေလးကန္ |
သမုိင္းေၾကာင္း
အင္းေလးေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား သမိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ အေၾကာင္းအရာႏွစ္မိ်ဳး ကြဲျပားေနသည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရွိ ရပါသည္။- ပထမ အဆိုမွာ သကၠရာဇ္ (၇၂၁ )ခုႏွစ္တြင္ေညာင္ေရႊၿမဳိ႕ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆီဆိုင္ဖ လက္ထက္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၆၄၄)ခန္႔ ကာလ (ယခု)သန္းေထာင္ ဘုရားနယ္ေျမအတြင္း တစ္ခုေသာေနရာတြင္ ေတာၿခဳံပိတ္ေပါင္းတို႔ျဖင့္ ဖုံးလႊမ္းကြယ္ေပ်ာက္လ်က္႐ွိေသာ လုိဏ္ဂူ အတြင္းမွ ဘုရားဓာတ္ေတာ္၊ ေမြေတာ္မ်ား ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴးသည္ကို သန္းေထာင္နယ္သားတို႔ ဖူးျမင္ေတြ႕႐ွိၾကရသည္။ ထုိအခါ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆီဆုိင္ဖထံ သြားေရာက္ သတင္းေပးၾကသည္။ ထိုအခါ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆီဆုိင္ဖသည္ အားရ၀မ္းသာျဖင့္ ေဆြေတာ္ မ်ဳိးေတာ္ မွဴးမတ္တုိ႔ႏွင့္ ပရိတ္သတ္ေလးပါး ေျမာက္မ်ားစြာ ၿခံရံ၍ သန္းေထာင္အရပ္သို႔ ထြက္လာကာ ျမက္ၿခဳံပိတ္ေပါင္းတို႔ကို ရွင္းလင္းခုတ္ထြင္ၿပီး လုိဏ္ဂူကို တူးေဖာ္ၾကည့္ရာ ဘုရားရွင္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ (၅)ဆူတို႔ကို ဖူးျမင္ ေတြ႕ရွိရေပသည္။ ၄င္း႐ုပ္ပြားေတာ္ ငါးဆူတို႔အနက္ ႏွစ္ဆူမွာ ရဟႏၱာပံုေတာ္ ဟုသိရပါသည္။ ၄င္း႐ုပ္ပြားေတာ္ (၅) ဆူကို ေဖာင္ေတာ္ဦး ႐ုပ္ပြားေတာ္ဟု ေခၚေ၀ၚသည္။
ေစာ္ဘြားႀကီးဆီဆိုင္ဖသည္ ယင္း႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္(၅)ဆူကို မိမိ၏ ေနျပည္ေတာ္ ေညာင္ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ပင့္ေဆာင္ၿပီး ေဟာ္နန္းဦး စံျပႆာဒ္ ေပၚတြင္ ကိုးကြယ္ေတာ္မူၿပီးမွ သီတင္းကၽြတ္ လဆန္း (၇) ရက္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ေဟာ္နန္းဦးမွ ေအာက္သို႔ ပင့္ယူၿပီး လွပ တင့္တယ္စြာ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ ျပႆာဒ္ မ႑ပ္အတြင္း ေကာင္းစြာစံထားလ်က္ ျပည္သူျပည္သားတို႔၏ အဖူးအေျမာ္ အပူေဇာ္ခံပြဲသဘင္ ဆင္ယင္ က်င္းပေတာ္မူျခင္း ျဖစ္သည္။ ေဟာ္နန္းဦးမွ ၿမိဳ႕သို႔ ႂကြဆင္းေတာ္မူသည္ကို အစြဲျပဳ၍ (စစ္ဘုရားလုံးစိုင္း) လူ႔ျပည္သို႔ႂကြဆင္းလာေသာ ျမတ္စြာဘုရားဟု ရွမ္းဘာသာျဖင့္ ေခၚတြင္ေသာေၾကာင္႕ မူလ ေဖာင္ေတာ္ဦးဟူေသာ အမည္မွာ အခိုက္အတန္႔အားျဖင့္ ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေလသည္။
ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕၌ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅၆)ႏွစ္ၾကာ ပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပႏိုင္ခဲ့၍ သကၠရာဇ္ (၉၉၇) ခုႏွစ္တြင္ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕ကို စိုးစံေသာ ေစာ္ဘြားမ (ေစာက္နန္းမ၊ စ၀္နန္းေဟး ) လက္ထက္ ေရာက္ေသာအခါ ၄င္းၿမိဳ႕ေတာ္၏ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ အျခား ေစာ္ဘြား ၿမိဳ႕စားတို႔က ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ထိပါး တိုက္ခိုက္ေႏွာင့္ယွက္ဖန္ မ်ားေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ ရွမ္းျမန္မာတုိ႔၏ အထြတ္္အထိပ္ျဖစ္ေသာ ယင္းေဖာင္ေတာ္ဦးရုပ္ပြားေတာ္ (၅)ဆူ တုိ႔ကို စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းရာ ေညာင္ေရႊနယ္ ေရႊအင္းတိမ္ဘုရားႀကီး၏ အရံေစာင့္ ကၽြန္သီးေတာ္မ်ား ေနရာကြက္၌ ေက်ာင္းေတာ္ ေဆာက္လုပ္ၿပီးလွ်င္ ကၽြန္သီးေတာ္တုိ႔အား (၁၂)မႈ မင္းေရးကိစၥ ခပ္သိမ္းလြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပး၍ ၄င္းတုိ႔၏ သူႀကီးအားလည္း ရုပ္ပြားေတာ္တုိ႔ကို ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းေရးကိစၥ ေဆာင္္ရြက္ဖြယ္ အ၀၀တိုင္း အမိန္႔အာဏာမ်ား အပ္ႏွင္းၿပီး အထူး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေစသည္။ ၄င္း အသည္ေတာ္တုိ႔ ေနထိုင္ရာ ရပ္ကြက္၌ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ ရန္အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းျခင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၌ ဘုရားကိုယ္စား ႐ုပ္ပြားဆင္းထု၊ ေစတီပုထုိးတို႔ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ေသာ ကၽြန္သီးေတာ္ေခၚ အသည္ေတာ္မ်ား ေနထုိင္ရာရပ္ကြက္ကို မည္သူမဆို ၀င္ေရာက္တုိက္ခုိက္ ေႏွာက္ယွက္ထိပါး ဖ်က္ဆီးျခင္း အမႈမျပဳလုပ္ရဟူေသာ ဘာသာတရားအရ ဥပေဒ ပညတ္ခ်က္ထားရွိေသာေႀကာင့္ ၄င္းကို လုိက္နာေသာအား ျဖင့္ ၿမိဳ့ျပ ျပည္ရြာ ပ်က္ျပားေသာအခါ ျဖစ္ေစကာမူ ၄င္းရပ္ကြက္၌ ဘုရားသဃၤန္းေတာ္ကိုျဖစ္ေစ၊ ဘုန္းႀကီးသဃၤန္းကို ျဖစ္ေစ ေအာင္လံအျဖစ္ စိုက္ထူထားပါက မည္သည့္ ရန္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ၀င္ေရာက္ေႏွာက္ယွက္ျခင္း မျပဳရ ဟူေသာ ဘာသာထုံးတမ္း ဥပေဒပညတ္ခ်က္အရ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာစြာေနထို္င္ရေသာ သူမ်ားၿဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ ၄င္းတို႔ ေနထိုင္ရာ ရပ္ကြက္၌ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ ရန္အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းျခင္းျဖစ္သည္။
၄င္းရပ္ကြက္ကား ေရႊအင္းတိမ္ဘုရားႀကီး၏ အေ႐ွ႕ဖက္ ေျမာင္ဆံုရြာ အေနာက္ေတာင္ အင္းတိမ္ၿမဳိ႕ေဟာင္း ေတာင္ဘက္ ယခု ေဆာ္မရြာဟု ေခၚေသာ ရပ္ကြက္ပင္ၿဖစ္သည္။ ယခုေဆာ္မရြာ အေနာက္ဘက္တြင္ ေဖာင္ေတာ္ဦးရြာဟု ေရွးကရွိသည္။ ၄င္းရြာသည္ အယုတ္ေတာ္မ်ား ေနရာ ရပ္ကြက္ၿဖစ္သည္ဟု ယခုလက္႐ွိ အသည္ေတာ္မ်ား လူႀကီးမ်ား ႏႈတ္အမွတ္အသား ထားၾကေၾကာင္း မွတ္သားရသည္။ ၄င္းေဖာင္ေတာ္ဦးရြာတြင္ သီတင္းသုံးေတာ္မူေသာ အခ်ိန္မွစ၍ ၄င္းရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား ဟုတင္စား၍ ေခၚေ၀ၚခဲ့ႀကျခင္းၿဖစ္ပါသည္။ ။ [1]
- အျခားအဆိုတစ္မ်ိဳးမွာ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးသည္ တိုင္းခန္းလွည့္လည္ေတာ္မူရင္း ဇမၺဳသေျပပင္ရင္းသို႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဘီလူးမတစ္ဦးသည္ သားငယ္ကိုပိုက္၍ ျမစ္ကမ္းနားက ၾကည့္ေနရာ သားငယ္သည္ ျမစ္အတြင္းသို႔ က်သြားသည္။ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး သိေတာ္မူလ်င္ ယမထာႀကိမ္လံုးျဖင့္ ေရကိုပုတ္ခတ္ရာ ေရေစာင့္နတ္က ဘီလူးမ၏သားကို ဆယ္ယူေပးအပ္လိုက္သည္။ ဘီလူးမသည္ ဝမ္းသာလြန္း၍ ဟိမဝႏၱာေတာရွိ အနံ႔ေမႊးႀကိဳင္လွေသာ သရကၡာန္အစစ္ကိုျဖတ္ယူ၍ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးအား ဆက္သသည္။ သိၾကားမင္းသည္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးထံမွ သရကၡာန္သားျဖင့္ သရကၡာန္႐ုပ္တုေတာ္ျမတ္ငါးဆူ၊ ျမတ္ေပါင္းမဥၨဴတစ္ဆူ၊ ရွင္ျဖဴ ရွင္လွႏွစ္ဆူ၊ ေပါင္း ရွစ္ဆူထုလုပ္ၿပီး အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးအား ဆက္သေလသည္။ သကၠရာဇ္(၄၈၂)တြင္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးသည္ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ ႏွင့္ စတုတၳသရကၡာန္ ႐ုပ္တုေတာ္ေလးဆူကို သန္းေထာင္အရပ္ ေဖာင္ေတာ္ေပါက္ေတာင္ေျခရင္း၌ ဌာပနာတိုက္တည္ေဆာက္ၿပီး လိုဏ္ဂူသြင္းထားသည္။ ျမတ္ေပါင္းမဥၨဴဘုရား ႐ုပ္တုေတာ္ကို မဟာဂါမရြာေက်ာင္းဆရာေတာ္ အရိယဓဇ ဓမၼရာသီ ထံအပ္ႏွံခဲ့သည္။
ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီ ပြဲေတာ္က်င္းပပံု
ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီတြင္ ဗုဒၶဆင္းတု ၅ ဆူ စံပါယ္ေတာ္မူလ်က္ ေ႐ႊခ်ေ႐ႊသကၤန္းအကပ္မ်ားလြန္း၍ သဒၶါလြန္မႈေၾကာင့္ ဆင္းတုေတာ္ခမ်ာတုိ႔မွာ မူလ႐ုပ္သြင္ပင္ေပ်ာက္၍ မမွတ္မိ ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ေစာေစာပိုင္း အင္းေလးဒ႑ာရီပုိငး္မွာ တင္ျပခဲ့သလုိ ယင္းဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္တုိ႔ကို မာလာယုမွယူခဲ့ရာ ၁၂ ရာစုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာဘုရင္ အေလာင္းစည္သူျဖစ္ပါသည္။ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီပြဲေတာ္ကို ဝါကၽြတ္သည့္ ေအာက္တုိဘာလတြင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပၿမဲျဖစ္၍ ၃ ရက္ၾကာပါသည္။ ယင္းပဲြေတာ္မွာ ႏုိင္ငံအဆင့္အထိအေရးပါတတ္၍ ဗုဒၶဆင္းတု ၄ ဆူ ကို ေတာ္ဝင္ကရဝိတ္ေဖာင္ေပၚတင္၍ အျခားအင္းေလးအတြင္း ေစတီပုထုိးမ်ားအားျဖတ္၍ လွည့္လည္အပူေဇာ္ခံေလ့႐ွိပါသည္။ ဤဘာသာေရးအခါသမယမွာ ပါဝင္လိုသူအမ်ားကိုစြဲေဆာင္ႏိုင္သည့္အ ျပင္ တျပည္ေထာင္လံုးမွ တက္ေရာက္ဆင္ႏႊဲသူတုိ႔လည္း႐ွိၾကသည္ကို အားပါးတရၾကည့္႐ႈႏိုင္ၾကပါသည္။ အင္းသားအခ်င္းခ်င္း စြမ္းအားၿပိဳင္သည့္ပြဲဟုလည္း ေခၚႏိုင္ပါသည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာအတြက္ ၾကာခ်ည္မ်ားေလာင္းလွဴၾကျခင္းကိုလည္း အထူးၾကာသကၤန္းယက္ဖို႔ ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ အင္းေလးကန္အတြင္းႏွင့္ ဝန္းက်င္ေနၾကသူမ်ားအဖုိ႔ ပဓါနသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးက ေ႐ွး႐ုိးအစဥ္အလာအသံုးျပဳၾကသည့္ ေလာင္းေလွငယ္မ်ားျဖစ္ၾက၏။ သုိ႔ေသာ္လည္းယေန႔ဆုိ လွ်င္ အတန္ငယ္ႀကီးေသာေရယာဥ္တုိ႔ကို စက္အင္ဂ်င္ယႏၲရားတပ္ဆင္၍ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးအတြက္သံုးေနၾကပါၿပီ။
ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားပြဲကုိ ႏွစ္စဥ္ သတီးကြၽတ္လဆန္း (၁) ရက္ေန႔မွ စ၍ လျပည့္ေက်ာ္ (၃ ) ရက္ေန႔အထိ စည္းကားစြာက်င္းပေလ့ရွိသည္။ သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁ ရက္ =ရုပ္ပြားေတာ္ ၅ ဆူမွ ၄ ဆူကုိ ကရ၀ိတ္ေဖာင္ေတာ္ေပၚသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ ႕ကာ တစ္ညတာ ေဖာင္ေပၚတြင္ စံေနေတာ္မူသည္။ ေက်ာင္းေတာ္ ထုတ္ပြဲ ဟုေခၚေလ့ရွိသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၂ ရက္= နန္းဟူးမွ ေၾကးေပၚခုံေက်ာင္းတြင္ ဆြမ္းကပ္၍ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၃ ရက္= ဟဲယားရြာမတြင္ ဆြမ္းကပ္၍ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၄ ရက္= ငဖယ္ေခ်ာင္ေက်ာင္းၾကီးေပၚတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၅ ရက္= ေၾကးစားရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၆ ရက္= လင္းကင္းေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၇ ရက္= ေညာင္ေရႊျမိဳ ႔တြင္ ၂ ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၀ ရက္= မုိင္းေသာက္ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၁ ရက္=သလဲဦးရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၂ ရက္=ဇရပ္ၾကီးရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၃ ရက္=နန္းပန္ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၄ ရက္=က်ိဳင္းခမ္းရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၅ ရက္ (လျပည့္ေန႔)=မုိင္းပ်ိဳးရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္=ေနာင္ေတာ္ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၂ ရက္=ေရသာရြာရွိ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
- သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၃ ရက္=နဂုိ စံေက်ာင္းရွိရာ နန္းပန္ရြာသုိ႔ ျပန္လည္ ၾကြခ်ီေတာ္ မူသည္။
ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားပြဲေတာ္ကုိ ကမၻာအရပ္ရပ္မွ ခရီးသြားဧည့္သည္ေတာ္မ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံအရပ္ရပ္မွ ဘုရားဖူးမ်ား ႏွစ္စဥ္ စည္းကားသုိက္ျမိဳက္စြာ လာေရာက္ ေလ့ရွိသည္။
ref: wikimyanmar