ကယားျပည္နယ္မွ ႏိုင္ငံေရး ပါတီႀကီး (၄) ခု၏ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားသည္ ျပည္နယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ မ်ားကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ ခဲ့ၾကရာတြင္ အျမင္ သေဘာထားမ်ား ကြဲျပား ခဲ့ၾကသည္ဟုကရင္နီျပည္ လူငယ္မ်ား သမဂၢ (UKSY) မွ ေစာဖိုးခြါး ကဆိုပါသည္။
“ သံုးသပ္ပြဲကို လြိဳင္ေကာ္ျမိဳ႕ ကတ္သလစ္ ဓမၼာရံု အ.ထ.က-(၃) အနီးမွာ ဒီေန႔ (၉) နာရီ ကေန (၁၂) ခြဲ အထိ က်င္းပၾက ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲ ပံုစံကေတာ့ လူထုက ေမးခြန္း ထုတ္တယ္။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ (၃) ပါတီနဲ႔ အစိုးရ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေျဖတဲ့ ပံုစံပါ။ အျမင္ ကြဲတာက ႀကံ့ခိုင္ေရးက တဖက္ က်န္တဲ့ (၃) ပါတီ ကိုယ္စားလွယ္ က တဖက္ ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ဆိုပါသည္။
ယင္း ျငိမ္းခ်မ္ေရး ျဖစ္စဥ္ေပၚ သံုးသပ္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲကို ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးခဲ့သည့္ ပုဂၢိဳလ္ (၄) ဦးမွာ ကယန္းျပည္ သစ္ပါတီမွ တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္မွဴးၾကီး ေစာလြင္၊ကရင္နီ အမ်ဳိးသား တိုးတက္ေရး ပါတီ (KNPP) မွ နိုင္ငံေရးနွင့္ ဆက္ဆံေရး ဗိုလ္မွဴးၾကီး ဘုန္းနိုင္၊ လြိဳင္ေကာ္ျမိဳ႕နယ္ျပည္သူ႔ လြတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ႀကံ႔ခိုင္ေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး ပါတီ ဦးခင္ေမာင္ညိဳ၊ ကရင္နီ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ျပည္သူ႔ လြတ္ေျမာက္ တပ္ဦး (KNPLF ေခၚ ကလလတ)မွ တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး ဗိုုုလ္မွဴး မန္းသက္ေဖာ တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
စစ္ေရးႏွင့္ လံုၿခဳံေရး အေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးရာတြင္ ကယားျပည္နယ္ ျပည္သူ႔ လြတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးခင္ေမာင္ညိုက တိုင္းတတိုင္း၌ စစ္ေရး ေလ့က်င့္ေရးေက်ာင္း တေက်ာင္းရွိသင့္သည္ဟု အႀကံျပဳပါသည္။ သို႔ေသာ္ က်န္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ (၃) ဦးမွာ အစိုးရ အေနႏွင့္စစ္အင္အား တိုးခ်ဲ႕ေနသည့္ သေဘာ ျဖစ္ေနသျဖင့္ လံုး၀ လက္မ ခံႏိုင္ ေၾကာင္း ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးရာ အျမင္ ကြဲလြဲေနၾက ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
ကလလတသည္ (၁၉) နွစ္ေက်ာ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူ ထားသည့္ အဖြဲ႔ျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းတို႔သည္ အစိုးရႏွင့္ အပစ္ခတ္ ရပ္စဲစဥ္ သေဘာ တူညီမွဳမ်ား ရယူခဲ့ပါသည္။ ၄င္းသေဘာ တူညီခ်က္မ်ားထဲမွ တခ်ဳိ႔ကို အစိုးရမွ ယေန႔အထိ အေကာင္အထည္ မေဖၚေပးေၾကာင္း ေဆြးေႏြး ခဲ့သလို KNPPမွလည္း ၄င္းတို႔ အစိုးရႏွင့္ ရယူ ခဲ့သည့္ အခ်က္ (၁၄) ခ်က္ကို ရွင္းျပျပီး ယခုခ်ိန္ထိ အေကာင္အထည္ မေဖၚေသးေၾကာင္း တင္ျပပါသည္။
ကယားျပည္မွ ၾကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ ျပည္သူ႔ လြတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ကမူ လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္တြင္လြတ္ေတာ္ အတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြး ခဲ႔သည့္ အေၾကာင္းအရာ မ်ားကို တင္ျပ ခဲ့ပါသည္။ ထို႔အျပင္ တိုင္းရင္းသားနွင့္ အစိုးရၾကားျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ရာတြင္ တဖက္နွင့္ တဖက္ နားလည္မွဳ လြဲ၍ ယံုၾကည္မွဳ မရွိျခင္းေၾကာင့္ ျပီးခဲ့သည့္ ျငိမ္းခ်မ္း ေရးပြဲေတြမွာပ်က္ျပယ္သြားျခင္း ျဖစ္ရေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ႔ပါသည္။
အလားတူ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖို႔ အတြက္ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္ရမည္၊ ဘာအခက္အခဲ ရွိေနသည္ကို ေဆြးေႏြးျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရရန္အတြက္ လက္ေတြ႕လုပ္ငန္းစဥ္ (၇)ရပ္ကိုအေကာင္ထည္ ေဖာ္ဖို႔ လိုသည္ဟု ကယန္းျပည္သစ္ ပါတီမွ အတြင္း ေရးမွဴး(၁) ဗိုလ္မွဴးၾကီး ေစာလြင္က ေျပာပါသည္။
“အစိုးရက တနိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေၾကျငာေပးဖို႔၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ခိုင္မာေအာင္သမာသမတ္ က်တဲ႔ ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ကဖြဲ႕ဖို႔၊ အေထြေထြ လြတ္ျငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ကိုေၾကျငာေပးဖို႔၊ ပင္လံု စိတ္ဓာတ္ အေျခခံတဲ့ ညီလာခံ က်င္းပျပီး ေကာ္မရွင္ တရပ္ ခန္႔အပ္ဖို႔၊၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု ျပင္ဆင္ျပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဖို႔၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ျပည္သူ႔ လြတ္ေတာ္နဲ႕အမ်ဳိးသား လြတ္ေတာ္က အျမန္ အတည္ျပဳေပးဖို႔ နဲ႕ ျပည္လံုးကြ်တ္ ဆႏၵ ခံယူပြဲ က်င္းပဖို႔ ျဖစ္တယ္” ဟု ဆိုပါသည္။
ထိုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ကယန္းျပည္သစ္ ပါတီမွ အစိုးရက တနိုင္ငံလံုး အပစ္ခတ္ျပီးမွ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္မည္ဆိုလွ်င္ ဘယ္ေတာ့မွ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာခဲ႔သလို အစိုးရ အေနျဖင့္ တျပည္လံုး အတိုင္းတာ အပစ္ခတ္ ရပ္စဲေရး မေၾကာျငာေပးလွ်င္ကယန္းျပည္သစ္ ပါတီ အေနျဖင့္ လက္မွတ္ ထိုးမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
ကယားျပည္နယ္ရွိ ကရင္နီ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္တြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကေသာ္လည္း တဖြဲ႕တည္း ျဖစ္ရန္ အစီအစဥ္ မရွိသလို တဖြဲ႕တည္းျဖစ္လာရန္ ဆႏၵရွိၾကေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
ဤ (၄) ပါတီ၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္အား ျပန္လည္ သံုးသပ္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ ျငိမ္းေဖာင္ေဒးရွင္း၊ ေမတၱာေဖာင္ ေဒး ရွင္း၊ IRC ၊ MRC ၊UNHCR နွင့္ ကရင္နီ လူငယ္မ်ား၊ ပအို၀္႔ လူငယ္မ်ား၊က ယန္း အမ်ဳိးသမီး လူငယ္မ်ားစုစုေပါင္း (၁၀၀) ေက်ာ္တက္ ေရာက္ခဲ႔ၾကျပီး ၄င္းတို႔သိလိုသည္မ်ားကို ေမးျမန္း ခဲ႔ေၾကာင္းဆိုပါသည္။
ဤကဲ့သို႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ အတြက္ သံုးသပ္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္လာရန္ ကရင္နီျပည္ လူငယ္မ်ား သမဂၢ (UKSY) မွ ကမကထျပဳ က်င္းပခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ (UKSY) သည္ ၂၀၀၇ ခုနွစ္တြင္ Kayar State Youth အမည္ျဖင့္ ကရင္နီ လူငယ္ အစည္းအရံုး (KNYO)၊ ကရင္နီ လူမ်ိဳး ေပါင္းစံု ျပည္သူ႔ လြတ္ေျမာက္ တပ္ဦး (KNPLF ေခၚ ကလလတ)၊ က ယန္းမ်ဳိးဆက္သစ္ အဖြဲ႕(KNGY) တို႔ ပူးေပါင္းျပီး စတင္ တည္ေထာင္ ခဲ့ပါသည္။
ဤကဲ့သို႔ တည္ေထာင္ျပီးေနာက္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ကန္႔ကြက္ လွုပ္ရွား ခဲ့ၾကသျဖင့္ေခါင္းေဆာင္ သုံုးဦး အဖမ္း ခံရခဲ႔ျပီး (KSY)သည္လည္း ပ်က္စီး သြားခဲ႔ပါသည္။ ၂၀၁၀ ခုနွစ္တြင္(UKSY)အမည္ျဖစ္ တရား၀င္ လွုပ္ရွားလာျပီး ကရင္နီ လူငယ္အစည္း အရံုး (KNYO)၊ ကရင္နီ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ျပည္သူ႔ လြတ္ေျမာက္ တပ္ဦး (KNPLF ေခၚကလလတ)၊ ကယန္း မ်ဳိးဆက္သစ္ အဖြဲ႕ (KNGY) ၊ ၀ိဇၹာသိပၸံ ေက်ာင္းသားမ်ား သမၼဂၢ နွင့္ နိုင္ငံေရး တက္ၾကြ လွုပ္ရွားသူတသီး ပုဂၢတို႔ျဖစ္ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါသည္။