ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ တန္းတူညီမၽွဖို႔ ဆႏၵရွိရင္ ထြက္ေပါက္ရွာလို႔ရပါတယ္

သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္

နိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အစိုးရေက်ာင္းမွာ တိုင္းရင္းသားစာေပ သင္ၾကားမွုအတြက္ မျဖစ္နိုင္ ဘူးလို႔ တိုင္းရင္းသားနိုင္ငံေရးပါတီ ၁၄ ပါတီ နဲ႔ စေနေန႔(ဩဂတ္စ္ ၄ ရက္ ၂၀၁၂) ကေတြ႕ဆုံစဥ္မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါ တယ္။ ေျပာင္းလဲမွုနဲ႔အတူ တိုင္းရင္းသားတန္းတူညီမၽွေရးရွိဖို႔ အမွန္တကယ္ဆႏၵရွိခဲ့ရင္ ဘာျဖစ္လို႔ စုေပါင္း အေျဖမရွာပါသလဲ။ နိုင္ငံေရးမွာ စိတ္ပါဝင္စားတဲ့ သၽွမ္းလူငယ္အေရးလွုပ္ရွားသူ စိုင္းလူရဲ့ဆႏၵသေဘာထား အျမင္ကို သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္ထားပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကိုးမိုင္ သၽွမ္းေက်ာင္း၌က်င္းပေသာ သၽွမ္းဘာသာသင္ရိုးညႊန္းတမ္းစာအုပ္ေရြးခ်ယ္ေရးအစည္းအေဝး (ဓါတ္ပုံ-SL&CA-YGN ေဖ့စ္ဘုခ္မွ)

ေမး။ ။ၿပီးခဲ့တဲ့ စေနေန႔က နိုင္ငံေရးပါတီ ၁၄ ခု နိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔သြားေရာက္ေတြ႕ဆုံရာမွာ သၽွမ္းေခါင္း ေဆာင္ခြန္ထြန္းဦးကေနၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားဘာသာစာေပကိုအစိုးရေက်ာင္း ခ်ိန္အတြင္းမွာ သင္ၾကားနိုင္ေရး ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ သမၼတအေနနဲ႔ ဒီအခ်က္ကို ျငင္းဆိုလိုက္တဲ့အေပၚ ဘယ္လိုျမင္ ပါသလဲခင္ဗ်။

ေျဖ။ ။သမၼတက လုံး၀ ျငင္းပယ္လိုက္တဲ့သေဘာေတာ့မဟုတ္ဘူးဗ်။ ဒီပလိုေမစီ (Diplomacy) နည္းသုံး ေနတာ။ တိုင္း ရင္းသားေဒသေတြမွာ မတူတဲ့လူမ်ိဳးစုေတြေနထိုင္ေနတဲ့အတြက္ အင္အားႀကီးတဲ့အဖြဲ႕ရဲ့ စာကို ဘဲသုံးလို႔မရဘူး လို႔သမၼတကေျပာတယ္။ ဒါဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ေမးစရာတခုျဖစ္လာတယ္။ ျပည္ေထာင္ စုျမန္မာ နိုင္ငံမွာေကာ ဘာေၾကာင့္ ဗမာစာကို အဓိကထား သင္ေနသလဲ။ ကဲ- သမၼတႀကီး ဘယ္လိုေျဖမလဲ။ ဒါေပါ့ အစိုးရသစ္ဆိုေပ မယ့္ ဗမာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒႀကီးက နည္းနည္းေလးမွေလ်ာ့ မသြားဘူး။ တိုင္းရင္းသား ေတြကိုလဲ ဗမာနဲ႔တန္းတူ မထားခ်င္ဘူး လို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အစိုးရက တကယ္ဘဲျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ခ်င္ရင္ တကယ္ဘဲ တန္းတူညီတူထားလိုစိတ္ရွိရင္ ဘယ္ျပႆနာမဆို ေျဖရွင္းတဲ့နည္းလမ္းက ရွိကို ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမၼတႀကီးက ထြက္ေပါက္အေနနဲ႔ အဲလိုေျပာမယ့္အစား -ကဲလာၾက ဘယ္လို ေျဖရွင္း ၾကမလဲ ဒီျပႆနာ။ က်ေနာ္တို႔ ညႇိႏွိုင္းရ ေအာင္ -လို႔ေခၚရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သၽွမ္းလူမ်ိဳး သၽွမ္းလူငယ္ေတြအေနနဲ႔ သိပ္ကို ဝမ္းသာမိပါလိမ့္မယ္။

ေမး။ ။ အစိုးရေက်ာင္းခ်ိန္အတြင္းမွာသင္ၾကားဖို႔လုံး၀မျဖစ္နိုင္ဘူးလို႔ သမၼတကျငင္းလိုက္တာေၾကာင့္ ျဖစ္နိုင္ ေအာင္ေကာ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လိုျပင္ဆင္လုပ္ေဆာင္သြားသင့္သလဲ။

ေျဖ။ ။ အခြင့္အေရးဆိုတာ ေရာ့ အင့္ ဆိုၿပီးလြယ္လြယ္နဲ႔ေပးလာတာမရွိဘူး။ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့အခြင့္ အေရး ကိုယ္ ကေတာင္းမွ ရမွာျဖစ္တယ္။ ၁၉၄၇ ပင္လုံစာခ်ဳပ္မွာပါတဲ့ အခြင့္အေရးကိုေစာင့္ေနလို႔ က်ေနာ္တို႔ အခ်ိန္ေတြ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္သြားၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ျဖစ္နိုင္ေအာင္ ဆိုတဲ့ အခြင့္အေရးကို က်ေနာ္တို႔ ဆက္လက္ ႀကိဳးစား ေတာင္းဆိုသြားမယ္။ ေျဖရွင္းနိုင္ေအာင္က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားသြားမယ္။ အဆုံးစြန္ေျပာ ရင္ တိုင္းရင္း သားစာေပကို ေက်ာင္းခ်ိန္အတြင္းမွာေပးမသင္တာေတာင္မွ အစိုးရက ဒါက ဒီတိုင္းရင္းသားေတြရဲ့စာေပလို႔ အသိအမွတ္ျပဳ ေပးရင္ေတာင္ က်ေနာ္တို႔ေက်နပ္ၿပီ။ ဘာေၾကာင့္ လဲ သူက အသိအမွတ္ျပဳေပးရင္ က်ေနာ္ တို႔တိုင္းရင္းသား စာေပဟာ ဗမာစာနဲ႔တန္းတူအဆင့္ရွိ သြားမယ္။ ဒီအဆင့္ေရာက္ေအာင္ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ ႀကိဳးစားသင့္တယ္။

သမၼတေျပာတဲ့အတိုင္း ခ်င္းျပည္နယ္မွာဆိုရင္ တရြာနဲ႔တရြာေတာင္မွ ေျပာစကားမတူတာ။ ဘယ္လို လုပ္ မလဲ ဆိုတာက ေျဖရွင္းဖို႔လမ္းကလြယ္လြယ္ေလးပါ။ ဥပမာ သၽွမ္းျပည္နယ္ဆိုပါေတာ့။ ေတာင္ပိုင္း ၃ ၿမိဳ႕နယ္ ဆီဆိုင္၊ ဟိုပုံး၊ ပင္ေလာင္း ဆိုရင္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒထဲမွာ ပအိုဝ္းကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသျဖစ္တယ္။ ဒီေဒသမွာ ပအိုဝ္းေတြအေနမ်ားလို႔ ပအိုဝ္းစာကိုအဓိကထားၿပီးသင္လိုက္။ ေျမာက္ပိုင္း မွာဆိုရင္ မန႔္တုန႔္၊ နမ့္ဆန္ ပေလာင္ (တအာန္း) ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေပးထား တယ္ ဆိုေတာ့ တအာန္းစာ ေပးသင္လိုက္။ တျခားေနရာမွာလဲ အဲလို ဘဲ သတ္မွတ္ေပးလိုက္ရင္ ခက္ခဲစရာအေၾကာင္း မရွိဘူး။ေနာက္တခုအေရးႀကီးတာက ေက်ာင္းခ်ိန္တြင္းမွာ တိုင္းရင္း သားဘာသာကို သင္ၾကားခြင့္ေပး လိုက္ၿပီဆိုေပမယ့္ ေက်ာင္းသားေတြကို မိမိစိတ္ႀကိဳက္ ဘာသာေရြး ခြင့္ေပးလိုက္ရင္ ဘာျပႆနာမွ ရွိေတာ့မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ ျမင္ပါတယ္။ ေနာက္တခုက တိုင္း ရင္းသား ေဒသေတြမွာ မတူတဲ့လူမ်ိဳးစုေတြေနထိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ သူ႔ဟာနဲ႔သူ ဘုံဘာသာစကား Common Language ဆိုတာ ရွိၿပီးသားဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းခ်ိန္တြင္းမွာသင္ခြင့္ေပးလိုက္တာေတာင္မွ ျပႆနာမရွိဘူး။ ျပႆနာရွိမွာက သူတို႔( အစိုးရဘက္က)ဘဲ။

အဲ - ေနာက္တခုထပ္ၿပီးသုံးသပ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ခြန္ထြန္းဦးတို႔နဲ႔ အစိုးရနဲ႔ ၂ ႀကိမ္ ၂ ခါေတြ႕ဆုံရာမွာ ဦးေအာင္မင္း ၊ ေဒါက္တာျမေအးတို႔နဲ႔ေတြ႕တုန္းက တမ်ိဳးေျပာတယ္။ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေတြ႕ ေတာ့ တမ်ိဳးထပ္ေျပာတယ္။ ဒါကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အစိုးရအတြင္းမွာေတာင္ ကြဲျပားေနတာေတြ႕ရ တယ္။

ေမး။ ။ ဒီလိုဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားစာေပကို အစိုးရေက်ာင္းခ်ိန္မွာ၊ ေက်ာင္းတြင္းမွာ သင္ၾကားနိုင္ဖို႔က မလြယ္ေတာ့ဘူးဆိုတာေတြ႕ရတယ္။ ဘယ္လိုဆက္ၿပီး စခန္းသြားၾကမလဲ။

ေျဖ။ ။ သို႔ေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ သၽွမ္းစာေပပညာရွင္ေတြကေျပာထားတာတခုေတာ့ရွိတယ္။ အစိုးရ ေက်ာင္း ခ်ိန္အတြင္းမွာ သင္ၾကားခြင့္မရဘူးဆိုေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ အျပင္မွာဘဲ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးၿပီး သင္သြားမယ္။ အာဏာပိုင္ေတြကေန အေႏွာင့္အယွက္မေပးဖို႔ဘဲလိုတယ္။ အရင္ကရွိခဲ့ဖူးတဲ့ သမိုင္း ဆိုးက က်ေနာ္တို႔ကို ခုထိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတယ္။ သၽွမ္းစာေပသင္တန္းကို သူပုန္စာေပသင္ေနတယ္ ေျပာလိုေျပာ တာေတြလဲရွိခဲ့ဖူးတယ္။ အေရးအေၾကာင္းရွာၿပီးဖမ္းမယ္ခ်ဳပ္မယ္ဆိုတာ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခုလဲဘဲ က်ေနာ္တို႔စာေပအတြက္ အစိုးရကေန မပံ့ပိုးေပးတာေတာင္မွ သင္ၾကားမွုကိုေတာ့ မေႏွာင့္ယွက္သင့္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔လုပ္ေနတာဟာ အစိုးရေက်ာင္းခ်ိန္ထဲ သင္ၾကားခြင့္မရေသး တဲ့ ကာလ အတြင္းမွာ မိမိစာေပ မပေပ်ာက္ေရးအတြက္၊ မိမိစာေပ ပ်ံ႕ပြားတိုးတက္ေရးအတြက္ ဘဲျဖစ္ တယ္ လို႔ သမၼတႀကီးကို ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။

ေမး။ ။ သၽွမ္းစာေပအတြက္ စာေပပညာရွင္ ၁၉ ဦးေကာ္မတီဖြဲ႕ထားၿပီလို႔ၾကားတယ္ခင္ဗ်။ ေကာ္မတီေတြ အေပၚ သၽွမ္းလူငယ္ေတြက ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲခင္ဗ်။

ေျဖ။ ။ ေကာ္မတီ ၁၉ ဦး ဟာ အလုပ္မလုပ္ရေသးတဲ့အတြက္ သူတို႔အေပၚေဝဖန္ဖို႔ ေစာပါေသးတယ္ လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ လူငယ္ေတြအတြက္ ေစတနာျဖဴျဖဴစင္စင္ရွိၿပီး အေကာင္းဆုံး လုပ္ေပးၾကလိမ့္မယ္လို႔ ယုံၾကည္ေမၽွာ္လင့္ပါတယ္။

ေမး။ ။ အခုျဖစ္ေပၚေနတဲ့နိုင္ငံေရးအေျခအေနနဲ႔ မတင္မက်ျဖစ္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားဘာသာစာေပ အစိုးရ ေက်ာင္း မွာသင္ၾကားေရးကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုေဝဖန္လိုပါသလဲ။

ေျဖ။ ။စာေပေပ်ာက္ရင္ လူမ်ိဳးေပ်ာက္တယ္။ ေရွ႕ဆက္သြားနိုင္ဖို႔ တိုင္းရင္းသားစာေပ စာအုပ္မ်ားမ်ားထုတ္ ရမယ္။ ကေလးေတြ စာတတ္တယ္ ဖတ္ဖို႔စာအုပ္မရွိဘူး။ ကေန႔ေခတ္ ထုတ္ေဝေနတဲ့ စာအုပ္ေတြဟာ ကေလး ေတြ ဉာဏ္ေရတိုးဖို႔ နည္းေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးပညာေပးမဂၢဇင္းေတြမ်ားမ်ား ထုတ္ဖို႔ လိုတယ္။ တိုးတက္ လာတဲ့ ေခတ္ မွာ ေရဒီယိုေတြ အင္တာနက္ေတြ ေပါေပါမ်ားမ်ား သုံးနိုင္ၿပီျဖစ္တဲ့ အတြက္ အက်ိဳးရွိရွိ အသုံး ခ်ဖို႔လိုအပ္ တယ္။ မိမိရင္တြင္းျဖစ္ေတြကိုဘဲဦးစားေပးၾကဖို႔၊ မိမိအတြက္ တိုးတက္မွုလမ္းကိုရွာဖို႔ တိုက္တြန္း ခ်င္တယ္။ ဒါက ပညာေရးေပါ့ေနာ္။

ေနာက္နိုင္ငံေရးဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ သၽွမ္းျပည္တြင္းမွာ သၽွမ္းပါတီဆိုရင္ ၃ ခုရွိတယ္။ ဒီ ၃ ခု ေပါင္းနိုင္ မွသာ အားလုံးေမၽွာ္မွန္းတဲ့ ညီညြတ္မွုကိုရနိုင္မယ္။ သို႔ေပမယ့္ ဒီတိုင္းဘဲဆက္သြားရင္ေတာ့ ေပါင္းစည္း နိုင္ဖို႔ ခက္လိမ့္ မယ္။ မျဖစ္မေနလဲ ေပါင္းရမယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ SSJAC အဖြဲ႕ရဲ့ ဦးေဆာင္ မွုကို အားကိုးပါတယ္။

ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့- အရင္ကသၽွမ္းေခါင္းေဆာင္ေတြ အဖမ္းခံရတာ SSJAC ေၾကာင့္ဆိုၿပီး လူေတြက ျမင္ၾက တယ္။ ေရွ႕ဆက္ ပူးေပါင္းေရးမွာ လူငယ္ေတြပါတီေတြက အဲဒီအေပၚစိတ္ခ် ပါ့မလား။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ရပ္တည္ခ်က္အေပၚမူတည္တယ္။ ရပ္တည္ခ်က္ခိုင္ျမဲရင္ မခက္ဘူး။ အေႏွာင့္ အယွက္ ေတာ့ရွိမွာဘဲ။ ခံနိုင္ရည္ရွိရင္ေတာ့ ဒီအေႏွာင့္အယွက္အဟန႔္အတားဟာ က်ေနာ္တို႔အတြက္ ေလွကားထစ္တခု ျဖစ္သြားမယ္။ ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုျပန္ၿပီး ေထာင္ေခ်ာက္ဆင္တဲ့အျဖစ္မ်ိဳးေတာ့ မလိုၾကဘူး။ သို႔ေပမယ့္ ေထာင္ေခ်ာက္အျဖစ္ခံမလား အမ်ိဳးသားေရးအတြက္ျဖစ္ခ်င္သလား၊ စဥ္းစား ၿပီးမွ ဆုံးျဖတ္သင့္ပါတယ္။

ေမး။ ။၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားသင့္သလဲ။

ေျဖ။ ။ သၽွမ္းျပည္လူထုအေတာ္မ်ားမ်ား ကမွတ္ပုံတင္မရွိၾကဘူး။ တျခားကလာေနတဲ့ ဧည့္သည္က မ်ားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဧည့္သည္က အိမ္ရွင္ျဖစ္လာမွု၊ အိမ္ရွင္က ဧည့္သည္ျဖစ္သြားမွု ကိုဟန႔္တား နိုင္ ဖို႔အတြက္ ဘယ္အရပ္ ဘယ္ေဒသမွာေနေန ျမန္မာနိုင္ငံသား မွတ္ပုံတင္ေလးရေအာင္ေတာ့လုပ္ၾက ဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္တယ္။ မွတ္ပုံ တင္ဆိုတဲ့အရာဟာလည္း က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ ေမၽွာ္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္အတြက္ အဓိက က်တဲ့ အရာတခုျဖစ္ပါတယ္။