"ျဖဴစင္ေသာ မိုးေရစက္၊ ေအးျမေသာ ရာသီဥတု၊ ျမင့္မားေသာ ေတာင္တန္း၊ ေကြ႕၀ိုက္ေသာ အတက္အဆင္း ႏွစ္ထပ္လမ္း၊ ရပ္နားစခန္း အလီလီႏွင့္ အစီအရီပြင့္ေသာ ငုပန္း၀ါ၀ါလႊမ္းၿခံဳေနသည့္ ပန္းၿမိဳ႕ေတာ္ (သို႔မဟုတ္) ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕သည္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၁၅ရက္ေန႔တြင္ ၿမိဳ႕တည္သက္တမ္း ၁၁၈ႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ပါျပီ။"
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ရဲ့ ကုိခ်စ္တဲ့သူေတြအတြက္ေတာင္ၾကီးျမဳိ႔အေၾကာင္းတင္ေပးလုိက္ပါတယ္။
ေဆာင္းရာသီမွာ အေအးဆံုး ၈.၈ စင္တီဂရိတ္ ရွိခဲ့တဲ့ ဒယ္အို္းပံု ေတာင္ကလပ္ၿမိဳ႕ေလး ျဖစ္တယ္ဆိုတာ..
ရွမ္းဘာသာ "တြံတီ"၊ "တြမ္းတီး"၊ "ေထာင္က်ည္း" ဆိုတဲ့ စကားကေန ေတာင္ႀကီးလို႔ ျဖစ္လာတယ္ဆိုတာ..
လူသိမ်ားတဲ့ အေဆာင္အဦေတြက `အိမ္ေတာ္´၊ ရွမ္းျပည္နယ္ အစည္းအေ၀းခန္းမ (က်ားေခါင္း)၊ ယဥ္ေက်းမႈ ျပတိုက္၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၊ ဘူတာရံု၊ စ၀္စံထြန္းေဆးရံု၊ ေတာင္ႀကီးေဂါက္ကြင္း၊ ေအးသာယာ ေဂါက္ကြင္း၊ Taunggyi University၊ Technological University (Taunggyi)၊ Computer University (Taunggyi)၊ ပညာေရး ေကာလိပ္၊ သူနာျပဳသင္တန္းေက်ာင္း၊ သားဖြားသင္တန္းေက်ာင္း၊ သမ၀ါယမ သင္တန္းေက်ာင္း၊ ၿမိဳ႕မေစ်းႀကီး၊ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ကေလးေဆးရံုႀကီး၊ ဇီ၀ိတဒါန သံဃာ့ေဆးရံုႀကီး၊ ေအးသာယာ ေက်ာင္းထုိင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး သင္တန္းေက်ာင္းေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ..
တန္ခိုးႀကီး ဘုရားေစတီမ်ားမွာ စူ႒ာမုနိေလာကခ်မ္းသာဘုရား၊ ေရႊဘုန္းပြင့္ဘုရား၊ ျမစိမ္းေတာင္ဘုရား၊ ပတျမားလွိဳင္ဂူ ဘုရား၊ နဂါးႏွစ္ေကာင္ဆင္တဲ၊ ကိုးန၀င္းဘုရား၊ ေရႊခ်မ္းသာဘုရား၊ ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား၊ ေရႊမုေ႒ာဘုရား၊ ေရႊျမင္တင္ဘုရား၊ ဓာတ္ေတာ္ႀကိဳ ဘုရား၊ သက္ေစ့ရန္ေအာင္ဘုရား၊ ဖရဲေငြေတာင္ဘုရား၊ ရပ္ေတာ္မူဘုရား၊ ဆုေတာင္းျပည့္ ေအာင္ေတာ္မူဘုရား၊ ကုန္းသာဘုရား၊ ေပၚေတာ္မူဘုရား၊ ၿမစၾကၤာဘုရား၊ ရန္ကင္းေတာင္ ဘုရား၊ စသည္ျဖင့္ ဘုရားေစတီေပါင္း (၄၈)ဆူ စံေပ်ာ္ေနတယ္ဆိုတာ..
ၿမိဳ႕ေပၚေစ်းမ်ား ျဖစ္တဲ့ ၿမိဳ႕မေစ်း၊ စ၀္စံထြန္းေစ်း၊ အမွတ္ (၅)ေစ်း၊ ၂၁၂ ရဲေဘာ္ေစ်း ေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ..
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ဟာ ၄၂၀.၈၄ စတုရန္းမိုင္၊ ၂၆၉၃၃၇ ဧက က်ယ္ၿပီး၊ အေရွ႕အေနာက္ အက်ယ္ဆံုးမိုင္ ၂၀၊ ေတာင္ေျမာက္ အက်ယ္ဆံုး ၂၉မိုင္ ရွိတယ္ဆိုတာ.. ၂၀၀၇ခုႏွစ္မွာ လူဦးေရ ၂၇၂၀၉၂ဦး ရွိၿပီ ဆုိတာ..
ေအာ္တိုတယ္လီဖုံး ၄၄၂၂လံုး၊ လက္လွည့္ ၅၅၀လံုး အသံုးျပဳနိဳင္တယ္ဆိုတာ.. (ADSL, IPSter, Dial Up နဲ႔ GSM သံုးလို႔ ရေနၿပီး ဆိုတာေတာ့ ေဆာင္းပါးမွာ မပါလာလုိ႔ ျဖည့္စြက္လုိက္ပါတယ္..)
ျပည္နယ္ အားကစားၿပိဳင္ကြင္း၊ မိုးလံုေလလံု အားကစားရံု၊ ၿမိဳ႕နယ္ေဘာလံုးကြင္း (ေရႊေညာင္)၊ ပအို၀္းအမ်ိဳးသား ဘက္စံု အားကစား ၿပိဳင္ကြင္း (ဂႏိုင္ေရး) ေတြ ရွိတဲ့ အေၾကာင္း..
အပန္းေျဖစရာ ရွဳခင္းသာ ႀကိဳးတံတား ပန္းျခံ၊ Zool၊ ငါးဥယ်ာဥ္၊ ျမကန္သာပန္းျခံ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပန္းျခံေတြ ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး၊ ရုပ္ရွင္ရံု ေတြ အေနနဲ႔ ျမသုခ၊ Bandula တို႔ ရွိတဲ့ အေၾကာင္း.. ဟိုတယ္၊ မိုတယ္၊ အင္း၊ တည္းခိုခန္း စုစုေပါင္း ၅၂ခု ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း..
အဲ့ ဒီ အေၾကာင္းအရာေပါင္းစံုကို တစုတစည္းတည္း ေဖာ္ျပေပးတဲ့ အတြက္ အမ်ားႀကီး ဗဟုသူတရခဲ့ ပါတယ္။ ေဆာင္းပါးရွင္ကေတာ့ ေအာက္ပါစာသားေတြနဲ႔ သူရဲ့ ေဆာင္းပါးကို အဆံုးသတ္ထားပါတယ္..
"ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ကို ပန္းၿမိဳ႕ေတာ္ ျဖစ္ေရးအတြက္ ခ်ယ္ရီ၊ စိန္ပန္းျပာ၊ ငု၊ ထင္းရွဴး၊ ေက်ာက္ပန္းႏွင့္ အလွစိုက္ ပန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို သက္ဆိုင္ရာမွ ေနရာအႏွ႔ံ တိုးခ်ဲ့ စိုက္ပ်ိဳးလ်က္၊ အမွိဳက္ကင္းမဲ့ ဇုန္မ်ား သတ္မွတ္ရွင္းလင္းကာ အထူးေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသျဖင့္ ရွမ္းျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ ေတာင္ႀကီးသည္ ၿမိဳ႕သက္တမ္း ၁၁၈ႏွစ္မွသည္ လွသထက္ လွ၊ စည္သထက္ စည္ကားလာဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းျပည္ပ ဧည့္သည္မ်ားလည္း ၀င္လာမဆဲ တသဲသဲ ျဖစ္လာေပဦးမည္ ျဖစ္သည္။"
ref:စိုင္းေအာင္ျမတ္ (ေတာင္ႀကီး) ေရးတဲ့ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္အားျပန္လည္ျပင္ဆင္၍ အမွတ္တရေဖာ္ျပပါသည္