နာမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားသည့္ အင္းစိန္ အက်ဥ္းေထာင္ကို ေဝဟင္မွ ျမင္ရစဥ္ (Photo: Steve Tickner / ဧရာဝတီ)
အက်ဥ္းေထာင္ႏွင့္ ရဲဘက္စခန္းမ်ားတြင္ ထိမ္းသိမ္းထားသူမ်ားအား
၀င္ေရာက္စစ္ေဆးခြင့္ ရၿပီးေနာက္ ၇ ႏွစ္အၾကာတြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ လာမည့္
သီတင္းပတ္တြင္ ျပန္လည္ စတင္ေတာ့မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီအသင္း
(ICRC) က ေျပာၾကားလုိက္သည္။
ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ ICRC အႀကီးအကဲ မစၥတာ ပီတာ မုိေဟး (Peter
Maurer) သည္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီး ဒု ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး
ကိုကို၊ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဒု ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေ၀လြင္၊ အတိုက္အခံ
ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တုိ႔ႏွင့္ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီးေနာက္
အက်ဥ္းေထာင္မ်ားသုိ႔ ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးရန္ အေသးစိတ္ စီစဥ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း
ျဖစ္သည္။
တခ်ိန္က တံခါးပိတ္ႏိုင္ငံတခုတြင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၌ တက္လာသည့္ အစုိးရ
တာ၀န္္ယူခ်ိန္မွ စတင္ကာ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို
လုပ္ေဆာင္လာေနရာ ယခုကဲ့သုိ႔ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား မရွိေတာ့သည့္အတြက္
အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္သည့္ အေျပာင္းအလဲျဖစ္သည္ဟု ICRC ဥကၠဌက ဆုိသည္။
“က်ေနာ္တုိ႔ အက်ဥ္းသား အားလံုးကုိ ျမင္ခ်င္ေတြ႔ခ်င္ပါတယ္။
အက်ဥ္းေထာင္ေတြကိုလည္း ျပန္လည္ သြားေရာက္ခ်င္တာပါ” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔
ေရာက္ရွိေနသည့္ မစၥတာ ပီတာ မိုေဟးက သတင္းေထာက္မ်ားကို ၾကာသပေတးေန႔က
ေျပာသည္။
လာမည့္ သီတင္းပတ္တြင္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ျဖစ္မည္ဟု
ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ေၾကာင္း၊ သူကိုယ္တိုင္ လိုက္ပါသြားၿပီး
အက်ဥ္းသားတခ်ိဳ႕ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ေတြ႔ဆံုႏုိင္မည္ဟု
ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္းလည္း သူက သတင္းေထာက္မ်ားကုိ ေျပာသည္။
ICRC အေနျဖင့္ ၇ ႏွစ္ၾကာၿပီးေနာက္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္းသို႔ ေရ၊
မိလႅာစနစ္၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ စနစ္ စသည္တုိ႔ကုိ ျပန္လည္
စစ္ေဆးခြင့္ ပထမဆံုး ျပန္လည္ရရွိျခင္းလည္းျဖစ္သည္။
ယခင္ စစ္အစုိးရ အာဏာပိုင္မ်ားက အက်ဥ္းေထာင္ႏွင့္ ရဲဘက္စခန္းမ်ားရွိ
ႏုိင္ငံေရးအရ ထိမ္းသိမ္းထားသူမ်ား၊ လံုၿခံဳေရးအရ ထိမ္းသိမ္းထားသူမ်ားအား
သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုမႈကို ICRC ၀န္ထမ္းမ်ားအား ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွ စတင္ကာ
ကန္႔သတ္ ပိတ္ပင္ခဲ့သည္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလက ICRC အဖြဲ႔အေနျဖင့္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားသုိ႔
၀င္ေရာက္ကာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား (ICRC ၏ အေခၚအေဝၚအရ လံုၿခံဳေရးအရ
ထိန္းသိမ္းထားသူမ်ား) အား ဆက္လက္ ေတြ႔ဆံုမည္ဆုိပါက ယခင္
ႀကံ့ခုိင္ေရးအသင္းဝင္မ်ားႏွင့္ အတူသြားေရာက္မွသာ ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳမည္ဟု
စစ္အစုိးရ အာဏာပိုင္မ်ားက ကန္႔သတ္လိုက္သည့္အတြက္ ထုိအခ်ိန္မွ စတင္ကာ ICRC က
အက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးျခင္း မျပဳခဲ့ေတာ့ေပ။
ICRC အဖြဲ႔ႀကီးသည္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ား၊ ရဲဘက္စခန္းမ်ားရွိ
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား၊ တျခား အက်ဥ္းသားမ်ားကုိ သီးျခား လြတ္လပ္စြာ
၀င္ေရာက္ေတြ႔ဆံု အားေပးႏွစ္သိမ့္ျခင္း၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး အကူအညီေပးျခင္း၊
ကြဲကြာေနေသာ မိသားစု၀င္မ်ားအား ဆက္သြယ္ေပးျခင္း စသည့္
လူမႈေရးဆုိင္ရာမ်ားႏွင့္ ေရႏွင့္ မိလႅာ စနစ္မ်ား၊ အက်ဥ္းသားမ်ားအား
က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ စနစ္မ်ားကုိ ေလ့လာျခင္းမ်ားမွာ
လုပ္ေဆာင္သည္။
သုိ႔ေသာ္ စစ္ေဆး ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကို သတင္းထုတ္ျပန္ေလ့မရွိဘဲ သက္ဆုိင္ရာ
အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္သာ လိုအပ္သည္မ်ားကို ေဆြးေႏြး အႀကံျပဳျပင္
တင္ျပေလ့ရွိသည္။ အလြန္လုိအပ္လာေသာ အေျခအေနေရာက္မွသာ ICRC အေနျဖင့္
စစ္ေဆးေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကို သတင္းထုတ္ျပန္ေလ့ရွိသည္။
ICRC ဥကၠဌသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ စစ္ေဘး ဒုကၡသည္မ်ားအား
လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရး အကူအညီမ်ား ေပးႏုိင္ေရးအတြက္လည္း
သြားေရာက္လုိေၾကာင္း၊ ထုိ႔အျပင္ ယမန္ႏွစ္က လူေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္
ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး လူ ၁ သိန္းေက်ာ္ အုိးအိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရသည့္
ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔လည္း ၾကာသပေတးေန႔က သြားေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ဟင္နရီဒူးနန္႔က ၁၈၆၃ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ခဲ့သည့္ ICRC အဖြဲ႔ႀကီးသည္
လြတ္လပ္ေသာ ဘက္မလိုက္သည့္ အဖြဲ႔ႀကီး ျဖစ္ၿပီး စစ္ပြဲျဖစ္ပြားေနေသာ ေဒသမ်ား၊
ပဋိပကၡေဒသမ်ား၊ သဘာ၀ ေဘးဒုကၡႀကံဳရသည့္ေနရာမ်ားတြင္ ကူညီေဆာင္ရြက္မႈမ်ား
လုပ္ေဆာင္ေနသည္။
ဧရာ၀တီ
