၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြ တရားမွ်တမႈ အေမရိကန္ဦးစားေပးမည္

မတ္(၂၂)

 

ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပဲြကို အရင္နဲ႔မတူ တရားမွ်တ တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္လာေစေရး ဟာ  အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ မူ၀ါဒနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဦးစားေပး ကူညီေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြနဲ႔ အစိုးရပိုင္းတာ၀န္ရိွသူေတြက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၅ ခရီးမွာ အဖုအထစ္ေတြ အကဲစမ္းခ်က္ေတြေတာ့ ရိွနုိင္တယ္လို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ကိုသားညြန္႔ဦး တင္ဆက္ေပးမွာပါ။

အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသတြင္း ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အထက္လႊြတ္ေတာ္ၾကားနာပဲြ အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း က ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ထြန္းမႈ အေျခအအေနေတြကို အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြနဲ႔ အစိုးရပိုင္းတာ၀န္ရိွသူေတြ သံုးသပ္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။ မေန႔က မနက္ပိုင္း အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ရဲ႕ အာရွ ပစိဖိတ္ေရးရာ ၾကားနာပဲြ အတြင္းမွာပဲ အာရွပစိဖိတ္ေရးရာ ဆပ္ေကာ္မတီ ဥကၠဌျဖစ္တဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Benjamin Cardin ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြ တရားမွ်တမႈရိွေရးအတြက္ အကူအညီေပးေရးဟာ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ထိပ္တန္း ဦးစားေပးကိစၥ တရပ္ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီး ေျပာသြားတာပါ။

ၾကားနားစစ္ေဆးခံသူတဦးျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အလုပ္သမားေရးရာ ဒုတိယ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Daniel Bair ကလည္း ဒီအခ်က္ကို လက္ခံပါတယ္။ အခုလာမယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ အရင္တုန္းက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ မတူ ကဲြလဲြၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သမိုင္းတြင္မယ့္ ျဖစ္ရပ္ျဖစ္ လာလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာသြားပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း ၂၀၁၅ မတိုင္ခင္ ခရီးလမ္းမွာ အခက္အခဲေတြ အတားအဆီးေတြ ရိွလာႏိုင္တယ္လို႔လည္း တြက္ဆပါတယ္။ အခုလို ႏိုင္ငံေရးအရ အေျခအေနေတြ တိုးတက္လာဖို႔ဆိုရင္ အရပ္ဖက္လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြ အားေကာင္းခိုင္မာလာေရးဟာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ဒု လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Daniel Bair က ေျပာသြားပါတယ္။

“တိုင္းျပည္ရဲ႕ အရပ္ဖက္လူ႔အဖဲြ႕အစည္းေတြ ခိုင္မာအားေကာင္းလာေတာ့မွ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ဖူးပြင့္စ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမႈဟာလည္း ေအာင္ျမင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြ အားေကာင္းမႈဟာ၊ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္းပဲ အက်ဥ္းေထာင္ေတြက ျပန္လြတ္ လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း အတြင္း ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးေတြ ျပန္လည္ရရိွေစဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ဆက္ၿပီး တြန္းအားေပးေန ပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔လည္း မၾကာခင္က ဖဲြ႔လိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားစီစစ္ေရးေကာ္မတီ အပါအ၀င္ အဲဒီ့ အရပ္ဖက္လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြကို တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔ ဆက္ဆံမႈေတြလုပ္ဖို႔ အားေပးတိုက္တြန္းေနပါတယ္။”

ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အာရွ ပစိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂ်ိဳးဆက္ ယြန္းကလည္း ျမန္္မာႏိုင္ငံမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္- ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးပိုင္းမွာ အခန္းက႑သစ္ ပြင့္လာေစတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတုန္းက အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမား ျမန္မာႏုိင္ငံသြားေရာက္ခဲ့တာကို ေထာက္ျပပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း အေျပာင္းအလဲေတြဟာ ေမွ်ာ္မွန္းတာထက္ကုိ ပိုမိုခဲ့တာေၾကာင့္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနအေပၚမွာ အေကာင္းျမင္တယ္လို႔ သူက သံုးသပ္ပါတယ္။ ဒီထက္ ပိုမို တိုးတက္လာဖို႔ ျမန္မာႏို္င္ငံ တြင္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုိလားသူေတြ အားေကာင္းခိုင္မာလာေအာင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ထိစပ္ ကူညီသြားမွာျဖစ္ပါတယ္လို႔ ဂ်ိဳဆက္ ယြန္းက ေျပာပါတယ္။

“သမၼတ အိုဘားမားရဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုးတက္မႈေတြရိွလာဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အကူအညီေပးမယ္ဆိုတာကို အဓိက အေလးေပးေျပာခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အကဲစမ္းခ်က္ေတြကို ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ အကူအညီေပးဖို႔ပါ။ ဒါ့အျပင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလိုလားသူေတြ အားေကာင္းလာဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ အကူအညီေတြ ေပးသြားမ်ာပါ။ အျပဳသေဘာ တိုးတက္မႈေတြကို ျမင္ေတြ႕ေနရတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ၊ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ဒီမိုကေရစီေရးမွာ အားနည္းေနတာေတြကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာဖို႔အတြက္လည္း ဆက္ၿပီး တြန္းအားေပးသြားမွာပါ။”

ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလိုအေျခအေနမွာပဲ စိုးရိမ္ပူပင္စရာ စိန္ေခၚ အကဲစမ္းခ်က္ေတြကေတာ့ ရိွေနတုန္းပဲလို႔ မစၥတာယြန္းက ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုျပႆနာ ႏွစ္ခု ရိွေနတယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ တခုကေတာ့ ကခ်င္ကိစၥျဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္တခုကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ လူနည္းစုကိစၥလို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာနဲ႔ ဆက္ဆံမႈေတြ တိုးျမင့္လာတဲ့အခ်ိန္ ဖံြၿဖိဳးေရးအကူအညီေတြ တိုးေပးသလိုပဲ၊ စစ္ဖက္ခ်င္း ဆက္ဆံေရးကိုလည္း ေျခလွမ္းငယ္သေဘာ စတင္လွမ္းလာၿပီလို႔ မစၥတာ ယြန္းက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ၾကားနာပဲြမွာ ပါ၀င္တဲ့ Freedom House လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔က Ellen Bork ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြရိွေပမယ့္လည္း၊ လက္ရိွ ထားတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ျမန္မာႏို္င္ငံအေပၚ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြအားလံုး အလ်င္အျမန္ ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းသြားမ်ာကို စိုးရိမ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြ ရလဒ္အထိ ေစာင့္ၾကည့္သင့္တယ္၊ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံေရးထဲ ပါ၀င္ေနမႈ ေလွ်ာ့ခ် လာတဲ့အထိ ေစာင့္ၾကည့္သင့္တယ္လို႔ အႀကံျပဳသြားတာေတြ႔ရပါတယ္။ 

 

 VOA Burmese