ျပဒါးလင္းဂူက ေက်ာက္ေခတ္ပန္းခ်ီ

03.09.2013

ျမန္မာႏုုိင္ငံတြင္ မွီတင္း ေနထုုိင္ၾကေသာ တုုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား၏ ၀င္ေရာက္ အေျခခ် ေနထုုိင္မႈသည္  မည္သည့္ လူမ်ဳိးမ်ား ေစာသည္ မည္သည့္ လူမ်ဳိးက ေနာက္ၾကသည္။ မည္သည့္လူမ်ဳိး၏ ယဥ္ေက်းမႈကုုိ မည္သူက လုုယူသည္ဟုု ဆုုိေသာ္ျငားလည္း လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္သုုိ႔ သမိုင္းမတင္မွီ ေခတ္ေနထုုိင္ သူမ်ားကို သက္ေသျပ ေနေသာ ေနရာ တစ္ခုကို ျပပါဆိုပါက ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း၊ ရႊာငံၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေညာင္ခ်က္ရႊာ တြင္တည္ရွိေသာ ျပဒါးလင္းဂူပဲ ျဖစ္ပါသည္။
ျပဒါးလင္းဂူသည္ ထံုးေက်ာက္ဂူျဖစ္ၿပီး၊ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ အထက္ ၁၀၅၀ ေပ တြင္တည္ရွိပါသည္။ အဆိုပါဂူကို ၁၉၆၈ ခုႏွစ္က ေညာင္ခ်က္ရႊာမွ ကေလးငယ္ ၂-ဦး ကႏြားေက်ာင္းရင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ေသာ ျပဒါးလင္းဂူႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဘူမိေဗဒ ပညာရွင္မ်ားက ဆက္စပ္ဂူမ်ားကို ဂူအမွတ္ (၁)ႏွင့္ ဂူအမွွတ္ (၂)ဟူ၍ ႏွစ္ပိုင္း ခြဲျခားထားၿပီး ဂူအမွတ္ (၂)မွာ ဂူအမွတ္ (၁)ထက္ပို ႀကီးေသာဂူျဖစ္ပါသည္။ သုေတသီမ်ားက ျပဒါးလင္းဂူအတြင္း ေလ့လာခဲ့ရာ ဂူအတြင္း၏ မ်က္ႏွာျပင္မ်ားတြင္ ေရးဆြဲထားသည့္ အနီရင့္ေရာင္ လူသားတို႕၏ လက္၀ါးရာမ်ား၊ ႏြားငယ္ရုပ္ပံုမ်ား၊ ေနထြက္သည့္ပံုမ်ား၊ တိရစၦာန္တို႕၏ အရိုးအပိုင္းစမ်ား၊ မီးေသြးခဲမ်ား၊ ခရုခြံမ်ား၊ ေက်ာက္လက္နက္ မ်ားကိုပါေတြ႕ရွိခဲ့ပါသည္။  ေတြ႕ရွိခဲ့ေသာ တိရစၦာန္တို႕၏ အရိုးအပိုင္းစမ်ား၊ မီးေသြးခဲမ်ားကို နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံရွိ Necular Scientific Research Institute သို႕ ပို႕၍ carbon dating နည္းအရ စမ္းသပ္စစ္ေဆးခဲ႕ရာ ေက်ာက္ေခတ္သစ္ ကာလမွ ဂူတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ျပဒါးလင္းဂူ၏ သက္တမ္းမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၀၀၀ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ခိုင္မာေသာ အေျဖရရွိခဲ့ပါသည္။

ျမန္မာ့ေျမေပၚတြင္ ေက်ာက္ေခတ္ ေႏွာင္းပိုင္းက တည္းက လူသားတို႔ ေနထိုင္ခဲ့သည့္ သက္ေသ အေထာက္အထား မ်ားကို ျပဒါးလင္းဂူက ခုိင္မာေစခဲ့သည္။
လူသားမ်ဳိးႏြယ္ မ်ားႏွင့္ ႏွီးႏႊယ္ေနသည့္ ျမန္မာ့ေျမေပၚက ေက်ာက္ေခတ္ လူေနမႈဘ၀၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာမ်ားကို ကမၻာ့ေရွးေဟာင္း သုေတ သန ပညာရွင္မ်ားကလည္း အသိအမွတ္ျပဳ  မွတ္တမ္းတင္ ခဲ့ၾကသည္။ ဂူအတြင္း ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ေက်ာက္ေခတ္ လူသား မ်ားသည္ သူတို႕ ေနထိုင္ရာ ပတ္၀န္းက်င္ တြင္ျမင္ေတြ႕ရ သည္မ်ားကို ဂူမ်က္ႏွာျပင္ မ်ားတြင္ ေရးဆြဲခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ယူဆခဲ့ၾကပါသည္။

ျပဒါးလင္း ဂူသည္ ဂူႏွစ္ဂူရွိၿပီး ႏွစ္ဂူစလုံးမွာ ေတာင္ဘက္ကုိ မ်က္ႏွာမူလ်က္ရွိသည္။ တစ္ဂူႏွင့္တစ္ဂူ ကုိက္ ၂ဝဝ ကြာေဝးသည္။ အေနာက္ဘက္ဂူသည္ ပုိမုိႀကီးမားၿပီး ဂူတစ္ခုတည္းမဟုတ္ပဲ ဂူကုိးခုစီတန္းၿပီး တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု က်ဥ္းေျမာင္းသည့္ ဂူမ်ားႏွင့္ ဆက္လ်က္ရွိသည္။ အေနာက္ဘက္ဂူမွာ ေပ ၈ဝဝ ရွည္လ်ားသည္။ အေနာက္ဘက္ဂူမွာ ေျမျပင္အထက္ေပ ၇ဝ အျမင့္တြင္ တည္ရွိသျဖင့္ ရန္သူမ်ား ႐ုတ္တရက္လာေရာက္ တုိက္ခုိက္မည္ကုိ ႀကိဳတင္သိျမင္ႏုိင္သည့္ အေနအထားတြင္ ရွိသည္။ ထုံးေက်ာက္ဂူျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ အေနာက္ဘက္ဂူႀကီး၏ အတြင္းပုိင္းမွာ သဘာဝအေလ်ာက္   ေက်ာက္စက္ ပန္းဆဲြမ်ား၊ ေက်ာက္စက္ မုိးေမွ်ာ္မ်ားႏွင့္ ဆန္းၾကယ္စြာ ေတြ႕ရွိရသည္။

ထို႔ျပင္ ဂူအတြင္းရွိ ထံုးေက်ာက္သားမ်ားမွာ ျပဒါးကဲ့သို႔ လက္လက္ လက္လက္ျဖင့္ ေတာက္ပ   ေနေသာ       ေၾကာင့္ ျပဒါးလင္းဂူဟု ယေန႔ ေခတ္တြင္ ေခၚဆိုခဲ့ပံုရသည္။

ျပဒါးလင္းဂူ အမွတ္(၂)သည္ ေပ ၈၀၀ အနက္ရွိကာ အခန္းေျခာက္ခန္း ပါရွိေသာ ေက်ာက္လုိဏ္ဂူအျဖစ္ တည္ရွိေနေလသည္။ ဂူေခါင္မိုးတြင္ ေနအလင္းေပါက္မ်ားသည္ ဂူၾကမ္းျပင္သို႔ အလင္းတန္းမ်ားသဖြယ္ က်ေရာက္ေနသည္။ အျမင့္ေပ ၆၀၊ ေပ ၈၀ အခန္း ႀကီးမ်ားျဖင့္ဖြဲ႕တည္ကာ ေနာက္ဆံုးဂူ မွာ ၁၅ ေပပတ္လည္ခန္႔ ရွိသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ေက်ာက္စက္ပန္းဆြဲ၊ ေက်ာက္စက္ မိုးေမွ်ာ္မ်ားရွိသည္။ ေက်ာက္ေခတ္ ေႏွာင္းလူသားတို႔ သူ႔အခန္း၊ ကိုယ့္ အခန္းျဖင့္ အုပ္စုဖြဲ႕ကာ ေနထိုင္ခဲ့ၾက မည့္သေဘာပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္ ျမန္မာ့ေျမေပၚတြင္ ေနထိုင္ခဲ့သည့္၊ ဤျပဒါးလင္းလုိဏ္ဂူသည္ ေလ၀င္ေလထြက္၊ အလင္းေရာင္ အားေကာင္းမႈ၊ ေတာ႐ိုင္းတိရစၦာန္ႏွင့္ သဘာ၀ေဘး အႏၲရာယ္ လံုၿခံဳမႈ အစ ရွိသည္တို႔ကို ၾကည့္႐ႈျခင္းျဖင့္ ၎တို႔၏ ေနထိုင္မႈအဆင့္အတန္း မနိမ့္ေၾကာင္း သံုးသပ္ႏိုင္သည္။

ျပဒါးလင္းဂူအမွတ္(၂)မွ ငါးမိနစ္ခန္႔ ေျခလ်င္ခရီးဆက္လွ်င္ ျပဒါးလင္းဂူ အမွတ္(၁)သို႔ ေရာက္ရွိေပမည္။
ျမန္မာ့ ေက်ာက္ေခတ္ေႏွာင္း လူသားမ်ားအား လူ႐ုိင္းမ်ားဟု ေျပာဆို၍ မရေလာက္ေသာ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာလက္ရာမ်ားကို ထိုေနရာတြင္ ေလ့လာႏိုင္သည္။ ထိုဂူအတြင္းမွ ေက်ာက္လက္နက္မ်ား၊ ေတာ႐ိုင္း တိရစၦာန္ အ႐ိုးစုမ်ား၊ ေက်ာက္ေခတ္လူသား ေက်ာက္ျဖစ္႐ုပ္ႂကြင္း အ႐ိုးမ်ား၊ ေရေန သတၱ၀ါအခြံမ်ား၊ ရႊံ႕ေစး ေျမထည္မ်ားအျပင္ ဂူမ်က္ႏွာၾကက္ ေပၚတြင္ ေရးဆြဲခဲ့သည့္ နံရံေဆးေရး မ်ားက လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃,၀၀၀ ခန္႔က လူ႔ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခုကို ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ေပးခဲ့သည္။
တစ္ဒါဇင္ခန္႔ရွိ ေသာ နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီမ်ားတြင္ လက္၀ါးပံု၊ ေနပံု၊ ငါး၊ သမင္၊ ေျပာင္၊ ႏြားအုပ္ပံု၊ ဆင္၏ေနာက္ပိုင္းပံု၊ လူ႕ အ႐ိုးေခါင္းပံု စသည့္ ပံုမ်ားကို အနီ ေရာင္မ်ားျဖင့္ ေရးဆြဲခဲ့ၾကသည္။
အေရွ႕ဘက္ဂူမွာ အေနာက္ဘက္ဂူထက္ ပုိမုိေသးငယ္သည္။

အလင္းေရာင္ႏွင့္ ေလေကာင္း ေလသန္႔လည္း ေကာင္းမြန္စြာ ရရွိသည္။ အေရွ႕ ဘက္ဂူ၏ အလယ္မွာ ေရွ႕ကုိ အစြန္း ထြက္ေနသျဖင့္ ႏွစ္ပုိင္းကန္႔ ထားသည့္ အေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ေနသည္။ အဂၤလိပ္အကၡရာ (E) ႏွင့္ သဏၭာန္ တူသည္။ အေရွ႕ဘက္ ဂူနံရံတြင္ ေက်ာက္ေခတ္ ဂူနံရံပန္းခ်ီလက္ရာမ်ားကုိ ေျမျပင္မွ ၁၂ ေပ အကြာတြင္ ေတြ႕ရွိ ရသည္။ ေနပုံ၊ လူ၏လက္ပုံ၊ ငါးႏွစ္ေကာင္ဟု ယူဆ ရသည့္ပုံ၊   ႏြားႏွစ္ေကာင္ ေခြ႕ေန သည့္ပုံ၊ ႏြားမႀကီး ေနာက္မွ ႏြားငယ္ေလးမ်ား လုိက္ေနပုံဟု ယူဆရသည့္ပုံ စသည္ တုိ႔ျဖစ္သည္။ ဂူနံရံပန္းခ်ီမ်ား ကဲ့သုိ႔ လူပုံမပါဝင္ ေပ။ ေနထြက္ ေနသည့္ပုံမွာ ပန္းခ်ီလက္ရာ အားလုံးအနက္ အပီျပင္ဆုံး က်န္ရွိသည့္ ပုံျဖစ္သည္။ စုစုေပါင္း ပန္းခ်ီပုံ ၁၂ ပုံရွိၿပီး ပန္းခ်ီေပၚမွာ ထုံးရည္ၾကည္မ်ား ဖုံးေနသည္ကုိ ေတြ႕ရ သည္က တစ္ေၾကာင္း၊ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ တူးေဖာ္မႈမွ ေျမနီခဲ (Red Ochre) မ်ား ေတြ႕ရွိရသည္က တစ္ေၾကာင္း ၎ပုံမ်ားကုိ ေရွးဦးလူသားမ်ား ေရးဆဲြခဲ့သည္မွာ ထင္ရွားေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။

ျပဒါးလင္းဂူႏွစ္ဂူအနက္ အေရွ႕ဘက္ဂူကုိ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလမွာ တစ္ႀကိမ္၊ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ လမွာတစ္ႀကိမ္ စုစုေပါင္းႏွစ္ႀကိမ္ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာနမွ တူးေဖာ္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ တူးေဖာ္မႈမွ   ေက်ာက္လက္နက္ အေကာင္း၊ အက်ဳိးစုစုေပါင္း ၁၆ဝဝ ေက်ာ္၊ တိရစာၦန္ အ႐ုိးအပုိင္းအစမ်ား၊ မီးေသြး မ်ား၊ ေျမနီခဲမ်ား စသည္တုိ႔ရရွိခဲ့ပါသည္။ ေက်ာက္လက္နက္ အေကာင္း ၄၂၂ ခုကုိ ဆက္လက္ေလ့လာ မႈျပရန္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သုိ႔ ယူေဆာင္လာၿပီး က်န္ေက်ာက္လက္နက္မ်ားကုိ အေရွ႕ဘက္ဂူတြင္ ျမႇဳပ္ႏွံထားခဲ့ သည္ဟု သိရွိရပါသည္။ ပထမအႀကိမ္ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ တူးေဖာ္မႈအၿပီး ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္တြင္ အေရွ႕ဘက္ဂူကုိ ဇန္နဝါရီလတြင္ တူးေဖာ္ခဲ့ရာ ေက်ာက္လက္နက္ ၄ဝဝ ေက်ာ္ရရွိခဲ့သည္ဟု သိရွိရသည္။

ျပဒါးလင္းဂူ ႏွစ္ဂူအနက္ အေရွ႕ဘက္ဂူမွာ (Cupules) ေခၚ ေက်ာက္ခြက္ငယ္ ေလးမ်ားကုိ ေတြ႕ရွိရ သည္။ ပထမဦးစြာ (Cupules) ဆုိသည္မွာ (Cup Stones, Cup Marks) ဟုလည္း အဓိပၸာယ္ရသည္။ ၎ (Cupules) ဆုိသည့္အေခၚအေဝၚကုိ ကမာၻေက်ာ္ေရွးေဟာင္း သုေတသနပညာရွင္ Robert G.Bednarik က မၾကာေသးမီ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ကမွ အမည္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ Cupules မွာ အေစာဆုံး သမုိင္းမတင္မီ ေခတ္အႏုပညာ (Prehistoric Art) ျဖစ္သည္။ ခြက္ငယ္ပုံသဏၭာန္ (Cup-shaped) ရွိၿပီး လူလုပ္သည့္ ေက်ာက္အႏုပညာ (Man-made Rock Art) ျဖစ္သည္မွာ ထင္ရွားသည္။ ထုံးေက်ာက္ မ်က္ႏွာျပင္ကုိ လူ၏လက္ျဖင့္ ခြက္ငယ္ေလးမ်ား ပုံသဏၭာန္ျဖစ္ေအာင္ ႐ုိက္ခတ္ၿပီး ျပဳလုပ္ထားသည့္ ေက်ာက္ခြက္ ငယ္ေလးမ်ားကုိ   ေဒါင္လုိက္ (သုိ႔မဟုတ္) အလ်ားလုိက္ ႏွစ္မ်ဳိးေတြ႕ ရွိရသည္။

ေက်ာက္ခြက္ငယ္ေလးမ်ားကုိ ကုန္းတြင္းပုိင္းအေရွ႕ေတာင္အာရွ (Mainland Southeast Asia) ႏုိင္ငံမ်ား   ျဖစ္သည့္ ျမန္မာ၊ ထုိင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအုိ၊ မေလးရွား၊ ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံမ်ား အနက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံတည္းမွာသာ ထူးျခားရွားပါးစြာ ေတြ႕ရွိရသျဖင့္ တန္ဖုိးမျဖတ္ႏုိင္ေသာ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ကၽြန္းႏုိင္ငံ တစ္ခုျဖစ္သည့္ ဘ႐ူႏုိင္း ႏုိင္ငံတြင္လည္း   ေတြ႕ရွိရသည္။
ျပဒါးလင္းဂူႏွစ္ခုမွ အသစ္ေတြ႕ရွိခ်က္ ႏွစ္ခု (New Discoveries) ကုိ တင္ျပလုိပါသည္။ ၎တုိ႔မွာ အေရွ႕ဘက္ဂူမွ ေက်ာက္ခြက္ငယ္ေလးမ်ား (Cupules) ႏွင့္ အေနာက္ဘက္ဂူမွ ဂူနံရံပန္းခ်ီတုိ႔ပင္ ျဖစ္သည္။ အေနာက္ဘက္ဂူေပါက္ဝ ဘယ္ညာ ႏွစ္ဖက္စလုံးတြင္ အနီေရာင္ ပန္းခ်ီမ်ားကုိ ေတြ႕ရေသာ္ လည္း ထုံးရည္ၾကည္မ်ား ဖုံးလႊမ္းေန၍ တစ္ေၾကာင္း၊ လူအမ်ားက၎တုိ႔၏ အမည္မ်ားႏွင့္ ၎တုိ႔ ေနထုိင္ရာ ေဒသ အမည္မ်ားကုိ (Correction Pens) မ်ားႏွင့္ေရးသားထားခဲ့ၾက၍ တစ္ေၾကာင္း ယခုအခါ ေဆးနီေရာင္မွလဲြ၍ မည္သည့္ပုံကုိ ေရးဆဲြခဲ့သည္ဟူ၍ ေဖာ္ျပႏိုင္ျခင္းမရွိေတာ့ေပ။ ေျမျပင္မွ ၁ ဒသမ ၇ မီတာ အကြာတြင္ ၎တုိ႔ကုိ ေတြ႕ရွိရသည္။
အလားတူ သက္ေသအေထာက္ အထားမ်ားကို သမိုင္းမတင္မီေခတ္က တည္းကရွိခဲ့သည့္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ   ေက်ာက္ေခတ္ လူသား တို႔ေနထိုင္ခဲ့ရာ နာမည္ေက်ာ္ Lascaux ဂူ၊ Avignon ဂူ၊ စပိန္ႏိုင္ငံမွ Cosquer ဂူမ်ား အတြင္းမွ အႏုပညာလက္ရာမ်ားႏွင့္ အံ့ဩ ဖြယ္ရာတူညီမႈ မ်ားရွိေနသည္ ဟု ၀က္ဘ္ဆိုက္ တစ္ခုတြင္   ေဖာ္ျပထားသည္ကို ဖတ္႐ႈရသည္။
သုေတသန ပညာရွင္မ်ား ျငင္းဆိုရန္ ခက္ခဲသည္မွာ ဥေရာပမွ ေက်ာက္ေခတ္လူသားမ်ား၏ လက္ရာမ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့ေျမေပၚမွ ေက်ာက္ေခတ္လက္ရာမ်ားမွာ ဆင္တူယိုးမွားရွိေနသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။

ထိုျပဒါးလင္းဂူ အမွတ္(၁)သည္ ဂူ အားျဖင့္ တိမ္သည္။ အတြင္းဂူ၀တြင္ သစ္တံုး၊ ေျမသားမ်ားႏွင့္ ပိတ္ဆို႔ေနေသာေၾကာင့္ ပါးစပ္ ရာဇ၀င္ အမ်ားအျပား ရွိေနခဲ့သည္။ ပါးစပ္ရာဇ၀င္အရ ထိုျပဒါးလင္းဂူမ်ားကို ယခင္က သွ်မ္း လူမ်ဳိး နတ္ညီအစ္မႏွစ္ဦးက ပိုင္ဆိုင္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ပြဲသြားပြဲလာအတြက္ ရတနာမ်ားကို လာေရာက္ ငွားရမ္းႏိုင္ၿပီး ျပန္လည္ထားရွိရသည္ ဟုဆိုသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ လာေရာက္ ငွားရမ္းသူမ်ားက ရတနာအစစ္ ႏွင့္ အတုမ်ားကို လဲလွယ္ထားရွိခဲ့ၾက ေသာေၾကာင့္ ဂူေပါက္မ်ားကို ပိတ္ဆို႔ ပစ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေဒသခံ သွ်မ္းမ်ားက ယံုၾကည္လ်က္ရွိၾကသည္။
ျပဒါးလင္းဂူကို ေရာက္ရွိရန္ ရြာငံၿမိဳ႕ မွ ေမာ္ေတာ္တစ္တန္၊ ကုန္းေၾကာင္းတစ္တန္ သြားမွသာလ်င္ ေရာက္ရွိ   ႏုုိင္သျဖင့္ လူသူအေရာက္ နည္းပါးလ်က္ရွိၿပီး သိရွိသူ နည္းပါး လ်က္ရွိပါသည္။ ဘူမိေဗဒပညာရွင္မ်ား၊ အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွ သုေတသီမ်ားႏွင့္ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ဦးစီး ဌာနမွ ၀န္ထမ္းမ်ားက သြားေရးလာေရး ခက္ခဲေသာ္လည္း သြားေရာက္ ေလ့လာျခင္း၊ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ျခင္း မ်ားေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။   ေရွးေဟာင္း  သုေတသန ဦးစီးဌာနမွလည္း ၁၉၉၆ ခုႏွစ္က ျပဒါးလင္းဂူအား အနာဂတ္ကာလတြင္ ယူနက္စကိုသို႕ ကမၻာ့အေမြအႏွစ္ စာရင္းတင္သြင္း ႏိုင္ရန္အတြက္ ယူနက္စကို၏ ယာယီ စာရင္း (Tentative List) တြင္ တင္သြင္းထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။

ျပဒါးလင္းဂူကုိ ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားတြင္ မဆုိထားဘိ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနထုိင္သူ အမ်ားစုႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ သွ်မ္းျပည္နယ္သားမ်ားပင္ မသိရွိၾက၍  အမွန္တကယ္အားျဖင့္ ယေန႔အထိပင္ ျပဒါးလင္းဂူ ယဥ္ေက်းမႈကုိ မေပ်ာက္မပ်က္ဘဲ လက္ေတြ႕သြားေရာက္ ေလ့လာႏုိင္ သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရွးဦးလူသားတုိ႔၏ ဂူနံရံပန္းခ်ီကုိ ျပဒါးလင္းဂူ တစ္ခုတည္းမွာသာ ေတြ႕ရ ေသးသျဖင့္ တန္ဖုိးမျဖတ္ႏုိင္သည့္ ေက်ာက္ေခတ္ လူသားတုိ႔၏ ယဥ္ေက်းမႈကုိ အထင္အရွားေတြ႕ရသည္။     
ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ဦးစီးဌာနက ျပဒါးလင္းဂူမ်ားကို ထိန္းသိမ္းကာ ႏိုင္ငံျခားသား တစ္ဦးလွ်င္ ၀င္ေၾကး အေမရိ ကန္ ၁၀ ေဒၚလာႏႈန္း ေကာက္ခံကာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ားမွာမူ အခမဲ့ ေလ့လာႏိုင္သည္။

၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားသား ၁၈ ဦး လာေရာက္ေလ့လာခဲ့သျဖင့္ ထိုႏွစ္သည္ ႏိုင္ငံျခားသားခရီးသြား အမ်ားဆံုးႏွစ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားသားတစ္ဦးသာ လာေရာက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အနည္းဆံုးႏွစ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။
သုုိ႔ပါ၍ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ပန္ခ်ီးအစ  ျပဒါးလင္းဂူ ေက်ာက္ေခတ္လူသားက လုုိ႔ ေျပာရမလုုိျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပရင္း ခ်စ္ေသာ စာဖတ္ ပရိသတ္မ်ားကုုိ ေလးစားလွ်က္… က်ားေပါက္

ထုုတ္ႏုုတ္
ေၾကးမုံ သတင္းစာ - ဒီဇင္ဘာ ၂ဝ၊ ၂ဝ၁၂
တကၠသိုလ္ ပညာပေဒသာစာေစာင္
ဇင္မင္းေဆြ အတြဲ ၂၆၊ အမွတ္ ၅၀၅ (၁၁-၁၇ ၊ ၂ ၊ ၂၀၁၁)

ရွးေဟာင္းသုေတသနဦးစီးဌာနက အကာအရံမ်ားကာရံကာ ထိန္းသိမ္းထားသည့္ ျပဒါးလင္းဂူ တစ္ေနရာ။၊
ဓာတ္ပံု-ဇင္မင္းေဆြ Save

ျပဒါးလင္းဂူတစ္ေနရာတြင္ေတြ႕ရသည့္ ေရွးေက်ာက္ေခတ္ လူသားတုိ႔၏ ပန္းခ်ီ လက္ရာတစ္ခု။