အင္းေလးကန္တြင္းရႇိ ကြၽန္းေမ်ာစုိက္ခင္းမ်ားကုိ ေမလကေတြ႕ရစဥ္။ ဓာတ္ပုံ-ေအာင္မ်ဳိးသန္႔
အင္းေလးကန္ ယိုယြင္းပ်က္စီးလာမႈမ်ားမႇာ ေရေ၀ ေရလဲေဒသမ်ားတြင္ သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးျခင္းမ်ား၊
ကြၽန္းေမ်ာစိုက္ခင္းမ်ား၊ ဟိုတယ္ႏႇင့္ စက္မႈဇုန္မ်ားမႇ ေရဆိုးစြန္႔ထုတ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း
ပတ္၀န္းက်င ္ထိန္းသိမ္းေရးႏႇင့္ သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦး၀င္းထြန္းက ေျပာၾကားသည္။
''ေရခ်ိဳသယံဇာတ ပ်က္စီးလာရတာကေတာ့ သစ္ေတာျပဳန္းတီးတာေတြ၊ ကြၽန္းေမ်ာစိုက္ခင္းေတြေၾကာင့္ ကန္ေရျပင္ က်ဥ္းေျမာင္းလာျခင္း ျဖစ္လာပါတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမႇာ ဓာတ္ေျမၾသဇာနဲ႔ ပိုးသတ္ ေဆးေတြ အလြန္အကြၽံ သံုးစြဲျခင္းေတြ၊ ဟိုတယ္နဲ႔ စက္မႈဇုန္ေတြက စြန္႔ထုတ္တဲ့ ေရဆိုးေတြေၾကာင့္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲလာၿပီး မိုးရြာသြန္းမႈနဲ႔ မိုးေရခ်ိန္ ေလ်ာ့နည္းလာတာေတြေၾကာင့္ အင္းေလးကန္ ယိုယြင္းလာျခင္းျဖစ္ပါတယ္''ဟု ဦး၀င္းထြန္းက ဆုိသည္။
အင္းေလးကန္သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏႇစ္မ်ားအတြင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေနမ်ား စတင္ ယိုယြင္းလာေၾကာင္း၊ ကန္ေရျပင္ညစ္ညမ္းလာျခင္း၊ ေပါင္းပင္မ်ား အဆမတန္မ်ားျပားလာျခင္း၊ ေရအရည္ အေသြး က်ဆင္းလာျခင္း၊ ေႏြရာသီတြင္ ကန္ေရျပင္ ခမ္းေျခာက္ျခင္း ျဖစ္ေပၚလ်က္ရႇိေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ ျဖစ္ပြားမႈမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား၏ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား ေတြ႕ၾကံဳရျခင္း၊ ဇီ၀မ်ိဳးစံု မ်ိဳးကြဲမ်ား ေလ်ာ့နည္းဆံုး႐ံႈးလာျခင္းႏႇင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း သိရသည္။
အင္းေလးကန္ ျပန္လည္တည္ေထာင္ေရးႏႇင့္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရး ေရရႇည္ စီမံခ်က္ ေရးဆြဲၿပီး ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ႏႇစ္ဘာသာျဖင့္ ေရးဆြဲရာတြင္ UNHABITAT ႏႇင့္ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံတို႔မႇ ကူညီခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ေရခ်ဳိသယံဇာတရရႇိသည့္ အရင္းအျမစ္မ်ား ပ်က္စီးမႈႏႇင့္ ေရထုညစ္ညမ္းမႈမ်ား တိုးပြားလ်က္ရႇိေၾကာင္း၊ ျဖစ္ပြားရျခင္းမႇာလည္း စက္႐ံုအလုပ္႐ံုမ်ားမႇ ေရဆိုးမ်ား မဆင္မျခင္စြန္႕ထုတ္ျခင္း၊ ေရေ၀ေရလဲေဒသမ်ား ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈ၊ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားမႇ ဓာတ္ေျမၾသဇာႏႇင့္ ပိုးသတ္ ေဆး ထုတ္လႊတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
EMG
''ေရခ်ိဳသယံဇာတ ပ်က္စီးလာရတာကေတာ့ သစ္ေတာျပဳန္းတီးတာေတြ၊ ကြၽန္းေမ်ာစိုက္ခင္းေတြေၾကာင့္ ကန္ေရျပင္ က်ဥ္းေျမာင္းလာျခင္း ျဖစ္လာပါတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမႇာ ဓာတ္ေျမၾသဇာနဲ႔ ပိုးသတ္ ေဆးေတြ အလြန္အကြၽံ သံုးစြဲျခင္းေတြ၊ ဟိုတယ္နဲ႔ စက္မႈဇုန္ေတြက စြန္႔ထုတ္တဲ့ ေရဆိုးေတြေၾကာင့္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲလာၿပီး မိုးရြာသြန္းမႈနဲ႔ မိုးေရခ်ိန္ ေလ်ာ့နည္းလာတာေတြေၾကာင့္ အင္းေလးကန္ ယိုယြင္းလာျခင္းျဖစ္ပါတယ္''ဟု ဦး၀င္းထြန္းက ဆုိသည္။
အင္းေလးကန္သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏႇစ္မ်ားအတြင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေနမ်ား စတင္ ယိုယြင္းလာေၾကာင္း၊ ကန္ေရျပင္ညစ္ညမ္းလာျခင္း၊ ေပါင္းပင္မ်ား အဆမတန္မ်ားျပားလာျခင္း၊ ေရအရည္ အေသြး က်ဆင္းလာျခင္း၊ ေႏြရာသီတြင္ ကန္ေရျပင္ ခမ္းေျခာက္ျခင္း ျဖစ္ေပၚလ်က္ရႇိေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ ျဖစ္ပြားမႈမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား၏ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား ေတြ႕ၾကံဳရျခင္း၊ ဇီ၀မ်ိဳးစံု မ်ိဳးကြဲမ်ား ေလ်ာ့နည္းဆံုး႐ံႈးလာျခင္းႏႇင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း သိရသည္။
အင္းေလးကန္ ျပန္လည္တည္ေထာင္ေရးႏႇင့္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရး ေရရႇည္ စီမံခ်က္ ေရးဆြဲၿပီး ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ႏႇစ္ဘာသာျဖင့္ ေရးဆြဲရာတြင္ UNHABITAT ႏႇင့္ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံတို႔မႇ ကူညီခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ေရခ်ဳိသယံဇာတရရႇိသည့္ အရင္းအျမစ္မ်ား ပ်က္စီးမႈႏႇင့္ ေရထုညစ္ညမ္းမႈမ်ား တိုးပြားလ်က္ရႇိေၾကာင္း၊ ျဖစ္ပြားရျခင္းမႇာလည္း စက္႐ံုအလုပ္႐ံုမ်ားမႇ ေရဆိုးမ်ား မဆင္မျခင္စြန္႕ထုတ္ျခင္း၊ ေရေ၀ေရလဲေဒသမ်ား ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈ၊ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားမႇ ဓာတ္ေျမၾသဇာႏႇင့္ ပိုးသတ္ ေဆး ထုတ္လႊတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
EMG