26.11.2013
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ငွက္ဖ်ားေရာဂါတုိက္ဖ်က္ေရးမွာ ေဝဒနာသည္ေတြ ေဆးယဥ္ပါးေနတာဟာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကိုပါ ထိခုိက္ေနတဲ့အတြက္ ဒီကိစၥကို ေျဖရွင္းသြားေရးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းက ဘယ္အဖဲြ႔အစည္းနဲ႔မဆို ပူးတဲြၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္သြားႏုိင္ေရး ႏို၀င္ဘာလ (၂၅) နဲ႔ (၂၆) ရက္ေန႔ေတြမွာ ၂ ရက္ၾကာ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကိုေတာ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အေၾကာင္းစံုကို တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဒီေဆြးေႏြးပဲြရဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသတြင္း ငွက္ဖ်ားေရာဂါအျဖစ္မ်ားဆံုး ႏိုင္ငံ စာရင္း၀င္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အလုပ္သမားထုထဲ ေရာဂါကူးစက္မႈ ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္း ရွင္ေတြ ဘက္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းေတြ ရွာေဖြဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားေရာဂါဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ကိစၥသက္သက္တင္မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံရဲ႕စီပြားေရးလုပ္ငန္း တိုးတက္ ဖို႔ ေဆာင္ ရြက္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာပါ ထိခိုက္လာေနတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦး၀င္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဘက္က တာ၀န္ သိသိ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ကတိက၀တ္နည္းလမ္းေတြ သတ္မွတ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါေဆး ယဥ္ပါးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေရးေဆြးေႏြးပဲြကို က်င္းပတာျဖစ္တယ္လို႔ ဦး၀င္းေအာင္က ဆိုပါတယ္။
“ငွက္ဖ်ားေရာဂါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လုပ္ငန္းခြင္ေတြ၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ နယ္ေတြ၊ ေတာေတြ မွာ ေဆာင္ ရြက္ရတဲ့ လုပ္သားေတြမွာ အမ်ားဆံုး ရင္ဆိုင္ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ပိုၿပီးေတာ့မွ ေနာက္တဆင့္ အခုအေနအထားသည္ Drug Resistant ေပါ့ေနာ္၊ အရိပ္လကၡဏာေတြလည္း တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ စတင္ေတြ႔ရွိေနရၿပီ။ ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကိုလည္း ဒီလိုကိစၥေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ အေန အထားေတြ လည္း ရွိေနတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔လုပ္သားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးနဲ႔ႏြယ္ၿပီးေတာ့မွ လုပ္ငန္းခြင္ရဲ႕ Productivity ေတြကိုပါ ထိခုိက္ၿပီးေတာ့ စနစ္တက်နဲ႔ မိမိရဲ႕လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ လံုေလာက္တဲ့ က်န္းမာေရး ပညာေပးမႈ ကိစၥေတြ၊ ေနာက္တစ္ခါ ဆရာဝန္ လိုအပ္ရင္ ဆရာဝန္ ၊ ေဆးမႉးလိုအပ္ရင္ေဆးမႉး -စသျဖင့္ ဒီလို ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ရွိတဲ့ေဒသေတြမွာ လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္း ရွင္ေတြအတြက္ မိမိတို႔ရဲ႕လုပ္သားေတြ အတြက္ကို တာဝန္ရွိရွိနဲ႔ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိရွိနားလည္ၿပီးေတာ့မွ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။”
စစ္တမ္းေကာက္ယူခ်က္ေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တႏွစ္ကို ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ေ၀ဒနာခံစားေနရသူ အေရ အတြက္ ေလးသိန္းနီးပါးေလာက္ရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ကမၻာမွာ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတခုက ငွက္ဖ်ားေဆးယဥ္ပါးလာၿပီး ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသဖို႔ ခက္ခဲလာေနတာပါ။ ဒါကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ အေရးပါ တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာငွက္ဖ်ားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး အဖဲြ႔အစည္းတခုျဖစ္တဲ့ နယူးေယာက္ အေျခစိုက္ The Roll Back Malaria Partnership ရဲ႕ ဒုတိယအမႈေဆာင္ ညြန္ၾကားေရးမႉး Thomas Teuscher က ေျပာပါတယ္။
“မဲေခါင္ျမစ္၀ွမ္းေဒသက အခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ ငွက္ဖ်ားေဆး ထိေရာက္မႈ နည္းလာတာ ေတြ႔လာ ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းအရဆိုရင္လည္း ငွက္ဖ်ားေဆးယဥ္ပါးလာတဲ့အဆင့္ ဘယ္ေလာက္ထိ ေရာက္ေနလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ေသေသခ်ာခ်ာမသိရေသးပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ေရႊ ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ၀န္ေဆာင္တဲ့လုပ္ငန္းအလြန္မွ အားနည္းေန တာေၾကာင့္ပါ။ တကယ့္ကို စိတ္မေကာင္းစရာပါ။ ဒါဟာ တႏိုင္ငံကေန အျခားႏိုင္ငံ ကို ေဆးယဥ္ပါးလာတဲ့ အေျခအေနကူးစက္ဖို႔ အေၾကာင္းရင္းေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားမွာ အႀကီးစားလုပ္ငန္း အေဆာက္ အဦး တည္ေဆာက္မႈေတြ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဘက္က ဒီေရာဂါအႏၱရာယ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သိရွိနားလည္ၿပီး ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေပး ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီမိုကေရစီစနစ္အသြင္ကူးေျပာင္းဖို႕ႀကိဳးစားေနတဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ သက္ဆိုင္ရာတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုတဲ့အခါမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေတြ ရွိေနတာဟာ အားသာခ်က္တခု ျဖစ္တယ္လို႔ Thomas Teuscher က ေျပာပါတယ္။
“အဓိကစိန္ေခၚမႈကေတာ့ ျပည္သူေတြအတြက္ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အခမဲ့ ၀န္ေဆာင္ မႈ ေပး တဲ့ေနရာမွာ အခက္အခဲေတြရွိေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ က်န္း မာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ တိုးတက္လာဖို႔ အလုပ္ေဆးခန္းေတြကို တည္ေဆာက္ေပး ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ ပုဂၢလိက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေန တာပါ။ အစိုးရဘက္ကလည္း လုပ္ငန္းေတြ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ စူးစမ္း ေလ့လာေန ရတဲ့ အခ်ိန္လည္းျဖစ္ေနပါတယ္။”
ငွက္ဖ်ားေရာဂါကို ထိေရာက္ေရာက္ကုသႏိုင္ဖို႔ Artemisinin လို႔ေခၚတဲ့ ACTs ေဆးေတြ ယဥ္ပါးလာေန တာကို အေရးေပၚတုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ ကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ WHO က ထုတ္ျပန္ ေၾကညာ ထားတာပါ။ ဒီငွက္ဖ်ားေဆး ယဥ္ပါးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ေအာင္ျမင္ေရးမွာ အသိပညာေပးေရးအပိုင္းကလည္း အဓိက အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ေနတယ္လို႔လည္း ဦး၀င္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြဘက္က ငွက္ဖ်ားေရာဂါေလ်ာ့နည္းေရး ဗ်ဴဟာေတြမွာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ ရြက္ႏိုင္ဖို႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ ပညာရွင္ေတြ၊ အစိုးရ အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အလႉ ရွင္ေတြ ပါ၀င္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြကို ႏွစ္ရက္တာက်င္းပတာျဖစ္ပါတယ္။
VOA
