ကယန္း(ပေဒါင္)တိုင္းရင္းသူတဦး႐ိုးရာဂ်ပ္ခုတ္အထည္ယက္လုပ္ ေနစဥ္(ဓာတ္ပုံ– ေကာင္းညီဟန္/ဧရာ၀တီ)
ကယား ျပည္နယ္တြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ တိုင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုတခ်ဳိ႕၏
ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္လု နီးပါး ရွိေနေၾကာင္း ယင္း
တိုင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား က ေျပာသည္။
ကယား ျပည္နယ္တြင္ ကယား၊ ဇယိမ္း၊ ကယန္း (ပေဒါင္)၊ ေဂခို၊ ေဂဘား၊ ပရဲ
(ကေယာ)၊ မႏူးမေနာ္၊ ယင္းတလဲ၊ ယင္းေဘာ္ စသည့္ လူမ်ဳိးစုမ်ား
ေနထိုင္လ်က္ရွိၿပီး ကယား (ဒူးႀကီး)၊ ကယန္း (ပေဒါင္)၊ ေဂခို၊ ေဂဘား
တိုင္ရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုတို႔ ၏ ႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္း အစဥ္အလာမ်ား
ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။
“ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာ စိုးရိမ္ ရတယ္။ အစားထိုး စရာလည္း မရွိဘူး။ အလြယ္တကူ
၀ယ္လို႔လည္း မရဘူး။ သူတို႔ ၀တ္ထားတဲ့ ဟာေတြက သူတို႔ေသသြားရင္
ထည့္ေပးလိုက္ရတာေလ။ ၿမိဳ႕နဲ႔နီးေတာ့ ၀န္ႀကီးက ၀တ္ခိုင္းတဲ့ အခါမွ ၀တ္တယ္”ဟု
ကယန္းလူမ်ိဳးမ်ား ၀တ္ဆင္သည့္ ေၾကးကြင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး လြိဳင္ေကာ္
ၿမိဳ႕နယ္ အနီး ဆန္းဘြန္း ေက်းရြာမွ ကယန္း (ပေဒါင္) လူငယ္ မူဟုန္းက ေျပာသည္။
ကယန္း (ပေဒါင္) လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ကယား ျပည္နယ္ အတြင္း ဟို၀မ္း၊ ေဆာင္ဒူး၊
လိုပူး၊ ပန္ပက္ ေက်းရြာမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုး ေန ထိုင္ၾကၿပီး
လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕နယ္အနီး ဆန္းဘြန္းေက်းရြာကိုမူ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀
ေလာက္က စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
လည္ပင္းတြင္ ေၾကးကြင္း စြပ္ၾကသည့္ ကယန္း (ပေဒါင္) တိုင္းရင္းသားမ်ား ၏
႐ိုးရာ ၀တ္စံုမ်ားသည္ ယေန႔လူငယ္မ်ား အတြက္ ေခတ္ႏွင့္ ဆီေလ်ာ္မႈ မရွိျခင္း၊
႐ိုးရာ၀တ္စံု အတြက္ အလြယ္တကူ ၀ယ္ယူ၍ မရႏိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေခတ္သစ္
၀တ္စံုကိုသာ ၀တ္ဆင္ ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
“က်ေနာ္တို႔ ေဒသမွာ ရွိတဲ့ ႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္း အစဥ္အလာေတြ
ေပ်ာက္ကြယ္ဖို႔ ရွိေနတယ္။ ေဒသမွာ ရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း အားလံုး အေပၚမွာ
တာ၀န္ရွိသလို အစိုးရမွာလည္း တာ၀န္ရွိတယ္”ဟု ကယားျပည္နယ္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္
လူမႈအက်ဳိးျပဳ ကြန္ ရက္မွ ကိုဖိုးခြား က ေျပာသည္။
တိုင္ရင္းသားမ်ား ၏ အခြင့္အေရး ႏွင့္ ႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္း
အစဥ္အလာမ်ား ျပန္လည္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ရန္ အတြက္ ကယားျပည္နယ္ကို
ကရင္နီျပည္နယ္ဟု ျပန္လည္ေခၚဆို သတ္မွတ္ျခင္းသည္ အဓိက က်ေၾကာင္း၊ ယင္း
တိုင္ရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား၏ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္း အစဥ္အလာမ်ား
မေပ်ာက္ကြယ္ေရးအတြက္ အစိုးက အေထာက္အပံ့ေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း ကယား
ျပည္နယ္တြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ တိုင္းရင္းသား တခ်ိဳ႕က ေျပာဆိုသည္။
“လူမ်ဳိးတိုင္းမွာ ကိုယ့္ရဲ႕႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈေတြ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းရန္
ရွိသလို၊ ေခတ္မမီ ေတာ့တဲ့ ၀တ္စား ဆင္ယင္မႈေတြ၊ ေန ရထိုင္ရ ခတ္တဲ့ ၀တ္စား
ဆင္ယင္မႈေတြ အားေတာ့ မေပးဘူး”ဟု ကယန္း စာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ ဗဟိုေကာ္မတီ
အထူးအႀကံေပး ဦးခူးယူဂ်င္းက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ႏိုင္ငံေရး အသိအျမင္ ရွိသည့္ မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား တြင္ ႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ
ဓေလ့ထံုးတမ္း အစဥ္အလာမ်ား၊ စာေပမ်ား ျပန္လည္ ထိန္း သိမ္းၾကေသာ္လည္း တခ်ဳိ႕
မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားသည္ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ရန္ လြယ္ကူသည့္ ေနရာမ်ားသို႔
ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထိုင္ၾကရ သည့္ အတြက္ ရွိရင္းစြဲ ႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား တစတစ
ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရေၾကာင္း သမိုင္း သုေတသီ တခ်ဳိ႕က ဆိုသည္။
ယခင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္က မူ၀ါျဖစ္သည္ ဒို႔တာ၀န္ အေရး ၃ ပါး တြင္
တိုင္ရင္းသား စည္းလံုး ညီညြတ္ေရး ဟု ပါ၀င္ေသာ္ လည္း တိုင္ရင္းသား
ေရးရာမ်ားႏွင့္ ဆိုင္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္ရန္
တိတိ က်က် တာ၀န္ေပးထားျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ
၀န္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္က ေျပာသည္။
ဧရာ၀တီ
