စက္တင္ဘာ ၁၄ - ၁၆ ရက္ေန႔ အထိ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္ ႏွင့္ သၽွမ္း ကိုယ္စားလွယ္ မ်ား ပါဝင္သည့္ ညီလာခံတရပ္အား ထိုင္းနယ္စပ္၌ ကေန႔ စတင္က်င္းပေၾကာင္း တက္ေရာက္သူ တဦးက ေျပာ ပါသည္။
“အခုက တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၁၅၀ ေလာက္တက္တယ္။ ေဆြးေႏြးတဲ့ အာဂ်ဲန္ဒါကေတာ့ အဓိက သမၼတ ခင္းေနတဲ့ Peace Process ဘဲ၊ က်ေနာ့္အထင္ေတာ့ ၁၉၆၁ ေတာင္ႀကီးညီလာခံ ေနာက္ပိုင္း ဒီညီလာခံက အႀကီးဆုံးဘဲထင္တာဘဲ” - ဟု ျပည္တြင္းမွ တက္ေရာက္သူ တဦးက ေျပာပါသည္။
ယေန႔က်င္းပသည့္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံညီလာခံသည္ ျပည္တြင္းျပည္ပမွ တိုင္းရင္းသား နိုင္ငံေရးပါတီ၊ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ ၊ လူမွုအေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားလည္း ပါဝင္တက္ေရာက္ ၾကေၾကာင္း၊ တက္ေရာက္သူ လူဦးေရကန႔္သတ္ထားေၾကာင္း တက္ေရာက္သူမ်ားက ေျပာပါသည္။
“ခန႔္မွန္းထားတာ ၁၁၅ ေယာက္ဘဲ။ အခုတက္ေရာက္လာတာ ၁၄၃ ေယာက္ထက္မနည္းဘူးလို႔ထင္ဒါဘဲ၊ သတင္းေထာက္ေတြအတြက္ေတာ့ တနဂၤေႏြေန႔ ညေနပိုင္းမွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္ေပးမယ္” - ဟု အလုပ္အမွုေဆာင္တြင္ ပါဝင္သူတဦးက ေျပာပါသည္။
တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္မွစ၍ ျမန္မာ ေခၚ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းခံရၿပီး တန္းတူအခြင့္အေရးလည္း ဆုံးရွုံးေနေၾကာင္း၊ ၁၉၄၇ ဖြဲ႕စည္းပုံမွစ၍ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္း ပုံအထိ တိုင္းရင္းသားမ်ားအား အကာအကြယ္ေပးသည့္၊ အမာခံေပးသည့္အခ်က္မ်ား မရွိေၾကာင္း ေဝဖန္ ေျပာဆိုၾကပါသည္။
လက္ရွိအာဏာရ ျမန္မာအစိုးရကလည္း တိုင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညႊတ္ေရးအတြက္ ပင္လုံညီလာခံကဲ့သို႔ သို႔မဟုတ္ ပင္လုံညီလာခံထက္သာလြန္သည့္ ညီလာခံမ်ိဳး က်င္းပ ေပးဖို႔ရွိေၾကာင္း - ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း ေဖၚေဆာင္ေရး ေကာ္မတီ ဒုတိယ ဥကၠဌ ဦးေအာင္မင္းက နိုဝင္ဘာ ၁၉ ရက္ ထိုင္းနယ္စပ္၌ သၽွမ္းျပည္တပ္ မေတာ္ RCSS/SSA ႏွင့္ ပထမ ဦးဆုံးေတြ႕ဆုံစဥ္က ေျပာၾကားထားပါသည္။
“အခုက တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၁၅၀ ေလာက္တက္တယ္။ ေဆြးေႏြးတဲ့ အာဂ်ဲန္ဒါကေတာ့ အဓိက သမၼတ ခင္းေနတဲ့ Peace Process ဘဲ၊ က်ေနာ့္အထင္ေတာ့ ၁၉၆၁ ေတာင္ႀကီးညီလာခံ ေနာက္ပိုင္း ဒီညီလာခံက အႀကီးဆုံးဘဲထင္တာဘဲ” - ဟု ျပည္တြင္းမွ တက္ေရာက္သူ တဦးက ေျပာပါသည္။
ယေန႔က်င္းပသည့္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံညီလာခံသည္ ျပည္တြင္းျပည္ပမွ တိုင္းရင္းသား နိုင္ငံေရးပါတီ၊ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ ၊ လူမွုအေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားလည္း ပါဝင္တက္ေရာက္ ၾကေၾကာင္း၊ တက္ေရာက္သူ လူဦးေရကန႔္သတ္ထားေၾကာင္း တက္ေရာက္သူမ်ားက ေျပာပါသည္။
“ခန႔္မွန္းထားတာ ၁၁၅ ေယာက္ဘဲ။ အခုတက္ေရာက္လာတာ ၁၄၃ ေယာက္ထက္မနည္းဘူးလို႔ထင္ဒါဘဲ၊ သတင္းေထာက္ေတြအတြက္ေတာ့ တနဂၤေႏြေန႔ ညေနပိုင္းမွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္ေပးမယ္” - ဟု အလုပ္အမွုေဆာင္တြင္ ပါဝင္သူတဦးက ေျပာပါသည္။
တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္မွစ၍ ျမန္မာ ေခၚ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းခံရၿပီး တန္းတူအခြင့္အေရးလည္း ဆုံးရွုံးေနေၾကာင္း၊ ၁၉၄၇ ဖြဲ႕စည္းပုံမွစ၍ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္း ပုံအထိ တိုင္းရင္းသားမ်ားအား အကာအကြယ္ေပးသည့္၊ အမာခံေပးသည့္အခ်က္မ်ား မရွိေၾကာင္း ေဝဖန္ ေျပာဆိုၾကပါသည္။
လက္ရွိအာဏာရ ျမန္မာအစိုးရကလည္း တိုင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညႊတ္ေရးအတြက္ ပင္လုံညီလာခံကဲ့သို႔ သို႔မဟုတ္ ပင္လုံညီလာခံထက္သာလြန္သည့္ ညီလာခံမ်ိဳး က်င္းပ ေပးဖို႔ရွိေၾကာင္း - ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း ေဖၚေဆာင္ေရး ေကာ္မတီ ဒုတိယ ဥကၠဌ ဦးေအာင္မင္းက နိုဝင္ဘာ ၁၉ ရက္ ထိုင္းနယ္စပ္၌ သၽွမ္းျပည္တပ္ မေတာ္ RCSS/SSA ႏွင့္ ပထမ ဦးဆုံးေတြ႕ဆုံစဥ္က ေျပာၾကားထားပါသည္။