ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ခ်က္ သမၼတ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြး

16.09.2013
ခ်က္ သမၼတ ႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ရွိေနေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ခ်က္ သမၼတ မစၥတာ Milos Zeman ႏွင့္ ယေန႔ နံနက္ ပိုင္းက သီးျခား ေတြ႔ဆံု၍ လူ႔အခြင့္အေရး ဒီမုိကေရစီအေရး ေဆြးေႏြး ၾကေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
“ဒီေန႔ မနက္ ၁၁ နာရီက ခ်က္က ရဲတုိက္ႀကီးမွာရွိတဲ့ သမၼတအိမ္ေတာ္မွာ ခ်က္ သမၼတနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ ေတြ႔ၿပီး ပါၿပီ။ နာရီ ၀က္ေလာက္ ၾကာတယ္ သိရပါတယ္”ဟု ခ်က္သမၼတ ႏုိင္ငံ ပရက္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ဘားမား စင္တာ ပရက္(Burma Centre Prague) ဒါ႐ိုက္တာ ေဒၚစပယ္စုိးက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
ထုိ႔ေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ခ်က္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး က်င္းပေနဆဲျဖစ္သည့္ ဖုိရမ္ ၂၀၀၀ ညီလာခံသုိ႔ တက္ေရာက္ေနေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ခ်က္သမၼတ ႏုိင္ငံ ပရက္ၿမိဳ႕၌ ၁၇ ႀကိမ္ေျမာက္ ဖုိရမ္ ၂၀၀၀ ညီလာခံ ဒုတိယေန႔တြင္ “ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စနစ္ဆီသုိ႔”(The Road to Good Governance) ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ ညေန ၃ နာရီ တြင္ ေဟာေျပာမည္ ျဖစ္သည္။
စက္တင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔က စတင္က်င္းပခဲ့ေသာ ဖုိရမ္ ၂၀၀၀ ညီလာခံ ဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနားတြင္လည္း ကြယ္လြန္သူ ခ်က္ သမၼတေဟာင္း မစၥတာ ဗားကလဗ္ ဟာဗဲလ္ႏွင့္ ခ်က္ႏုိင္ငံသားမ်ားကို ေက်းဇူးတင္စကား ဆုိၿပီး ျမန္မာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအေပၚ အလြန္အကြ်ံ အေကာင္းျမင္လြန္းျခင္းမွာ မျဖစ္သင့္ေၾကာင္းလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတိေပးစကား ေျပာၾကား ခဲ့သည္။
“သိပ္ အေကာင္းျမင္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်မ ခဏခဏ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ က်မတုိ႔ သြားေနတဲ့လမ္း ေပ်ာက္သြားေစ ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီ ခရီးလမ္းမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိတယ္ဆုိတာ သိရမယ္၊ မ်က္စိမွိတ္ အေကာင္းျမင္တတ္တာမ်ိဳး သူ (ခ်က္ သမၼတေဟာင္း ဗားကလဗ္ ဟာဗဲလ္) လည္း သေဘာတူမယ္ မထင္ပါဘူး”ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
ဆက္လက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “အခုခ်ိန္ဟာ က်မတုိ႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈ အမ်ားဆံုး ကာလပါ။ က်မတုိ႔ အခု ရေန တဲ့ အခြင့္အေရးကို မွန္မွန္ကန္ကန္ အသံုး မခ်တတ္ရင္ေတာ့ ဒါမ်ိဳး ျပန္ရဖုိ႔ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေတြ အမ်ားႀကီး ျပန္ေစာင့္ရႏိုင္ တယ္။ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးက မွန္ကန္တဲ့ ေရြးခ်ယ္လုပ္ကိုင္မႈ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ဆုိသည္။
ႏွစ္စဥ္ က်င္းပၿမဲျဖစ္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒီမုိုကေရစီအေရး ဆိုင္ရာ ညီလာခံသုိ႔ ကမာၻတ၀န္းမွ ထင္ရွားသူမ်ားလည္း တက္ေရာက္ၾကရာ ညီလာခံ တက္ေရာက္ေဟာေျပာပို႔ခ်သူ တဦးျဖစ္သည့္ တိဗက္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒလိုင္းလားမားႏွင့္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ သီးျခား ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ယခုကဲ့သို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိယ္တုိင္ ခ်က္သမၼတ ႏုိင္ငံကို လာေရာက္သည့္အတြက္ ၂ ႏုိင္ငံရင္းႏွီးမႈသည္ ျမင္သာ ထင္ရွားလာၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚစပယ္စုိးက ေျပာသည္။
“အရင္က လူကိုယ္တုိင္ မေတြ႔ခဲ့ရေပမယ့္ ခင္မင္ေလးစားခဲ့တဲ့ သမၼတႀကီး ဟာဗဲလ္ရဲ႕ေက်းဇူးနဲ႔ပဲ ခ်က္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း မွာ မျမင္ရတဲ့ မိတ္ေဆြျဖစ္ေနတဲ့ အရာေတြက အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရာက္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ျမင္သာလာတယ္” ဟု သူက ဆုိသည္။
ခ်က္ႏုိင္ငံသည္လည္း အေျပာင္းအလဲကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည့္အတြက္ ျမန္မာ့ အေျပာင္းအလဲ ကာလအေပၚ ကိုယ္ခ်င္းစာမႈရွိေၾကာင္း၊ ခ်က္ႏုိင္ငံ၏ အေတြ႔အႀကံဳမ်ား ဖလွယ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အက်ိဳးမ်ားႏုိင္ေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာ သည္။
ဖုိရမ္ ၂၀၀၀ ေဖာင္ေဒးရွင္းကို ကြယ္လြန္သူ ခ်က္ သမၼတေဟာင္း မစၥတာ ဗားကလဗ္ ဟာဗဲလ္၊ ဂ်ပန္ နိပြန္ ေဖာင္ေဒးရွင္း ဥကၠဌ မစၥတာ Yohei Sasakawa ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏုိဗဲလ္ ဆုရွင္ Elie Wiesel တုိ႔က ၁၉၉၆ ခုႏွစ္က စတင္ကာ ထူေထာင္ခဲ့ၾက သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ယမန္ေန႔က ကြယ္လြန္သူ ခ်က္ သမၼတေဟာင္း ဗားကလဗ္ ဟာဗဲလ္၏ ဂူသို႔ သြားေရာက္ ဂါရ၀ ျပဳၿပီး ဗားကလဗ္ ဟာဗဲလ္ ၏ ဇနီးကိုလည္း အားေပးစကား ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ မွ စတင္ကာ ဖုိရမ္ ၂၀၀၀ ႏိုင္ငံတကာ အႀကံေပးဘုတ္ အဖြဲ႔၀င္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၏ ဒုတိယေျမာက္ ဥေရာပ ခရီးစဥ္ကို စက္တင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔က စတင္ခဲ့ၿပီး ပိုလန္ႏိုင္ငံ ၀ါေဆာၿမိဳ႕သို႔ စက္တင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔က ေရာက္သည္။
၂ ရက္တာ ပိုလန္ခရီးစဥ္အတြင္း ပိုလန္လႊတ္ေတာ္ အႀကီးအကဲမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္၍ ဟန္ေဂရီႏုိင္ငံ သုိ႔ ဆက္လက္ ထြက္ခြာလာၿပီး စက္တင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ ဟန္ေဂရီ သမၼတ မစၥတာ Janos Ader ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။
ဟန္ေဂရီ လႊတ္ေတာ္ အႀကီးအကဲမ်ားႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆံုၿပီးေနာက္ ဟန္ေဂရီ တကၠသုိလ္ ဘူဒါပက္စ္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးမွ သည္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးသုိ႔ ဟူသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေဟာေျပာပို႔ခ်ခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဖုိရမ္ ၂၀၀၀ ညီလာခံေနာက္ဆံုးေန႔ စက္တင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ “Burma’s Transition: The Need for New Approaches by the International Community” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆြးေႏြး ေျပာဆုိမည္ျဖစ္သည္။
Irrawaddy