၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္မည္ အသစ္ေရးဆြဲမည္ကို ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးေသာေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ ဆႏၵရယူကာ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ ေနာက္ဆံုးထား၍ လႊတ္ေတာ္ရွိ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရး ေကာ္မတီကို တင္ျပမည္ဟု အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားလုိက္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္တြင္ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ရွိ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္႐ံုးခန္းတြ
“ထြက္လာတဲ့ အသံအေပၚမွာ အေျခခံၿပီး ကၽြန္မတို႔ အားလံုးစုေပါင္းၿပီးေတာ့ ေၾကညာခ်က္တစ္ခု ထုတ္ၿပီး ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပေပးမွာ။ ဒါကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ ၾကားရတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ အသံပဲ။ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵကို ေရာင္ျပန္ဟပ္တဲ့အသံပဲ။ အဲေတာ့ ဒီအသံနဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္လို႔ေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ သံုးသပ္ေရးေကာ္မတီ ရဲ႕ အစီရင္ခံစာက ျဖစ္သင့္တယ္လို႔ေတာ့ ယူဆရတာပဲ” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအား ျပင္ဆင္မည္ (သို႔မဟုတ္) အသစ္ေရးဆြဲမည္ကို အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ား ေဆြးေႏြးရာတြင္ တစ္ညီတစ္ညြတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မက်ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ ျပည္သူ႔ထံမွ သေဘာဆႏၵရယူရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆုိသည္။
“ရယူမယ္ဆုိတာ ဒီလိုပါ။ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအား ျပင္ဆင္ရန္ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိေသာ္လည္း တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကမူ အသစ္ျပန္လည္ေရးဆြဲရန္ ဆႏၵရွိေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ရခိုင္ ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္ကမူ “စစ္တမ္းသေဘာမ်ိဳး လိုက္လံ ေကာက္ယူမွာက #NLD ရဲ႕ သေဘာထားပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ အသစ္ေရးဆြဲေနတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ကို တစ္ဖက္တစ္လမ္းကေန လုပ္ေဆာင္ေနမွာပါ”ဟု မဇၩိမကို ေျပာသည္။
“ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္မွာလား။ အားလံုး အသစ္ေရးဆြဲမွာလားဆုိတာ ၿခံဳငံုၿပီး ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္မတို႔ အျမင္ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ျပဳျပင္လို႔ရွိရင္ သူ႔ရဲ႕အက်ိဳးဆက္ေတြက ဘယ္လိုရွိလဲ။ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ျပဳျပင္ရမလဲ။ အသစ္ေရးဆြဲမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ ေရးဆြဲႏုိင္မလဲ။ အက်ိဳးဆက္ေတြက ဘာေတြရွိႏုိင္မလဲဆုိတာ ကို ကၽြန္မတို႔အေနနဲ႔ ျပည္သူလူထုကို ခ်ျပၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕အသံကို နားေထာင္ရမယ္” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျပည္သူ႔ဆႏၵရယူရန္အတြက္ ေအာက္တုိဘာလႏွင့္ ႏုိ၀င္ဘာလ ႏွစ္လအတြင္း ေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ၿပီး NLDမွ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးေကာ္မတီမွ ေခါင္းေဆာင္ ခုႏွစ္ဦးက ျပည္နယ္ႏွင့္တုိင္း ႏွစ္ခုစီ တာ၀န္ခြဲယူကာ လုပ္ေဆာင္မည္ဟု ျပည္သူ႔ဆႏၵရယူရန္ အေျခခံဥေဒႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရန္ကုန္တုိင္းႏွင့္ ပဲခူးတုိင္းကို တာ၀န္ယူ ရွင္းလင္းမည့္ ဦးကိုနီက မဇၩိမကို ေျပာသည္။
ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းမ်ားတြင္ ခ႐ိုင္၊ ၿမိဳ႕နယ္၊ ရပ္ကြက္ တစ္ဆင့္ခ်င္း ဖိတ္ၾကားမႈလုပ္ကာ အေျခခံဥပေဒသည္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ဆုိင္ေၾကာင္း၊ လက္ရွိအေျခခံဥပေဒ၏ အားနည္းခ်က္၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက အေရးႀကီးပံု၊ အေျခခံဥပေဒမ်ားရဲ႕ သမုိင္းေၾကာင္းေတြကို လုိက္လံရွင္းျပမည္ ျဖစ္သည္။
“NLD အဖြဲ႕ေတြအတြက္ စစ္တမ္းေကာက္ယူတဲ့ေနရာမွာ ဘာသာစကား အခက္အခဲ ျဖစ္တာတို႔၊ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ အဆင္မေျပႏုိင္တာတို႔ ဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းေတြက ကူညီသြားမွာပါ၊ ဒါေပမဲ့ အခု အခ်ိန္ထိေတာ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြအေနနဲ႔ ေသခ်ာမေျပာရေသးပါဘူး”ဟု ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအား ျပင္ဆင္ရန္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ “ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီ”ကို ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး ထုိေကာ္မတီသည္ အစိုးရအဖြဲ႕မွ ျပည္သူအထိ အႀကံျပဳခ်က္ ရယူႏုိင္ၿပီး အစီရင္ခံစာကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထံ ဒီဇင္ဘာ ေနာက္ဆံုးထားကာ တင္သြင္းရမည္ျဖစ္သည္။
ယင္းေကာ္မတီကို ေကာ္မတီ၀င္ ၁၀၉ ဦးျဖင့္ ဇူလုိင္လတြင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီး ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဒုတိယနာယကက ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူထားကာ ဒုဥကၠ႒အျဖစ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္မွ ဥကၠ႒မ်ားက တာ၀န္ယူထားသည္။
လက္ရွိအေျခခံဥပေဒအား အသစ္ျပန္လည္ေရးဆြဲရန္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားပါ၀င္ေသာ ညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) ႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား မဟာမိတ္အဖြဲ႕ (UNC) တို႔ကလည္း ႏို၀င္ဘာလ ေနာက္ဆံုးထားေရးဆြဲမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။
