ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရႇိ ျမန္မာႏုိင္ငံကူးလက္မႇတ္ ထုတ္ေပးေရး႐ုံးတြင္ လာေရာက္ ေလွ်ာက္ထားသူမ်ားအား ေတြ႕ရစဥ္
ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံရဲ႕စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖဳိးတုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ ရႇိသင့္ ရႇိထုိက္တဲ့ အခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးထဲမႇာ ႏုိင္ငံရဲ႕ အလုပ္လုပ္ႏုိင္သူ ဦးေရဟာလည္း အေရးတႀကီး ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရမယ့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီထက္ပုိ အေရးႀကီးတာက အလုပ္လုပ္ႏုိင္သူ ေတြထဲမႇာ အလုပ္လက္ရႇိ ဘယ္ႏႇေယာက္ ရႇိေနသလဲဆုိတဲ့ ေမးခြန္းပါ။
အလုပ္လက္မဲ့ သုံးသန္းေက်ာ္ ေလးသန္းနီးပါး
လက္ရႇိျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အလုပ္လုပ္ႏုိင္သူဦးေရ၊ အလုပ္လက္ရႇိ၊ လက္မဲ့စာရင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အလုပ္သမား၊ အလုပ္အကုိင္ႏႇင့္ လူမႈဖူလုံေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ညႊန္ၾကားေရး ဦးစီးဌာနက အလုပ္သမား ညႊန္ၾကားေရးမႇဴးခ်ဳပ္က မၾကာမီက ရရႇိထားတဲ့ အၾကမ္းဖ်င္း အခ်က္အလက္ေတြကုိ သတင္းေထာက္ေတြကုိ ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ မီဒီယာေတြမႇာ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။ အဲဒီစာရင္းေတြအရ ႏုိင္ငံတစ္၀န္း ခန္႔မႇန္းလူဦးေရ သန္း ၆၀ မႇာ အလုပ္လုပ္ႏုိင္သူ ဦးေရ ၃၅ သန္း၊ ၃၆ သန္းခန္႔ ရႇိႏုိင္ၿပီး အဲဒီထဲက ကုိးရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီစာရင္းေတြအရ ဆုိရင္ေတာ့ အလုပ္လုပ္ႏုိင္တဲ့ သူျဖစ္ၿပီး အလုပ္မရႇိတဲ့သူ ဦးေရဟာ သုံးသန္းေက်ာ္၊ ေလးသန္းနီးပါးေလာက္ ရႇိေနႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္အလက္ေတြဟာ အတိအက် မဟုတ္ဘဲ အၾကမ္းဖ်င္း အခ်က္အလက္ေတြလုိ႔ ဆုိတာေၾကာင့္ တကယ့္ အလုပ္လက္မဲ့ အေရအတြက္ဟာ ဒီထက္ပုိနည္း ႏုိင္သလုိ ဒီထက္လည္း ပုိမ်ားႏုိင္ပါတယ္။ အလုပ္လုပ္ႏုိင္သူ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ အလုပ္မရႇိတဲ့သူ သုံးသန္းေက်ာ္၊ ေလးသန္းနီးပါးေလာက္ ရႇိေနတာဟာ နည္းတဲ့အေရအတြက္ မဟုတ္တာေၾကာင့္ ဒီျပႆနာကုိ အေလးျပဳ အေျဖရႇာၾကဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
ဆရာ၀န္၊ အင္ဂ်င္နီယာႏႇင့္ ဘြဲ႕ရမ်ားလည္း အလုပ္မရႇိ
အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ဒီေလာက္ အတုိင္းအတာအထိ ဘာေၾကာင့္ ရႇိေနရပါသလဲ။ ဘယ္လုိ အခ်က္ေတြက အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ေပါေပါမ်ားမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ တြန္းအားေပးေနတာလဲ ဆုိတာ စဥ္းစားၾကည့္ဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ ဆုိတာကေတာ့ ဒီေန႕ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ၿပီး ႏုိင္ငံေတြမႇာလည္း ရႇိေနတဲ့ အရာတစ္ခုပါ။ အနည္းနဲ႔ အမ်ားသာ ကြာပါတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ရႇိတာ ျပႆနာ မဟုတ္ေပမယ့္ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အလုပ္လက္မဲ့ေတြ အလုပ္ရဖုိ႔ ဘယ္လုိအစီအမံေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ခ်ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ မလဲဆုိတာ ပုိအေရးႀကီးပါတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လက ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့လုပ္သားထု ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲတုန္းက အလုပ္အကိုင္ႏႇင့္ လူမႈဖူလံုေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးထင္ေအာင္က လုပ္သားအင္အား စုစုေပါင္းရဲ႕ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇၀ ဟာ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္မႈ မရႇိဘူးလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး အစုိးရအဖြဲ႕က ၀န္ႀကီးဦးစိုး၀င္းကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရႇိ အလုပ္လက္မဲ့မ်ားတြင္ ဂုဏ္ထူးတန္း ဘြဲ႕ရမ်ားမႇ ဆရာ၀န္၊ အင္ဂ်င္နီယာေတြအထိ ပါ၀င္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ဖူးပါတယ္။
ျပည္ပရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈ အေပၚလည္း အားမျပဳႏုိင္ေသး
တကယ္လည္း ဒီေန႔ေခတ္မႇာ အလုပ္လက္မဲ့လို႔ ဆုိလုိက္ရင္ ရပ္ကြက္ထဲမႇာ ရြာ႐ိုးကုိးေပါက္ သြားလာေနသူေတြထက္ တကၠသုိလ္ဘြဲ႕ရ အလုပ္လက္မဲ့ေတြကုိ ပုိျမင္ေတြ႕ လာၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ အေျခခံပညာနဲ႔ တကၠသုိလ္ သင္ၾကားမႈေတြမႇာ ၁၀ ႏႇစ္ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီးေပမယ့္ တကၠသုိလ္၀င္တန္း ေအာင္ၿပီးရင္ ဘာအလုပ္လုပ္ရမလဲ၊ ဘြဲ႕ရၿပီးရင္ ဘာအလုပ္လုပ္ရမလဲ ဆုိတာက လူငယ္တုိင္းကုိ ဦးေႏႇာက္စားေစတဲ့ ေမးခြန္းေတြပါပဲ။ ၁၀ ႏႇစ္ေက်ာ္ စာေတြသင္ခဲ့ေပမယ့္ အားထားစရာ အလုပ္တစ္ခု ရဖုိ႔ဆုိတာ လူတုိင္းအတြက္ လြယ္ကူတဲ့ ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆရာ၀န္၊ အင္ဂ်င္နီယာဘြဲ႕ေတြ ရထားေပမယ့္လည္း အဲဒီဘြဲ႕ရ အားလုံးအတြက္ အလုပ္ေနရာေတြကုိ ဒီေန႔အထိ ဖန္တီးေပးႏုိင္ျခင္း မရႇိေသးတာဟာလည္း သင္ထားတာကုိ ျပန္ၿပီး အသုံးျပဳႏုိင္ဖုိ႔ အားနည္းေနတဲ့ အေျခအေနပါ။ အလုပ္ေနရာ ဖန္တီးေပးႏုိင္မယ့္ အခြင့္အလမ္း တစ္ခုအေနနဲ႔ ယခုႏႇစ္အတြင္း စီးပြားေရးက႑မႇာ ျပည္ပရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈေတြ တုိးလာေပမယ့္ လုပ္ငန္းအမ်ားစုဟာ လာမယ့္ႏႇစ္ထဲမႇာ လုပ္ငန္းစတင္ လည္ပတ္ႏိုင္မယ့္ အေျခအေန ရႇိေနတာေၾကာင့္ အလုပ္ရရႇိမႈႏႈန္းဟာ ျပည္ပရင္းႏႇီး ျမႇဳပ္ႏႇံမႈေတြအေပၚ အလုံးစုံအားထားလုိ႔ မရေသးပါဘူး။
ကြၽမ္းက်င္ပညာရႇင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္သင့္
အလုပ္လက္မဲ့ေတြအတြက္ အလုပ္ေနရာ ဖန္တီးႏုိင္မႈအျပင္ အလုပ္လုပ္ႏုိင္သူေတြမႇာ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္မႈ မရႇိသူေတြ မ်ားလာတာကုိလည္း အေျဖရႇာၾကရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ပရင္းႏႇီး ျမႇဳပ္ႏႇံမႈလုပ္ငန္းေတြမႇာ ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ ႏုိင္ရာမႇာ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္မႈမရႇိရင္ ႏုိင္ငံျခားသား အလုပ္သမားေတြရဲ႕ လက္ေအာက္မႇာ လစာနည္းနည္းနဲ႔ ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ၾကရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ သီလ၀ါစက္မႈဇုန္လုိ ေနရာမ်ဳိးမႇာ အလုပ္၀င္လုပ္ဖုိ႔ဆုိရင္ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းရႇိတဲ့ လုပ္ငန္းပုိင္းဆုိင္ရာ ကြၽမ္းက်င္မႈေတြ မျဖစ္မေန လုိအပ္ပါတယ္။ ဒီအျဖစ္ေတြက ေရႇာင္လြဲဖုိ႔ ျပည္တြင္းရႇိ လုပ္သားေတြဟာ မိမိတုိ႔နဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္မႈေတြကုိ ေလ့လာသင္ယူထားၾကဖို႔ လုိသလုိ အစုိးရတာ၀န္ရႇိသူ ေတြကလည္း လုပ္ငန္းပုိင္းဆုိင္ရာ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ လုပ္သားေတြ ေပၚထြက္လာဖုိ႔ မူ၀ါဒေတြ အစီအမံေတြကုိ ခုိင္ခုိင္မာမာ ခ်မႇတ္ထားၾကရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ပြဲထုိးေျဖရႇင္းတဲ့ ပုံစံကေန ေရရႇည္အက်ဳိး ရႇိႏုိင္မယ့္ အလုပ္ေနရာ ဖန္တီးေပးႏုိင္ဖို႔နဲ့ လုပ္ငန္းကြၽမ္းက်င္မႈ ဆုိင္ရာေတြ ပုိ႔ခ်ေပးႏုိင္ဖုိ႔ အစီအမံေတြကုိ ကြၽမ္းက်င္ပညာရႇင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ၿပီး ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။
ေသးငယ္တဲ့ ျပႆနာမဟုတ္
အလုပ္လက္မဲ့ ရာခုိင္ႏႈန္းမ်ားေနျခင္းဟာ GDP တစ္နည္းအားျဖင့္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ၀င္ေငြကုိ သက္ေရာက္မႈ ရႇိသလုိ အျခားကိစၥရပ္ ေတြကုိလည္း သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္။ ကြၽမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ ေလ့လာခ်က္ေတြအရ အလုပ္လက္မဲ့ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းေတြ ဆက္စပ္မႈရႇိသလုိ လူမႈယဥ္ေက်းမႈႏႈန္း စံေတြအေပၚကုိလည္း သက္ေရာက္မႈရႇိေစၿပီး အလုပ္လက္မဲ့ ရာခုိင္ႏႈန္း အလြန္မ်ားျပား လာပါက တုိင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈကုိပါ ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္တဲ့အထိ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ သုံးသပ္မႈေတြ ရႇိပါတယ္။ လက္ရႇိျပည္တြင္းက ျပႆနာ အခ်ဳိ႕ဟာလည္း အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္မႈေတြ ရႇိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္း ျပႆနာကုိ ေသးငယ္တဲ့ ျပႆနာလုိ႔ မယူဆဘဲ အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ အလ်င္အျမန္ ေျဖရႇင္း ေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
ျပႆနာရဲ႕အရင္းအျမစ္ ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔လုိ
လက္ရႇိျမန္မာႏုိင္ငံလုိ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးအရ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျပဳလုပ္ဖုိ႔ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ျပႆနာတစ္ရပ္ကုိ ေျဖရႇင္းစဥ္းစားၾကရာမႇာ က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန္႔ စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ၾကရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပႆနာတစ္ရပ္ကုိ ကုိင္တြယ္တဲ့ ေနရာမႇာ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစား ၾကရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုိးမႈေတြေပါလာလို႔ သူခုိးေတြ လုိက္ဖမ္း႐ုံနဲ႔ ျပႆနာေတြ အားလုံးကုိ ေျဖရႇင္းႏုိင္မႇာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ သူခုိးေတြ ေပါလာခဲ့သလဲဆုိတဲ့ ျပႆနာရဲ႕ အရင္းအျမစ္ကုိ ရႇာေဖြေျဖရႇင္းႏုိင္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒီလုိပဲ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာရဲ႕ အရင္းအျမစ္ကုိ ရႇာေဖြၾကရမႇာ ျဖစ္သလုိ ေရရႇည္ အစီအမံေတြကုိ အစုိးရ အပါအ၀င္ ပုဂၢလိက အဖြဲ႕အစည္းေတြက ပူးေပါင္းပါ၀င္ ေဖာ္ထုတ္ ေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ လုိက္ရပါတယ္။
သစ္ထြဋ္
