၀န္းသုုိေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္

ျမန္ျပည္ေျမာက္ပုိင္း သွ်မ္းလူမ်ဳိးမ်ား သွ်မ္းနီ၊ ခႏၱီး၊ ကဒူး၊ ကဏန္းတုိ႔၏ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး
သူ႔ကြ်န္မခံလိုေသာ ေမာရိယမဟာ၀ံသ သီရိသုဓမရာဇာ သုိဟုံဘြား မ်ိဳးခ်စ္ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္။ ။

ဝန္းသို႔ ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္သည္ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၂၂၃ ခုႏွစ္၊ တပိုတြဲလဆန္း ၁၁ ရက္၊ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၆၂ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၉ ရက္) တနဂၤေႏြေန႔ မြန္းတည့္အခ်ိန္တြင္ ဝန္းသိုၿမိဳ႕၌ ဖြားျမင္သည္။ အဘ အမည္ မွာ မင္းလွ သမႏၩရန္ေဆာင္ဘြဲ႕ခံ ဝန္းသို စစ္ကဲ ဦးေ႐ႊသာ ျဖစ္ၿပီး၊ မိခင္မွာ သုဝဏၰ ကာယ ေဒဝီဘြဲ႕ခံ ေဒၚေဒြးျဖဴ ျဖစ္သည္။ ေမြးခ်င္း ညီအစ္ကို   ေမာင္ႏွမ ခုနစ္ဦး ရွိရာ ေမာင္ေအာင္ျမတ္၊ မသူဇာ (ေသာင္သြတ္   ေစာ္ဘြားကေတာ္)၊ ေမာင္ေ႐ႊသိုက္၊ မယ္မူ၊ မယ္ဖန္၊ ခြန္က်ယ္၊ ခြန္ဆိုင္တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။

ေမာင္ေအာင္ျမတ္အား ငယ္စဥ္က ဝန္းသို ဆရာေတာ္ ဦးဂုဏထံ စာေပ သင္ၾကားေစရန္ အပ္ႏွံထားခဲ့ရာ အေျခခံ ျမန္မာ စာေပမ်ားကို အေတာ္အတန္ တတ္ေျမာက္ၿပီး သာမေဏေဘာင္သို႔ ဝင္ခဲ့သည္။   ေမာင္ေအာင္ျမတ္ သက္ေတာ္ ႏွစ္ဆာ္ေက်ာ္သား အ႐ြယ္ ၁၂၂၈ ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလတြင္ ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးေ႐ႊသာအား ၿမိဳ႕လက္ရွိအတုိင္းႏွင့္ ၀န္းသုိၿမိဳ႕ မဂၤလါ ေစာ္ဘြားႀကီးဟု အေဆာင္အေရာင္ အစီးအႏွင္း မ်ားႏွင့္တကြ ေစာ္ဘြား အျဖစ္သုိ႔ တုိးျမင့္ခန္႔ထားျပန္သည္။

ပထမ- မဟာဝံသရာဇာ သိုဟံုဘြား

ဒုတိယ- မဟာသိဒၶိေဇယ သုိဟုံဘြား၊

သကၠရာဇ္ ၁၂၃၆၊ ၃၇ ခုႏွစ္တြင္ ေရႊအေရွ႕ေၾကာင္း အလယ္ေၾကာင္း သံသုံးတာရြာ ဂဏန္းဘြား ဂဏန္းမ နန္းခမ္း ေက်းရြာႏွင့္တကြ ေက်းရြာခရုိင္ တုိးခ်ဲ႕၍ ထပ္မံခ်ီးျမင့္ျပန္သည္။ ေႏွာက္ သကၠရာဇ္ ၁၂၄၀ ခုႏွစ္တြင္ မင္းတုံးမင္း ႀကီး နတ္ရြာစံၿပီး သားေတာ္ သီေပါမင္းလက္ထက္ ထပ္မံ ခ်ီးျမင့္ျပန္ေလသည္။

တတိယ- မဟာ၀ံသ သိရီရာဇာ သုိဟုံဘြားဟူ၍ တံဆိပ္ ၃ လုံး ဘြဲ႕ ၃ တန္ရရွိ၍ ထုိဘြဲ႕မ်ားကို အပ္ႏွင္းလ်က္ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားအျဖစ္ တိုးျမႇင့္ ခန္႔အပ္ျခင္း ခံရသည္။

၀န္းသုုိေစာ္ဘြား စ၀္ေအာင္ျမတ္ပုုိင္ နယ္နိမိတ္ အပုိင္းျခားမ်ား
 

၁။ အေရွ႕လာေသာ္ ဧရာ၀တီ ျမစ္လယ္ေၾကာ ကေ မၻာဇတုိင္းအထိ၊
၂။ ေတာင္ဘက္လာေသာ ရဲသာရြာ ဟလင္းႀကီး သံသနဂရတုိင္းထိ၊
၃။ အေနာက္ဘက္လာေသာ သလႅာ၀တီ ျမစ္လယ္ေၾကာ မဏိပူရတုိင္းထိ၊
၄။ ေျမာက္လက္လာေသာ မုိင္းေကာင္းႏွင့္ ေၾကာကုိင္း နရသုတ႑တုိင္းအထိ၊
၅။ အေရွ႕ေျမာက္လာေသာ ေကာက္ေကြ႔ေခ်ာင္းထြက္ ဧရာ၀တီအထိ၊
၆။ အေရွ႕ေတာင္လာေသာ တေမာေအာက္ ဇင္းေခ်ာင္းေပါက္ ဧရာ၀တီအထိ၊
၇။ အေနာက္ေတာင္လာေသာ ကလုံး ေရႊတြင္း သလႅာ၀တီျမစ္အထိ၊
၈။ အေနာက္ေျမာက္လာေသာ ဦးရူေခ်ာင္းထြက္ သလႅာ၀တီ ျမစ္လယ္ေၾကာထိ ျဖစ္ေလသည္။ ဤသုိ႔ နယ္ေလးရပ္၊ ရွစ္ရပ္ သတ္မွတ္ ပုိင္းျခားလ်က္ ၅၅ ခရုိင္ဘြားစားရသည္။ ဤကား ေစာ္ဘြား အဆက္ဆက္တုိ႔၏ ဘြားစားရေသာ နယ္ပယ္ အပုိင္းအျခားျဖစ္သည္။

  ေမာင္ေအာင္ျမတ္ အ႐ြယ္ေရာက္ေသာ အခါ သူ၏ ဆႏၵအတိုင္း ဖခင္ျဖစ္သူ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေ႐ႊသာက ကင္းဝန္မင္းႀကီး ဦးေကာင္းထံ အပ္ႏွံ၍ ထီးသံုး နန္းသံုး တရားဥပေဒ ပညာရပ္မ်ားႏွင့္တကြ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေရးရာ အျဖာျဖာမ်ားကို သင္ၾကား ေစခဲ့သည္။ သီေပါမင္းတရား ထံတြင္လည္း ကြမ္းေရေတာ္ကိုင္ အျဖစ္ အမႈထမ္းရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဦးေအာင္ျမတ္သည္ စာေပ က်မ္းဂန္ ဗဟုသုတတုိ႔၌ လည္းေကာင္း၊ ေရွးေဟာင္း အႏုပညာ၊ ရာဇဝင္၊ ကဗ်ာလကၤာမ်ား၊ ေဗဒင္ပညာရပ္မ်ား၌ လည္းေကာင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေရးရာမ်ား၌ လည္းေကာင္း ကြ်မ္းက်င္ လာခဲ့သည္။

ဦးေအာင္ျမတ္၏ ဖခင္ ဦးေ႐ႊသာသည္ မိုးေကာင္းၿမိဳ႕ဝန္ အျဖစ္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ ခန္႔ထားျခင္း ခံရသျဖင့္ ဦးေအာင္ျမတ္သည္ ၁၂၄၄ ခုႏွစ္တြင္ ဘုရင္သီေပါမင္းထံ အမိန္႔ေတာ္ ခံ၀င္ၾကရာ ၿမိဳ႕ရြာ ခရုိင္ေန ေပါမုိင္း ထမုံ သူႀကီး ေခါင္းႀကီးရြာအုပ္တုိ႔မွစ၍ သေဘာ တူညီၾကျခင္း ေရႊနန္းေတာ္ႀကီး၌လည္း ဘုရင္သီေပါမင္းမွ အစ ျပဳ၍ ၁၂၄၄ ခုႏွစ္ ကဆုန္လဆန္း ၂ရက္ေန႔တြင္ သားေတာ္ႀကီး သခင္ေအာင္ျမတ္အား ဘုရင္ သီေပါမင္းက ၀န္းသုိေစာ္ဘြား အရာခန္႔အပ္ ခ်ီးျမင့္ေတာ္မႈေလသည္။ ဖခင္ေနရာ ဝန္းသို႔ ေစာ္ဘြားအျဖစ္ သီေပါမင္းမွ ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ 'ေမာရိယမဟာဝံသ သီရိသုဓမၼရာဇာ ' ဟူေသာ ဘြဲ႕ကိုလည္း ခ်ီးျမင့္ေတာ္မူသည္။

ကင္း၀န္မင္းႀကီး ဦးေကာင္း

ဝန္းသိုၿမိဳ႕သည္ ေနျပည္ေတာ္ မႏၱေလးႏွင့္ အတန္ေဝးေသာ ၿမိဳ႕ျဖစ္၍ အအုပ္အခ်ဳပ္ မေကာင္းလွ်င္ နယ္ျခား ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာမ်ား အခ်ိန္မေ႐ြး ေပၚေပါက္ႏုိင္သည္။ မီးေဝးခ်ိပ္ပမာ ဆိုသကဲ့သို႔ လူဆိုးတို႔ အတန္ ေသာင္းက်န္း   ေသာ ေနရာ ျဖစ္သည္ ဟုလည္း ၾကားသိရသျဖင့္ လက္႐ံုးရည္ ျပည့္ဝေသာ ေမာင္ေအာင္ျမတ္ႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သည္ဟု ကင္းဝန္မင္းႀကီး ဦးေကာင္းက သူ၏ မွတ္တမ္း၌ ေရးသား ထားခဲ့သည္။ ဝန္းသိုေစာ္ဘြား အျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္း ခံရစဥ္က ဦးေအာင္ျမတ္၏ အသက္သည္ ၂၃ ႏွစ္သာ ရိွေသးသည္။

ဦးေအာင္ျမတ္ ေစာ္ဘြားျဖစ္ၿပီး ေနာက္တႏွစ္တြင္ မိုးညႇင္းေဒသ တေလွ်ာက္၌ ဗိုလ္ဝ ေခါင္းေဆာင္ေသာ သူပုန္မ်ား ထြက္ ေသာင္းက်န္းခဲ့သည္။ လူအင္အား သံုးေထာင္ေက်ာ္ ေလးေထာင္ခန္႔နီးပါး ရွိေသာ သူပုန္တို႔အား ႏွစ္ေထာင္မွ်ေလာက္သာ အင္အားစုႏွင့္ ေအာင္ျမင္စြာ ႏွိမ္နင္းႏွိင္ခဲ့သည္။ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ဝကိုပါ အေသ ဖမ္းမိခဲ့သည္။

သီေပါမင္း ကိုယ္တိုင္က အားရေတာ္ မွဴလွသျဖင့္ ေမာရိယမဟာဝံသ သီရိသုဓမၼရာဇာသုိဟုံဘြား ဟူေသာဘြဲ႕ျဖင့္ ခ်ီးျမႇင့္ျခင္း ခံရသည္။

၁။ ပထမ- ဘြဲ႔ မဟာ၀ံသသိရီေဇယ သုိဟုံဘြား ၎ေနာက္မၾကာမီ ၁၂၄၅ ခုႏွစ္ ပထမ၀ါဆုိ လဆန္း ၉-ရက္ေန႔တြင္ သိရီေဇယႏွင့္ လဲလွယ္၍ အဘေစာ္ဘြားႀကီး လဲခ်ားေစာ္ဘြားႀကီးနည္းတူ ထီးအစီး အနင္းႏွင့္တကြ ထပ္မံခ်ီးျမင့္ေတာ္မူျပန္သည္။
၂။ ဒုတိယ- ေမာရိယမဟာ၀ံသ သိရီ သုဓမၼရာဇာ သုိဟုံဘြားဟူ၍ျဖစ္သည္။

ထိုႏွစ္တြင္ စကာေစာ္ဘြားႀကီး၏ သမီးေတာ္မွန္နန္း အပ်ိဳေတာ္ စပ္ေ႐ႊၾကည္ႏွင့္ လက္ဆက္ခဲ့သည္။ ေစာ္ဘြားဦးေအာင္ျမတ္သည္ ဝန္းသိုၿမိဳ႕တြင္ေဟာ္နန္း ရွိေသာ္လည္း နယ္ပယ္ ၿငိမ္သက္ေရးကို ေရွး႐ႈ၍ ဝန္းသိုၿမိဳ႕ အေနာက္ေျမာက္ မိုင္ ၃ဝ ေက်ာ္ေသာ ပင္လယ္ဘူးၿမိဳ႕၌ ေ႐ႊ႕ေျပာင္း ေနထိုင္ခဲ့သည္။

ေစာ္ဘြားႀကီးရဲ႕ မဟာေဒ၀ီႏွင့္ ေဆြမ်ဳိးေတာ္မ်ား၊အေျခြအရံမ်ား

၁၂၄၇ ခုႏွစ္တြင္ တတိယ အဂၤလိပ္ ျမန္မာ ေနာက္ဆံုးစစ္ပြဲ ျဖစ္ပြားခါနီး အခ်ိန္တြင္ တိုင္းေရးျပည္ေရး မျငိမ္မသက္ ျဖစ္လာသျဖင့္ သတင္းမွန္ ရရွိေစရန္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ အေထာက္ေတာ္မ်ား ေစလႊတ္ စံုစမ္းခဲ့သည္။ ေနျပည္ေတာ္မွလည္း အဂၤလိပ္တို႔အား တိုက္ခိုက္ရန္ အတြက္ စစ္သားမ်ား စုေဆာင္းရန္ စာခြ်န္ေတာ္ ေရာက္လာသျဖင့္ လက္နက္ လူသူ အသင့္ စုေဆာင္းလ်က္ ရွိသည္။ 

အေထာက္ေတာ္မ်ား ျပန္လည္ ေရာက္ရွိေသာ အခါ သီေပါမင္း အဂၤလိပ္လက္သို႔ ပါေတာ္မူၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ၾကားသိရသျဖင့္ အဂၤလိပ္တို႔အား ျပန္လည္ တိုက္ခိုက္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သည္။

သိုရာတြင္ အဂၤလိပ္တို႔အား ျပန္လည္ တိုက္ခိုက္ျခင္း မျပဳဘဲ ျငိမ္သက္စြာ ေနရန္ ကင္းဝန္မင္းႀကီးထံမွ အမိန္႔လႊာ တေစာင္ ေရာက္လာသျဖင့္ အဖကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ ဆရာသမား ကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း   ေလးစား အပ္ေသာ မင္းႀကီး အမိန္႔ ျဖစ္သျဖင့္ ခက္ထန္ေသာ စစ္စိတ္ စစ္မာန္မ်ားကို မ်ိဳသိပ္ ထားခဲ့ရသည္။ အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္သို႔ကား ဝင္ေရာက္ျခင္း မျပဳဘဲ သစ္လုပ္ငန္း၊ စပါး လုပ္ငန္းမ်ား ကိုသာ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ ေနခဲ့သည္။
ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္ ဦးစီး လုပ္ကိုင္ေသာ သစ္လုပ္ငန္း ထြန္းကားရာ ေနရာကို မိမိတို႔သာ ရရွိလွ်င္ ခ်က္ခ်င္း ခ်မ္းသာႏုိင္သည္ဟု စိတ္ကူးမိသူ အခ်ိဳ႕က ဦးေအာင္ျမတ္သည္ စီးပြားေရးကို ဖိဖိစီးစီး လုပ္ကိုင္၍ ေငြေၾကး စုေဆာင္းကာ ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္ရန္ အၾကံျပဳေနသည္ဟု အဂၤလိပ္အရာရွိမ်ားအား   ေခ်ာပစ္စကား ေျပာဆိုၾကသည္။ ထုိအခါ ဦးေအာင္ျမတ္ကို ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေခၚယူ စစ္ေဆးလိုေၾကာင္း ကင္းဝန္မင္းႀကီးအား အေၾကာင္းၾကား ေစခဲ့သည္။

ကင္းဝန္မင္းႀကီးသည္ ဦးေအာင္ျမတ္ကို ေနျပည္ေတာ္သို႔ လာေရာက္ ရွင္းလင္းရန္ ဆင့္ေခၚခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ဦးေအာင္ျမတ္က အရွင္သခင္မ်ား မရွိသည့္ေနာက္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ မလာေရာက္ လိုေတာ့ေၾကာင္း၊ တပါးကၽြန္မခံလုိေတာ့ေၾကာင္း၊ အဂၤလိပ္ မင္းႏွင့္တကြ အဂၤလိပ္အရာရွိ ကိုယ္စားလွယ္ တို႔ကုိလည္း အ႐ိုအေသ မျပဳလိုေတာ့ေၾကာင္း အေၾကာင္း ျပန္လိုက္သည္။

 

မိုုင္းတုုံေတာင္ ေနာက္ခံႏွင့္ တခ်ိန္က ၀မ္းေဆ ေခၚ ၀န္းသုုိၿမိဳ႕

ယင္းသို႔ စာျပန္ၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္မ်ား လာေရာက္ တိုက္ခိုက္ပါက အသင့္ ျဖစ္ေစရန္ ဝန္းသိုၿမိဳ ့ ပတ္ဝန္းက်င္၌ သစ္တပ္ၿမိဳ႕႐ုိးမ်ား ေဆာက္ျခင္း၊ ကင္းတပ္မ်ား အထပ္ထပ္ခ်ျခင္း၊ လူသူလက္နက္ စုေဆာင္းျခင္း စသည္မ်ား ျပဳလုပ္ လာခဲ့သည္။ မကၡရာ မင္းသားႀကီး၏ သားေတာ္ ထိပ္တင္ရန္ပိုင္ႏွင့္ မူးမတ္ တစုတို႔သည္ အဂၤလိပ္တို႔အား တုိက္ခိုက္ရာမွာ ႐ႈံးနိမ့္သျဖင့္ ဦးေအာင္ျမတ္၏ ဖခင္ ဦးေ႐ႊသာ၏ အကူအညီျဖင့္ ယူနန္နယ္သို႔ ဆုတ္ခြာ လာခဲ့သည္။ ဦးေ႐ႊသာကိုလည္း ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္မႈ အားေပးသည္ ဟု ဆိုကာ အဂၤလိပ္ အစိုးရက ဖမ္းဆီးရန္ အမိန္႔ထုတ္ေၾကာင္း ဦးေအာင္ျမတ္ သိေသာအခါ ဖခင္ရွိရာ မုိးေကာင္းၿမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္၍ အေျခအေနကို ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

အဂၤလိပ္တို႔ကား ဦးေအာင္ျမတ္တို႔ သားအဖကို မဖမ္းေသးဘဲ ကင္းဝန္မင္းႀကီးကို ေဖ်ာင္းဖ် နားခ်ရန္   ေစလႊတ္လိုက္သည္။ ဦးေအာင္ျမတ္ မိုးေကာင္းသို႔ သြားေနခိုက္ ျဖစ္၍ ကင္းဝန္မင္းႀကီးသည္ စ၀္ေအာင္ျမတ္  ႏွင့္မေတြ႕ဘဲ မႏၩေလးသို႔ ျပန္ခဲ့ရသည္။ ကင္းဝန္မင္းႀကီးမွ တဆင့္ ေစ့စပ္ မရသျဖင့္ အဂၤလိပ္ အစိုးရသည္ ဦးေအာင္ျမတ္၏ ငယ္ဆရာ ဝန္းသို ဆရာေတာ္ ဦးဂုဏမွ တဆင့္ ေစ့စပ္ျပန္သည္။ အဂၤလိပ္ကို ကၽြန္အျဖစ္ မခံလို အင္အား ျပည့္လာသည့္ တေန႔ မႏၱေလးကို တိုက္ယူပါမည္ဟု ဆရာေတာ္အား   ေလွ်ာက္ထားခဲ့သည္။
 ေစ့စပ္မရသည္ အဆံုး၌ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၅၂ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္ အစိုးရသည္ ခြန္းေတာင္ ၿမိဳ႕အုပ္ႏွင့္ အခြန္ဝန္ ဦးစံတို႔ကို စစ္တပ္ တတပ္ႏွင့္ ေစလႊတ္လိုက္သည္။ ဝန္းသိုၿမိဳ ့ေစာ္ဘြား ဦးေအာင္ျမတ္သည္ အဂၤလိပ္တို႔ ေစလႊတ္လိုက္ေသာ တပ္မ်ားကို မွန္ကင္းေတာင္ စခန္းမွ ဆီးႀကိဳ တိုက္ခိုက္ရန္ ခ်ီတက္ လာခဲ့သည္။

 မွန္ကင္းေတာင္ စခန္းတြင္ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားႏွင့္ ဝန္းသိုေစာ္ဘြား တပ္မ်ား ေတြ႕ဆံု တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ ႐ႈံးၿပီး အဂၤလိပ္တို႔ ဆုတ္ခြာခဲ့ရသည္။ တိုက္ပြဲျဖစ္ရာ မွန္ကင္းေတာင္ စခန္းတြင္ ယခုတိုင္ အမွတ္အသား စိုက္ထူထားေသာ ကၽြန္းတိုင္ႀကီး တတိုင္ ရွိေနေသးသည္။ ေကာလင္းၿမိဳ႕ဘက္သို႔ ဆုတ္ခြာသြားေသာ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားကို ဝန္းသိုေစာ္ဘြား တပ္မ်ားက လိုက္လံ တိုက္ခိုက္ရာ အဂၤလိပ္တုိ႔ဘက္မွ စစ္ဗုိလ္ တဦးႏွင့္ တပ္သား ၂၀ဦး က်ဆံုးခဲ့သည္။

အဂၤလိပ္ တပ္မ်ားလည္း ေကာလင္းၿမိဳ႕မွေန ထပ္ၿပီး ဆုတ္ခြာရသည္။ ထိုအခါမွ စ၍ ဝန္းသိုေစာ္ဘြား ဦးေအာင္ျမတ္၏ အမည္သည္ အဂၤလိပ္မင္း အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ မႏၱေလးၿမိဳ႕မွသည္ ေအာက္ျပည္ေဒသ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ တုိင္ေအာင္ ေက်ာ္ၾကား လာခဲ့သည္။ ႐ႈံးနိမ့္၍ ဆုတ္ခြာခဲ့ရေသာ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားကို အားျဖည့္ရန္ ၁၂၅၂ ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလဆန္း ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ကသာမွ ဗိုလ္ႏွစ္ စဗက္ ဦးေဆာင္ေသာ အမွတ္ (၂ဝ) ေျခလ်င္တပ္ရင္းႏွင့္ ေ႐ႊဘိုမွ ဗိုလ္ႀကီး ေကရီ ဦးေဆာင္ေသာ ျမင္းတပ္မ်ား ေရာက္ရွိလာ သျဖင့္ ေကာလင္းၿမိဳ႕သို႔ ျပန္၍ ခ်ီတက္ လာၾကျပန္သည္။

 ဝန္းသိုေစာ္ဘြား ဦးေအာင္ျမတ္သည္ သူ၏ ဝန္းသိုတပ္မ်ားႏွင့္ အတူ ဖခင္ျဖစ္သူ မိုးေကာင္းၿမိဳ႕ဝန္၏ တပ္မ်ားႏွင့္ပါ ေကာလင္းသို႔ အျပင္းခ်ီတက္ကာ အဂၤလိပ္မ်ားကို တုိက္ခိုက္သည္။ သို႔ရာတြင္ အင္အားခ်င္း မမွ်သျဖင့္ ႐ုတ္တရက္ ၿမိဳ႕သို႔ မခ်ဥ္းကပ္ေသးဘဲ ၿမိဳ႕ျပင္မွသာ ဝန္းရံေန၍ အဂၤလိပ္ တပ္မ်ားကို ေတာထဲသို႔ မွ်ားေခၚသည္။ ယင္းတုိက္ပြဲတြင္ ႏွစ္ဘက္စလံုးမွ အက်အဆံုး ဒဏ္ရာရသူ မ်ားျပားသည္။ လက္နက္ အင္အား လူအင္အား မမွ်သျဖင့္ ဆုတ္ခြာ ခဲ့ရေသာ္လည္း ဦးေအာင္ျမတ္၏ တပ္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္တို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပန္လွန္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျပဳခဲ့သည္။

 

ေစာ္ဘြားႀကီးရဲ႕ မွန္စီေရႊခ် လက္စြဲေတာ္ ဒူးေလ၊ စစ္ခ်ီစစ္တက္ခရာ၊ ဆင္စြယ္ တံစိပ္တုုံး

ထိုနယ္ေျမ ေဒသ တဝိုက္၌ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေစခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္ အစိုးရက ယင္းတို႔၏ စစ္တပ္အတြက္ ေ႐ႊဘိုမွ ေနာက္ထပ္တပ္မ်ား စစ္ကူေရာက္လာရာ ဝန္းသို တပ္မ်ားသည္ တေျဖးေျဖး ဆုတ္ခြာရင္း က်ိဳင္းခြင္ေတာင္ကုန္း၌ တပ္စြဲ၍ အခိုင္အမာ ခုခံရာ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား မကပ္ႏုိင္ေအာင္ ရွိခဲ့သည္။ အေဝးမွ အေျမာက္ ေသနတ္မ်ားျဖင့္ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားက ပစ္ခတ္ေသာ္လည္း ခပ္ေဝးေဝးမွ ပစ္ရသျဖင့္ ေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ မျဖစ္ဘဲ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားတပ္မ်ား အထိအခိုက္ နည္းသည္။ ေနာက္ဆံုး၌ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားသည္ က်ိဳင္းခြင္ေတာင္ကုန္းကို ပတ္၍ စီးေသာ ေဒါင္းျဖဴေခ်ာင္းကုိ အက်အဆံုး မ်ားစြာႏွင့္ ျဖတ္ကူးကား ဝန္းသို႔တပ္မ်ားကို အနီးကပ္ တိုက္ခိုက္ၾကသည္။

ဝန္းသိုေစာ္ဘြား၏ တပ္မ်ားသည္ အေတာ္ၾကာၾကာ ခုခံ တိုက္ခိုက္ၾကၿပီးေနာက္ ေတာင္ကုန္း တဖက္မွ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားကို ေဖာက္ထြက္၍ ဝန္းသိုၿမိဳ႕သို႔ ဆုတ္ခြာခဲ့ၾကသည္။ က်ိဳင္းခြင္ တိုက္ပြဲတြင္ ႏွစ္ဘက္ စလံုးမွ အပ်က္အစီး အေသအေပ်ာက္ မ်ားသည္။ အဂၤလိပ္ စစ္သား သံုးဦး က်ဆံုးသည့္ ေနရာတြင္   ေက်ာက္တိုင္တခု စိုက္ထူထားရာ ယခုတိုင္ ေတြ႕ႏုိင္ေသးသည္။ က်ိဳင္းခြင္ေတာင္ကုန္းမွ ဆုတ္ခြာသည့္   ေန႔တြင္ပင္ ေရဦးၿမိဳ႕နယ္မွ ဗိုလ္ႀကီး ဟက္ခ်င္ဆန္ ဦးေဆာင္ေသာ အဂၤလိပ္ စစ္ပုလိပ္တပ္ တတပ္ႏွင့္ ဥကၠံၿမိဳ႕နားရွိ မိုးနန္းေက်ာင္းတြင္ တပ္စြဲေနေသာ ဝန္းသိုတပ္မ်ား တိုက္ပြဲ အျပင္းအထန္ ျဖစ္ပြားသည္။ 

ထိုတိုက္ပြဲတြင္ ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္တပ္မွ ၂၇ ေယာက္ က်ဆံုးသည္။ အဂၤလိပ္စစ္ဗိုလ္ ဗိုလ္ႀကီး ဟတ္ခ်င္ဆန္လည္း ဦးေခါင္းတြင္ ဒဏ္ရာ ျပင္းထန္စြာ ရရွိသြားရာ ယင္းဒဏ္ရာႏွင့္ပင္ မၾကာမီ   ေသဆံုး ခဲ့သည္။ လက္နက္ အင္အား လူအင္အား မမွ်သည့္ျပင္ အေတြ႕အၾကံဳ နည္းပါးေသာ သူမ်ားႏွင့္ တိုက္ခိုက္ရေသာ္လည္း သူ႔ကၽြန္မခံလိုေသာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ေၾကာင့္ ဝန္းသိုေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္ သည္ အဂၤလိပ္တို႔ကို ဝန္းသို၊ ေကာလင္း၊ မိုးေကာင္း၊ မိုးညႇင္း၊ ပင္လယ္ဘူး စေသာ ေဒသမ်ားမွ အျပင္းအထန္ ေတာ္လွန္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။
  မဲဇာေခ်ာင္းနားရွိ မန္ေလာင္ မန္စီ ေဒသမ်ားတြင္လည္း အဂၤလိပ္တို႔ႏွင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ တုိက္ပြဲမ်ား ျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္သည္ လူသူ လက္နက္ အနည္းငယ္ႏွင့္ တႏွစ္နည္းပါးမွ် အားမေလွ်ာ့ဘဲ ဇြဲနပဲႏွင့္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီး ျဖစ္သည္။

ကုုလာျဖဴတပ္ေတြ ၀န္းသုုိ ေဟာနန္းကုုိ သိမ္းပုုိက္စဥ္


အဂၤလိပ္ အစိုးရသည္ ေစာ္ဘြားႀကီးကို ထိုအခ်ိန္အထိ သူပုန္ဟုလည္း မေၾကညာဘဲ သူတို႔ဘက္ ဝင္လာလွ်င္ အခါမေ႐ြး လက္ခံ၍ ရာထူးပင္ ေပးမည္ဟု စကား ကမ္လွမ္းၿမဲ ကမ္လွမ္းလ်က္ ရွိသည္။ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီးကာ အဂၤလိပ္တို႔ မည္သို႔ ေခၚယူ ေခ်ာ့ေမာ့ေစကာမူ စကားပင္ မျပန္ခဲ့ေခ်။ အဂၤလိပ္ဆိုလွ်င္ သူႏွင့္ အဖက္မတန္ဟုပင္ သေဘာပိုက္ထားဟန္ တူသည္။

 ကုုလာျဖဴတပ္ေတြ ၀န္းသုုိ ေဟာနန္းကုုိ သိမ္းပုုိက္စဥ္

 ေနာက္ဆံုးတြင္ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီး၏ တပ္မ်ားသည္ မန္စီ အနီး အဂၤလိပ္ စစ္တပ္ႏွင့္ ေတြ႕၍ ဝိုင္းမိေနေသာ အခါ အဂၤလိပ္ စစ္တပ္ႏွင့္ အတူ ပါလာေသာ ျမေတာင္ ၿမိဳ႕စားက ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီးကို စကား ကမ္းလွမ္းျပန္ရာ ရာထူးမက္၊ ဥစၥာမက္၊ စိတ္မခိုင္သူမ်ား သစၥာေဖာက္ကာ အဂၤလိပ္ဘက္သို႔ တစတစ ဝင္သြားၾကသည္က တေၾကာင္း၊ မိုးဦးက်လာ သျဖင့္ ေနာက္လိုက္ ေနာက္ပါမ်ား ငွက္ဖ်ားေရာဂါ   ျဖစ္လ်က္ စိတ္ဓတ္ က်ဆင္းလာသည္က တေၾကာင္း၊ အေထာက္အပံ့ အကူအညီမ်ားကလည္း နည္းပါသထက္ နည္းပါး လာသည္က တေၾကာင္း၊ အရပ္ရပ္ေသာ အေျခအေနတို႔ကလည္း အဆိုးဘက္ႏွင့္ အ႐ႈံးဘက္ကခ်ည္း မ်ားေနသည္က တေၾကာင္း ဤသို႔ေသာ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ အတိုက္အခိုက္ ရပ္ရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။

 သို႔ရာတြင္ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီးသည္ အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္သို႔ကား မဝင္။ ဖခင္ရွိရာ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ ထြက္ခြာေတာ့မည္ဟု အေၾကာင္းျပန္ရာ ျမေတာင္ၿမိဳ႕စားက ေဘးရန္ ကင္းရွင္းေသာ တ႐ုတ္ျပည္ ထြက္လမ္းကို အလံစိမ္း လႊတ္ျပသျဖင့္ ထိုလမ္းအတိုင္း ၁၂၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ထြက္ခဲ့သည္။

 အငုုိက္မိအဖမ္းဆီး ခံလုုိက္ရေသာ ေစာ္ဘြားတပ္သားအခ်ဳိ႕ 

မိုညႇင္းမွ ဘီးလင္းၿမိဳ႕၊ ယင္းမွ ဟိုပင္နန္႔ေဆာ္ေလာ္၊ ထိုမွ စန္းတာၿမိဳ႕သို႔ ဝင္သည္။ စန္းတာၿမိဳ႕မွ စန္းတာ ေစာ္ဘြားက ေကာင္းစြာႀကိဳ၍ ေနရာထိုင္ခင္းမ်ား ခ်ေပးသည္။ စန္းတာၿမိဳ႕၌ပင္ ၁၂၇၈ ခုႏွစ္တြင္ ဖခင္ မိုးေကာင္း ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေ႐ႊသာ ကြယ္လြန္ရာ၊ ဦးေအာင္ျမတ္ ကိုယ္တိုင္ ဖခင္ အေလာင္းကို ထမ္း၍ ၿမိဳ႕ဦးေဈး ေနရာ၌ သၿဂဳႋဟ္ခဲ့သည္။

ယူနန္နယ္ စန္းတာၿမိဳ႕၌ ရွိေနစဥ္လည္း အဂၤလိပ္ အစိုးရက ေစာ္ဘြားႀကီး၏ သတင္းမ်ားကို အၿမဲ သိရွိလိုသည္ ဟူေသာ အမိန္႔ေၾကာင့္ မန္းတာ၊ မိုင္းလ စေသာ ၿမိဳ႕မ်ားမွ လာေသာ ခရီးသည္မ်ားထံတြင္ စံုစမ္းၿပီးလွ်င္ ျမေတာင္ ၿမိဳ႕စားက အၿမဲ အစီရင္ခံစာ သြင္းေနရသည္။ ယူနန္နယ္တြင္ ေနထိုင္စဥ္ ေစာ္ဘြားႀကီးသည္ စပါးေပး ေပးျခင္း၊ တတ္ကၽြမ္းထားေသာ ျမန္မာ့ တုုိင္းရင္း   ေဆးပညာျဖင့္ ေဆးဝါး ကုသေပးျခင္းတို႔ျဖင့္ ျဖစ္သလို အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ရွာေဖြ စားေသာက္    ေနထိုင္ခဲ့သည္။

ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္သည္ အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္တြင္ အညံခံ၍ ဝင္လွ်င္ သူမ်ားနည္းတူ ရာထူးရာခံ အျပည့္အဝႏွင့္ ထိပ္တန္းမွ သက္ေသာင့္သက္သာ ေနရမည္ ျဖစ္ပါလ်က္ သူ႔ကၽြန္ မခံလိုေသာ စိတ္ဓာတ္ေၾကာင့္ စည္းစိမ္ ခ်မ္းသာမ်ားကို စြန္႔လႊတ္လ်က္ ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာမ်ိဳးခ်စ္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီး ျဖစ္သည္။

 ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္သည္ ယူနန္နယ္ စန္းတာၿမိဳ႕၌ ၁၃ ႏွစ္၊ မိုင္းလၿမိဳ႕၌ ၁၉ ႏွစ္၊ စုစုေပါင္း ၃၂ ႏွစ္တိုင္တုိင္ သူ႔ကၽြန္ မခံလိုေသာ စိတ္ျဖင့္ တ႐ုတ္ျပည္ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ေနထိုင္ခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္ ဘုရင္ခံက ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္အား ဦးရီေတာ္ ေညာင္ေ႐ႊ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆာစ၀္ေမာင္ မွတဆင့္ ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္ေျပာင္းလာေသာ အခါ စိတ္မၿငိဳျငင္ေစရပါ၊ အေထာက္အပံ့ ေပးပါမည္ဟု ေျပာၾကားလာသည္။ 

 

ဦးရီးေတာ္ ေညာင္ေ႐ႊ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆာစ၀္ေမာင္

 

စ၀္ေအာင္ျမတ္ ၾကင္ရာေတာ္ မဟာေဒဝီ စပ္ေရႊၾကည္၏ ဦးရီးေတာ္   ေညာင္ေ႐ႊ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆာေစာေမာင္လည္း အသက္ရြယ္ႀကီးၿပီ   ျဖစ္သျဖင့္ကိုယ္ရပ္ ကိုယ္ေဒသသို ့ျပန္ေနပါရန္ အတန္တန္   ေတာင္းပန္ ေျပာဆိုလာသည္။ အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုဖံု အဘက္ဘက္မွ စဥ္းစားျပီးမွ ေစာ္ဘြားႀကီးဦးေအာင္ျမတ္သည္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၂၃) ၁၂၈၅ ခုႏွစ္၊တေပါင္းလဆန္း ၉ ရက္ ေန ့တြင္ျမန္မာႏုိင္ငံသို ့  ေျပာင္းေရြ ့ လာခဲ့သည္။ ယင္းႏွစ္ ေႏွာင္းတန္ခူးလဆန္း ၈ ရက္ေန႔တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိ၍ ေဟာကုန္းရွိ သထံုေဟာ္တြင္ ေနထိုင္ခဲ့သည္။

သထံုေဟာ္၌ပင္ ၾကင္ရာေတာ္ မဟာေဒဝီ စပ္ေ႐ႊၾကည္သည္ အသက္ ၇၁ ႏွစ္ အ႐ြယ္၌ ကြယ္လြန္ အနိစၥ ေရာက္ခဲ့သည္။

 ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕သို႔ ျပန္ေရာက္ေသာ    အခါ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္ကို အဂၤလိပ္ အစိုးရတို႔က တလလွ်င္ ေထာက္ပ့ံေငြ ၁ဝဝိ ေပးခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ေငြ ၁ဝဝိ သည္ ယခုေငြႏွင့္ ေခတ္ကာလ အေလ်ာက္ ႏႈိင္းစာလွ်င္ ၁ဝဝဝိ မွ်ပင္ ေက်ာ္မည္ ထင္သည္။

ေစာ္ဘြားႀကီးသည္ ထိုေထာက္ပံ့ေငြကို နည္းသည္ မ်ားသည္လည္း မေျပာ။ အခ်ိန္တန္၍ လာေရာက္ ထုတ္ေပးလွ်င္ သားသမီးမ်ား လက္သို႔ လႊဲအပ္ ေပးခဲ့သည္။ ေစာ္ဘြားႀကီး အတြက္မူ ဦးရီးေတာ္ ေညာင္ေ႐ႊေစာ္ဘြားႀကီး ဆာေစာေမာင္ ေထာက္ပံ့ေနေသာ ေငြျဖင့္သာ ေရာင့္ရဲစြာ သံုးစြဲေနခဲ့သည္။ ေညာင္ေ႐ႊေစာ္ဘြားႀကီး ဆာေစာေမာင္သည္ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္ ျပန္ေရာက္၍ သံုးႏွစ္အၾကာ ကြယ္လြန္ သြားရွာသည္။

ေစာ္ဘြားႀကီးရဲ႕ အား တပ္မေတာ္မာ္ကြန္းတုုိက္မွ လာေရာက္ေတြ႔ဆုုံ သမုုိင္းျဖစ္စဥ္ အသံမ်ားသြင္းခဲ့ပါသည္။

ယေန႔ သွ်မ္းလူငယ္ အမ်ဳိးသားတုိ႔ ၀န္သုိေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေအာင္ျမတ္၏ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓါတ္အား အတုယူ စံထားေလာက္ေပသည္။ ၀န္းသုိေစာ္ဘြား ဦးေအာင္ျမတ္သည္

အထက္ျမန္ျပည္ ေျမာက္ပုိင္းတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ တုိင္းလုံ၊ တုိင္းေမာ၀္၊ ခႏၱီးသွ်မ္း၊ သွ်မ္းနီ၊ ကဒူး၊ ကဏန္း၊ တုိင္းဆာ တုိ႔၏ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးလည္း ျဖစ္ေတာ့သည္။ ဦးေအာင္ျမတ္သည္ မည္သူ႔အားမွ် အပူမကပ္ဘဲ ရသမွ်ျဖင့္ တင္းတိမ္ ေရာင္ရဲစြာ ေလာကုတၲရာ ဘက္တြင္သာ အားထုတ္ ေနထိုင္ခဲ့သည္။   ေညာင္ေ႐ႊေစာ္ဘြား စပ္ေ႐ႊသိုက္ကလည္း ဆက္လက္ ေထာက္ပံ့ခဲ့သည္။

ဒုတိယ ကမာၻစစ္ျဖစ္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ဂ်ပန္မ်ား ဝင္လာေသာ အခါ၌လည္း အဂၤလိပ္ အစိုးရကဲ့သို႔ပင္ တလလွ်င္ေငြ ၁ဝဝိ ေထာက္ပံ့ခဲ့ရာ ဂ်ပန္တို႔ ထြက္ေျပးသည့္ အခ်ိန္အထိ ျဖစ္သည္။

ဒုတိယ ကမာၻစစ္ ၿပီးဆံုးသည့္ ေနာက္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရေသာအခါ ခရစ္ ၁၉၅ဝ ျပည့္ႏွစ္၊   ေအာက္တိုဘာလမွ စ၍ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီးႏွင့္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း တို႔အား ျမန္မာအစိုးရက   ေက်းဇူးဆပ္သည့့္ အေနျဖင့္ တလလွ်င္ ေထာက္ပံ့ေၾကးေငြ ၅ဝဝိ က်ပ္စီ ေပးခဲ့သည္။ ဝန္းသို ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္သည္ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၃၂၆ ခုႏွစ္၊ ျပာသိုလဆန္း ၃ ရက္ေန႔ (ခရစ္ ႏွစ္ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၅ ရက္) ေန႔တြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၌ အသက္ ၁ဝ၃ ႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္ အနိစၥေရာက္သည္။

၀န္းသုုိေစာ္ဘြားႀကီး၏ ေနာက္ဆုုံး စ်ပန သားသမီးေျမး၊ ျမစ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ား 

 ယင္းႏွစ္ ျပာသိုလဆန္း ၉ ရက္ေန႔တြင္ ေစာ္ဘြားႀကီး၏ ႐ုပ္ကလာပ္ကို ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ရပ္ေတာ္မူကုန္း   ေျမာက္ဘက္ရွိ စီစဥ္ ေ႐ြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ထားေသာ ေျမေနရာသို႔ ယူေဆာင္ကာ ေရွးထံုးစဥ္လာ အတိုင္း ဂူသြင္း သၿဂဳႋဳဟ္ၾကသည္။ အာဏာသိမ္း ေတာ္လွန္ေရး စစ္ေကာင္စီကလည္း ေစာ္ဘြားႀကီး၏ လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့သည့္ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ဆပ္သည့္ အေနျဖင့္ မသာစရိတ္ေငြ ၅,ဝဝဝိ ေထာက္ပံ့ခဲ့သည္။

 ေစာ္ဘြားႀကီး ဦးေအာင္ျမတ္တြင္ ဦးခြန္ဆက္ (ေခၚ) ေစာခြန္ဆက္၊ ေစာစံျမ၊ ခြန္လံုး၊ ခြန္ဖံုးႏွင့္ ခြန္ခ်ိဳ ဟူေသာ သား ၅ ေယာက္ႏွင့္ နန္းဆိုင္မယ္၊ ေစာျဖဴ ဟူေသာ သမီး ၂ ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။ ▪ - ¤ - ▪

ေစာ္ဘြားႀကီးရဲ႕သားမ်ား    ေစာခြန္ဆက္၊ ေစာစံျမ၊ ခြန္လံုး၊ ခြန္ဖံုးန္း

ဤသုိ႔ျဖင့္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ၀င္ေရာက္က်ဳးေက်ာ္မႈတြင္လည္း သွ်မ္းအမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ရဲ၀န္႔ျပတ္သားစြာ ဆန္႔က်င္ ခဲ့ၾကသလုိ ျမန္မာ့လြတ္ေရး အတြက္မွာ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။

အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ့သမုိင္း၀င္ ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္ထဲတြင္း သွ်မ္းအမ်ဳိးသား သုံးဦးပါ၀င္ေလသည္ ဗုိလ္မုိးညိဳ၊ ဗုိလ္ေစာေအာင္၊ ဗုိလ္ေစာေနာင္ အထက္ျမန္မာျပည္တြင္ ထင္ရွားေသာ ပုဂိဳလ္မ်ားအနက္ ဗန္ေမာ္နယ္ ဘက္တြင္ ဦးစိန္တုိး၊ ဗုိလ္လွႀကိဳင္ျဖစ္ၿပီး၊ မုိးညွင္း၊ မုိးေကာင္းနယ္တြင္ သခင္ျပန္႔၊ ဗုိလ္ေအာင္ခုိ၊ ဗုိလ္ထြန္းရင္ တုိ႔သည္ မ်က္ေမွာက္ကာလအထိ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အက်ဳိးကုိ တယ္ပုိးခဲ့ေသာ တု္ိင္းလ်ဲန္ေခၚ သွ်မ္းနီ မ်ားျဖစ္၍ ၎တုိ႔သည္ ေမာ္ကြန္း၀င္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ပင္ျဖစ္ပါသည္။

အထူးသျဖင့္ ဗုိလ္လွႀကိဳင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္းႏွင့္ အရင္းနီးဆုံး သူျဖစ္သည္ အထက္ျမန္ျပည္   ေျမလတ္သွ်မ္း ေဒသမ်ားအား ကခ်င္ျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲမည္ျပဳရာတြင္ ဗုိလ္လွႀကိဳင္သည္ ထုိေဒသမ်ားသည္ သွ်မ္းနယ္မ်ားျဖစ္သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ မသင့္ေသာ္ေၾကာင္းေျပာဆုိရာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွ တတုိင္းလုံးတျပည္လုံးအတြက္ လုပ္ေနတာ မင္းလူမ်ဳိးတမ်ဳိးထဲကုိ မၾကည့္နဲ႔ဟုေျပာရာ ဗုိလ္လွႀကိဳင္သည္ မည္သုိ႔ျပန္လည္တုံ႕ျပန္ျခင္း မရွိေတာ့၍   ေနလုိက္ျခင္းသည္ သွ်မ္းနီအမ်ဳိးသားတုိ႔အတြက္ ႀကီးစြာေသာ ဆုံးရႈံးမႈႀကီးျဖစ္ခဲ့ရေလသည္။

အနာဂတ္ သွ်မ္းမ်ဳိးစက္သစ္ လူငယ္မ်ား ေစာ္ဘြားႀကီးကဲ့သုိ႔ သွ်မ္းအမ်ဳိးသားေရး တာ၀န္မ်ား ေက်းပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ ႏုိင္ၾကပါေစလုိ႔ ရည္ညြန္းတင္ျပ လုိက္ရပါသည္။  

ထုတ္ႏုတ္- ေ႐ႊဥၾသရဲ႕ 'တခ်ိန္က ထင္ရွားခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား'   
ေက်းဇူးရွင္- ခႏၱီးဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ေရး ၀န္းသုိ ရာဇ၀င္သစ္