ၾသဂုတ္လ(၁၄)ရက္
ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕၏ ေန႔အပူခ်ိန္က မိုးရာသီဟုပင္ ေခၚရခက္သည္။ ေရာင္နီလာခ်ိန္ ခဏ အတြင္း သြန္းၿဖိဳးခဲ့ေသာ မိုးစက္မိုးမႈန္တို႔ ၏ အရိပ္အေငြ႕ မ်ားကို ေနေရာင္ျခည္ ျပင္းျပင္းက ဖယ္ရွားထားၿပီးျဖစ္သည္။ လႈပ္ရွားေနၾကေသာ လူငယ္မ်ား၏ နဖူးျပင္မ်ားတြင္ ေခြၽးစက္တို႔က မည္မွ် ပူေလာင္သည္ကို သက္ေသျပလ်က္။
မန္ခိန္အထက္တန္းေက်ာင္းေဆာင္ သစ္ဖြင့္ပြဲသို႔ တက္ေရာက္လာေသာ ဘင္ခရာအဖြဲ႔တို႔၏ လက္သံကတိုးလိုက္ က်ယ္လိုက္ျဖင့္ တျဖည္းျဖည္းေဝးသြား ၿပီျဖစ္သည္။ ဖြင့္ပြဲအခမ္းအနား ၿပီးစီးသြား သည့္ အခ်ိန္က မြန္းလြဲ ၁ နာရီခန္႔။
သို႔ေသာ္ ခမ္းနားစြာ တည္ေဆာက္ ထားသည့္ ယာယီမ႑ပ္က ေက်ာင္းေရွ႕ အလယ္တြင္ ေဒသခံေက်ာင္းဆရာမ်ား ႏွင့္ လူႀကီးလူငယ္ အခ်ိဳ႕ရိွေနေသးသည္။ ထိုသူမ်ားအနီးတြင္ အသက္ ၈၆ ႏွစ္ အရြယ္ ကခ်င္အဘြားအိုတစ္ဦးသည္ ဖိုင္ဘာေနာက္မီွခံု၌ ထိုင္ေနေသာ္လည္း လက္စြဲေတာ္ ေတာင္ေဝွးကို ကတုန္ ကယင္လက္မ်ားက အလြတ္မေပး။
ေန႔လယ္၏ အပူဒဏ္ကို ႀကံ့ႀကံ့ခံ ဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း မ်က္ဝန္းအစံုသည္ သူမ၏ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ အရြယ္ခန္႔က ပံုရိပ္တို႔ကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ မရေသးေၾကာင္း ႏုတ္တိုက္ထြက္ေပၚလာေသာကခ်င္သံဝဲဝဲ စကားသံမ်ားက ထင္ဟပ္ေနျပန္သည္။
''ဗိုလ္ႀကီးက လြတ္လပ္ေရးရဖို႔အ တြက္ ဗမာေတြခ်ည္းပဲလည္း မျဖစ္ဖူး။ ကခ်င္ေတြခ်ည္းပဲမျဖစ္ဖူး။ ဒါေၾကာင့္ အားလံုးလက္မွတ္ထိုးေပးဖို႔လာ တိုင္ပင္ တာေလ'' ဟု သူမက ျမန္မာျပည္လြတ္ လပ္ေရးမရမီ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ေနာက္ဆံုးပတ္က အေတြ႔အႀကံဳကို အသက္ဝ ဝ႐ႈ႐ိႈက္ၿပီး ေခါင္းေမာ့ကာ အားတင္း၍ ဆိုသည္။ သူမအေနျဖင့္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းကို ဗိုလ္ႀကီးဟုပင္ ရင္ထဲရိွ သည့္အတိုင္းေခၚဆိုေၾကာင္း သက္ေသ ျပလုိက္သည္။
ထိုအခ်ိန္က သူမသည္ ကခ်င္လံု မပ်ိဳေလး မေခါန္ေရာ္ ျဖစ္မည္။ ယခုမူ ရင္ထဲမွ ထြက္ေပၚလာေသာအမွတ္တရ မ်ားကို ပ်ိဳမ်စ္ႏုနယ္စြာ မေျပာႏိုင္ေတာ့ သည့္ အဘြားေဒၚေခါန္ေရာ္ ျဖစ္လို႔ေန ၿပီ ျဖစ္သည္။
''က်ည္းေပါင္းလည္းရိွတယ္။ ေသြး တိုးလည္းရိွေနၿပီ နည္းနည္းေတာ့ လမ္း ေလွ်ာက္လို႔ရေနေသးတယ္'' ဟု သူမ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ လူႀကီးေရာဂါတို႔ကို တိုတိုႏွင့္လိုရင္းသာ ေျပာႏိုင္သည္။ သို႔ ေသာ္ အဘြားေဒၚေခါန္ေရာ္၏ စကား လံုးတို႔က အနီးအနားထိုင္ေနသူအားလံုး ၾကား ပီျပင္စြာၾကားႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္။
အတိတ္။ ထိုအတိတ္သည္ အဘြား ေဒၚေခါန္ေရာ္အဖို႔ အတန္ၾကာ ျပန္စဥ္း စားေနရသည္။ သူမ၏ စဥ္းစားေတြး ေတာေနဟန္ကသမိုင္းပံုရိပ္တို႔ကို လက္ လြတ္စပယ္ ထြက္မသြားလိုဟန္ရိွသည္။ ထြက္ေလဝင္ေလႏွင့္ ထြက္အံ့ဆဲဆဲအသံ တို႔ကို ႏွလံုးခုန္သံစည္းခ်က္တို႔ျဖင့္ တိုင္း တာေျပာေနရသည္မွာ ေသခ်ာသည္။ ကခ်င္တိုင္းရင္းသူပီပီ ဗမာစကားကို ဆိုေနရျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ စကားလံုး မ်ားက ပီျပင္မႈ အားနည္းလွ၏။
''ကြၽန္မတို႔က ဗိုလ္ၾကီးေရာက္လာ ေတာ့ ဟိုနားေလးကေက်ာင္းေဆာင္မွာ ဧည့္ခံဖို႔ ထမင္းခ်က္ေနရတယ္။ ဆရာမ ေတြလည္းပါတာေပါ့''ဟု မရိွေတာ့ၿပီျဖစ္ ေသာမန္ခိန္ ေက်ာင္းေဆာင္ေဟာင္း ေနရာကို လက္ညိႇဳးၫႊန္ရင္း အတိတ္ ေဟာင္းကို ျပန္ေျပာင္းေျပာျပရွာသည္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ နယ္ခ်ဲ႕တို႔၏ ေသြးခြဲေနမႈကို တားဆီးႏိုင္ရန္ႏွင့္ လြတ္ လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈအတြက္ ကခ်င္ျပည္ နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕သို႔ ေျမျပန္႔မွ ေတာင္ ေပၚေဒသသို႔သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ႏိုဝင္ဘာလ ၃ဝရက္ေန႔တြင္ ျမစ္ႀကီးနား ၿမိဳ႕ႏွင့္ ၅ မိုင္ခန္႔ကြာေဝးေသာ အဘြား ေဒၚေခါန္ေရာ္တို႔ ေနထိုင္ရာ မန္ခိန္ အထကေက်ာင္းသို႔ ေရာက္ရိွခဲ့ေၾကာင္းသမိုင္းဝင္စာမ်က္ႏွာမ်ားႏွင့္ ဓာတ္ပံုတို႔ က အထင္အရွားျပသေနသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ကခ်င္ ေဒသခံမ်ားျဖစ္သည့္ ဆမားဒူးဝါးဆင္ ဝါးေနာင္၊ ဒူးဝါးေဇာ္လြန္း၊ ဒူးဝါး ဂါမ္မ ရင္ဂမ္၊ က်ိန္ေထာင္ဒူးဝါးေဇာ္ေနာ္၊ ဒူး ဝါးကရိန္ေနာ္၊ ဆလန္လေထာ္ေနာ္၊ ဆလန္ကရင္လ၊ ဆလန္လခန္းတန္၊ ဆရာလဂ်ီေယာ္၊ ဆလန္ေလာ့ခြမ္ ေဘာက္ႏွင့္ ဒူးဝါးေဇာ္ယစ္တို႔ႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
''ဗိုလ္ႀကီးက ေပါင္းစည္းမွ ရမယ္ ေပါ့။ ဒူးဝါးေတြက သူေျပာတာကို ခ်က္ ခ်င္းနားမလည္ၾကဘူး။ သူကလည္းလုပ္ ခ်င္တာကိုပဲ လုပ္ဖို႔ေျပာေနတဲ့ အသံ မ်ိဳး''ဟုအဘြားေဒၚေခါန္ေရာ္က ထမင္း ခ်က္ခန္းအဝမွ သူမျမင္ေတြ႔ခဲ့ရသည့္ အေျခအေနကို ပံုရိပ္ထင္ေအာင္ ေျပာ ျပႏိုင္ေသး၏။
စကားလံုးမ်ားကိုအားယူကာ ေျပာ ျပေနေသာ္လည္း အဘြား၏ ညာလက္ က တစ္ခ်က္တစ္ခ်က္ လက္သီးဆုပ္ ကာ ေျမာက္တက္လိုက္ ျပန္ႏိွမ့္လိုက္ျဖင့္ လြန္ခဲ့သည့္ ၆၇ ႏွစ္က မန္ခိန္ေက်ာင္း ေဆာင္၏ အစည္းအေဝးခန္းမမွ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္၏ စကားေျပာေနသည့္ဟန္ကို ထင္ ဟပ္ေစသည္။ အဘြားအိုသည္ သူမ၏ လွေသြးၾကြယ္ေနသည့္ ၁၉ ႏွစ္ အရြယ္ ကိုတစ္ပတ္ လွည့္ျပန္ေရာက္သြားသည့္ အလား ေျပာလက္စ စကားဆံုးသည့္ အခါ ညာလက္ကို ေပါင္ေပၚျပန္တင္၍ အသံထြက္ကာ ရယ္ျပသည္။ ၎၏ အၿပံဳးသည္ မ်က္ဝန္းတို႔ကိုပါ ၾကည္လင္ ေတာက္ပလြန္းၿပီး မ်က္ႏွာေပၚမွ တြန္႔ ေက်ေနေသာအေရျပားလႊာမ်ားကို ခဏ တာ အန္တုသြားေၾကာင္း သိသာလွ၏။
သို႔ေသာ္ ၎၏ ႏိုင္ငံေရးအေပၚ စိတ္ဝင္စားမႈ မရိွေၾကာင္းကို ''ကြၽန္မ လည္း စိတ္မဝင္စားေတာ့ ဘာေတြ ဆက္ေျပာေနတယ္ဆိုတာေတာ့ မသိပါ ဘူး''ဟုပြင့္ပြင္းလင္းလင္း ေျပာရွာသည္။ယင္းအစည္းအေဝးတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းအပါအဝင္ ဆမားဒူးဝါး မ်ား၊ စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ကခ်င္ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ၃ဝ ခန္႔ပါဝင္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
အစည္းအေဝးခန္းမွ ထြက္လာ ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေရာက္ အမွတ္တရအျဖစ္ ကခ်င္အမ်ိဳး သမီးမ်ားႏွင့္ အမွတ္တရဓာတ္ပံု႐ိုက္ခ်င္ သည္ဟုဆိုေၾကာင္းအဘြားက ဆိုသည္။
''ဗိုလ္ႀကီးက ကခ်င္ဝတ္စံုနဲ႔ ဓာတ္ ပံု ႐ိုက္မယ္ဆိုေတာ့ ဒူးဝါးေတြက ေခါင္း ေပါင္းေတြ၊ ဝတ္စံုေတြကို လွယ္ၿပီးေပး ရတယ္''ဟု သူမက အတိတ္ေဟာင္းကို ျပန္ေျပာျပရင္း ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္မ်ား က ေနာက္ေျပာင္က်ီစယ္သည့္စကား ကို မွတ္မွတ္ရရ ဆိုျပန္သည္။ ''ဗိုလ္ႀကီးက ကခ်င္အမ်ိဳးသမီး ေတြနဲ႔ဓာတ္ပံု႐ိုက္တယ္ဆို ေဒၚခင္ၾကည္ စိတ္ဆိုးမလားမသိဘူးေနာ္လို႔ ေဘးက ေန ၾကည္စယ္လိုက္ေတာ့ ဗိုလ္ႀကီးက ရယ္တယ္ေလ''ဟု အဘြားကေျပာသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအသက္ရွင္ ေနထိုင္ခဲ့စဥ္ကာလအတြင္း အၿပံဳးေဖာ္ ထားေသာ ဓာတ္ပံုကို ေတြ႔ရခဲသည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ကခ်င္ျပည္ နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ရိွ မန္ခိန္ေက်ာင္းသို႔ ေရာက္ရိွစဥ္ ၿပံဳးရယ္ျပေနေသာ ဓာတ္ပံု ကို ေခတ္ေဟာင္း ဓာတ္ပံုဆရာႀကီးမ်ား က ပံုဖမ္းႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း သိသာသည္။ ယင္းဓာတ္ပံုမွာ သတင္းစာဆရာဦးပုက ေလး႐ိုက္ခဲ့ေသာ မွတ္တမ္းဓာတ္ပံုျဖစ္ ေၾကာင္း ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းက ထုတ္ေဝခဲ့သည့္ ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္အတူ အမွတ္တရ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ခဲ့ေသာ ကခ်င္တိုင္းရင္းသူမ်ား မွာ ဆရာမေဒၚေဂၚလူထု၊ ေဒၚအယ္လ္ နန္းဆိုင္း၊ ေဒၚအင္ခြန္ေဘာက္၊ ေဒၚေခၚန္ ေရာ္၊ ေဒၚဂ်ာေဘာက္ႏွင့္ ေဒၚအယ္လ္ ေနမၼရာတို႔ျဖစ္ၿပီး လက္ရိွတြင္ အသက္ ရွင္ေနထိုင္ခဲ့သူမွာ ၎သာ က်န္ရိွေတာ့ သည္ဟု အဘြား ေဒၚေခၚန္ေရာ္က ကြယ္လြန္သြားသူမ်ား၏ အမည္မ်ားကို ကခ်င္တိုင္းရင္းသူ အသံျဖင့္ ဆိုျပန္ သည္။ သူသည္ မ်က္ဝန္းကို မွိတ္လိုက္၊ ဖြင့္လိုက္ျဖင့္ အတန္ၾကာစဥ္းစားကာ ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္တိုင္းရင္း သူအခ်င္းခ်င္း လြမ္းဆြတ္ေနသည့္ဟန္ က မေပ်ာက္။
''ဓာတ္ပံု႐ိုက္မယ္ဆိုေတာ့ ကြၽန္မ ကလည္း ေျပးဝင္လိုက္တယ္။ ဓာတ္ပံု ဆရာက ဗိုလ္ႀကီးၿပံဳးေနတဲ့အခါ ႐ိုက္ လိုက္ေတာ့ကြ်န္မကသူ႔ေနာက္မွာ ကြယ္ သြားတယ္''ဟု ဓာတ္ပံုထဲတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ၏ ေနာက္၌ ရိွေနရသည့္ အခ်ိန္တခဏ ကို ရွင္းျပသည္။ အဘြားအိုသည္ မိမိ၏ မိသားစုကိုပင္ မွတ္မိႏိုင္ရန္ ေမးခြန္းေမး ရမည့္အခ်ိန္သို႔ ေရာက္ရိွေနၿပီဟု သတ္ မွတ္ႏိုင္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အမွတ္တရ ဓာတ္ပံုတြဲ႐ိုက္ခဲ့သည့္ေန႔ကို တိတိက်က် ေျပာျပရန္ မွတ္ဥာဏ္တို႔က အားကိုးမရ ေတာ့။ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ကခ်င္ျပည္နယ္ခရီးစဥ္ တြင္ အဆိုပါဓာတ္ပံုသည္ ကခ်င္တိုင္း ရင္းသားမ်ားအတြက္ သမိုင္းမွတ္တမ္း အျဖစ္တည္ရိွေနၿပီျဖစ္သည္။ ၎ဓာတ္ပံု သည္ မန္ခိန္အထက္ တန္းေက်ာင္း၏ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး႐ံုးခန္းတြင္ ဖုန္မႈန္႔မ်ား တက္ေနေသာ္လည္း ကခ်င္ေဒသခံတို႔ က မေမ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လာေရာက္ခဲ့သည့္ ေက်ာင္းဟု
အမွတ္တရစကားလံုးမ်ား ဝံ့ၾကြားစြာေျပာရဲဆိုရဲရိွသည္။
ေဒၚေခၚန္ ေရာ္ကေတာ့ ဤသို႔မဆို။
''ကြၽန္မကေတာ့ ဘာမွန္းမသိဘူး။ ဂုဏ္ယူဖို႔လည္းမသိဘူး။ အရင္ကလည္း ဒီလိုပဲ။ ခုလည္း ဒီလိုပဲ'' ဟု အဘြားအို က သူမ၏ ရင္ထဲခံစားမႈကို ပြင့္လင္းစြာ ေျပာသည္။ ယင္းစကားကို မည္သို႔ပင္ေမးေမး တစ္မ်ိဳးတည္းသာ ေျဖသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူမ၏ အနီးဝန္းက်င္မွ ဆရာမမ်ားႏွင့္ ေဒသခံတို႔ကရယ္ေမာၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ထိုရယ္ေမာသံမ်ားကိုသူမက နားလည္ ဟန္မျပ။ မမိွတ္မသုန္ျဖင့္သာ ရင္ထဲမွ စကားကို အမွန္အတိုင္းေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။ သူမ၏မ်က္ႏွာတည္ၾကည္မႈ ေၾကာင့္ ရယ္သံမ်ားက မၾကာပါ။
ခဏအတြင္း ေလဟာနယ္ထဲ ေပ်ာက္ကြယ္သြား၏။ ''ဓာတ္ပံုက ဘယ္သူယူလာတာ လည္းေတာ့မသိဘူး။ ကြၽန္မတို႔က ျပန္ကူး ယူထားတယ္။ ဓာတ္ပံုမွာပါလာတဲ့ လက္ မွတ္ကလည္း ဘယ္သူေရးထားမွန္းမသိ ဘူး''ဟု အဘြားအိုက ၎တို႔ ကူးယူ ထားေသာ ဓာတ္ပံု၏ေအာက္မွ အမွတ္ အသားျပဳထားသည့္လက္မွတ္အဂၤလိပ္ အကၡရာကို လက္ညိဳးၫႊန္ကာ ထပ္ ေလာင္းဆိုသည္။ ယင္း အကၡရာမွာ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးထားေသာ ''ေအာင္ဆန္း''ဟူသည့္ လက္ေရးမူ ျဖစ္သည္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္းႏွင့္ သမိုင္းဝင္ ဓာတ္ပံု ႐ိုက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ကခ်င္သူ ၆ ဦးမွ ၄ ဥိီး သည္ အခ်ိန္၏တိုက္စားမႈေၾကာင့္ ခရစ္ေတာ္၌ ေကာင္းမြန္စြာအိပ္စက္ အနားယူခဲ့ၾကသည္ဟု အဘြား ေဒၚေခၚန္ေရာ္ကမွတ္မိ သမွ် ျပန္ေျပာ ျပသည္။ ထို႔ျပင္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာတစ္ခု ျပန္ျဖစ္ခဲ့သည္ ကိုလည္း သူမက စိတ္မဝင္စား။
''စုၾကည္က ၈၉ ခုႏွစ္မွာ ဒီကို ေရာက္လာ တယ္။ ႏိုင္ငံေရးတရားလာ ေဟာတယ္။ လူႀကီးအိမ္မွာ ထမင္းဖိတ္ ေကြၽးေတာ့ ကြၽန္မတို႔သြားရတယ္။အဲဒီ မွာ တစ္ခါဓာတ္ပံု႐ိုက္ျဖစ္တယ္'' ဟု အဘြားက မွတ္မွတ္ရရ ဆိုျပန္သည္။
လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္သည္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္အ တြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္သို႔ ေရာက္ရိွလာ ခ်ိန္တြင္ ဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အမွတ္တရဓာတ္ပံု႐ိုက္ခဲ့သည့္ ကခ်င္ အမ်ိဳးသမီးတို႔မွ အသက္ရွင္က်န္ရိွေန သူမ်ားကို ဖိတ္ေခၚကာ ဓာတ္ပံုတြဲ႐ိုက္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေဒသခံတို႔က ဆို ၾကသည္။ သူႏွင့္ ေဒၚဂ်ာေဘာက္တို႔ ႏွစ္ဦးသာ အသက္ ရွင္ေနလ်က္ရိွသည္ ဟုသိရသည္။ သို႔ေသာ္ အဘြားေခၚန္ ေရာ္က ၎၏ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ပတ္သက္ ေသာ မူရင္းစိတ္ကို ျပင္ဆင္ျခင္းမျပဳ။''႐ိုက္မယ္ဆိုေတာ့ ႐ိုက္လိုက္တာ ပဲ''ဟု ႐ိုးသားစြာ ဆိုျပန္သည္။
ထို႔ျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကခ်င္အမည္ကိုပါ အမွတ္တရအမည္ ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အဘြား ေခၚန္ေရာ္က ''ကခ်င္လူႀကီးေတြက သူ႔ ကို အမည္ေပးၾကတယ္။
ဂ်ာမြန္းလို႔ ကခ်င္အမည္ကိုေပးလိုက္တာ'' ဟု ၂၄ ႏွစ္ ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ ေနာက္ေၾကာင္း ကို မွတ္မိသမွ် ျပန္ေျပာျပသည္။ ကခ်င္ - ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီး စဥ္အျဖစ္ လြတ္လပ္ေရးဖခင္က ၾကိဳး စားလုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ မည္သို႔ပင္ဆို ေစ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ မန္ခိန္မွ ကခ်င္ တိုင္းရင္း သူတို႔ႏွင့္အမွတ္တရ႐ိုက္ခဲ့ ေသာ ဓာတ္ပံုသည္ လြတ္လပ္ေရး၏ မွတ္တိုင္တစ္ခု မွတ္တမ္းဝင္ေစခဲ့သည္။ အဘြား ေခၚန္ေရာ္သည္ လြတ္လပ္ေရး ဖခင္ႏွင့္သာမက ျမန္မာ၏ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ပါ အမွတ္တရႏွစ္ခု ရိွခဲ့သည္။
ထိုဓာတ္ပံုတို႔သည္ ကခ်င္-ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရး၊ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ ေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးတို႔ ကို ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ သမိုင္းဝင္အျဖစ္ သက္ေသျပလို႔ေနၿပီျဖစ္သည္။ ထို ဓာတ္ပံုတို႔သည္ ေနာင္လာေနာက္သား မ်ားအတြက္ သမိုင္းမွတ္တိုင္အျဖစ္ ေစာင့္စားဆဲျဖစ္သလို အဘြား ေခၚန္ ေရာ္ကေတာ့ သမိုင္းကို မေမွ်ာ္၊ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း တို႔ကိုသာ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္ စားေနဆဲျဖစ္သည္။
popular
