မတ္(၂၉)
ပထမဆံုးသေဘာတူညီမႈ စာခ်ဳပ္ျဖစ္သည့္ ႏ်ဴကလီးယားမဟုတ္ေသာ လက္နက္မ်ား
ေရာင္းဝယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္တြင္ လက္ မွတ္ထိုးမည့္အေရးကို ယခုတစ္ပတ္
ၾကာသပေတးေန႔တြင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္မည္ျဖစ္ရာ ကုလသမဂၢ အဖဲြ႕ဝင္ႏိုင္ငံ
၁၉၃ႏိုင္ငံတို႔သည္ “သေဘာတူညီမည္ သို႔မဟုတ္ ျငင္းပယ္မည္” ဟူေသာ မူၾကမ္းကို
ေသခ်ာစြာ စဥ္းစားေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ညိွႏိႈင္းေရး အစည္းအေဝးဥကၠဌျဖစ္သည့္ ၾသစေၾတးလ်မွ ႏိုင္ငံေရးသမားပီတာ
ဝူးလ္ေကာ့သည္ ကုလသမဂၢအဖဲြ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားကို၉ရက္ၾကာမရပ္မနားေဆြးေႏြးၾကသည့္ေဆြးေႏြးပဲြမွ ေဆြးေႏြးပဲြေနာက္ဆံုးမူ
ၾကမ္းကို
ဗုုဒၶဟူးေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။
“ေနာက္ထပ္ ျပင္ဆင္တာမ်ဳိး စဥ္စားမွာမဟုတ္ဘူး၊ လက္ခံမလား၊
ျငင္းမလား၊တစ္ခုခုေရြးရုံပဲ” ဟု မစၥတာဝူးလ္ေကာ့က အစည္းအေဝးတြင္ အႀကီးစား
လက္နက္ထုတ္လုပ္သည့္ႏိုင္ငံမ်ားက အထူးျပဳေလ့လာျပီးသည့္ မူၾကမ္းကိုတင္ျပစဥ္
ေျပာေၾကာင္း သိရသည္။
ၾကာသပေတးေန႔တြင္ မည့္သည့္ႏိုင္ငံသည္ သေဘာတူညီခ်က္အတြက္လုိအပ္သည့္
သေဘာတူညီမႈကို တားဆီးမည္ သို႔မဟုတ္ မစၥတာ ဝူးလ္ေကာ့
အဆိုတင္သြင္းထားသည့္မူမွ မည္သူတုိ႔ ကဲြထြက္မည္ကို
ရွင္းလင္းစြာမသိရေသးေၾကာင္း သိရသည္။
ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက အေကာင္းျမင္မႈမ်ား ရွိၾကေသာ္လည္း ၾကာသပေတးည
သန္းေခါင္အခ်ိန္အထိ သေဘာတူူညီခ်က္မရရွိလွ်င္ ၇ ႏွစ္ၾကာ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ရသည့္
ပစ္စတိုမွ တိုက္ေလယာဥ္ႏွင့္ စစ္သေဘၤာအထိအၾကံဳးဝင္မည့္
ပထမဆံုးလက္နက္ေရာင္းခ်မႈသေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈၿပိဳလဲသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ၿဗိတိန္ညိွႏႈိင္းေရးမွဴးဂ်ဳိအာနီအဒမ္ဆမ္က
ေဆြးေႏြးပဲြစစဥ္ကတည္းက“သိသာေသာ ေျပာင္းလဲတုိးတက္မႈမ်ား” လုပ္ခဲ့ေၾကာင္း
ေျပာၿပီးခ်ိန္မွ စ၍ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။
“ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုိခ်င္တဲ့အရာ အကုန္မဟုတ္ပါဘူး၊
ဒီသေဘာတူညီခ်က္ေၾကာင့္ လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈ ေစ်းကြက္အေနနဲ႔ေတာ့ ထိ ခုိက္မႈေတြ
ရွိမယ္၊ ၿပီးေတာ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စံႏႈန္းေတြ ရွိပါတယ္”ဟု ဥေရာပ-ကုလသမဂၢ
သံအမတ္တစ္ဦးျဖစ္သူက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္တြင္ ႏိုင္ငံတကာေစ်းကြက္တြင္ လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈကို
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံခ်င္း လိုက္စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ရန္ပါရွိၿပီး တခ်ဳိ႕
အုပ္စုမ်ားကတစ္ႏွစ္လွ်င္ ေဒၚလာဘီလ်ံ၈၀ တန္ဖိုး ေရာင္းခ်ေနသည္ဟု
ခန္႔မွန္းထားေၾကာင္းသိရသည္။
အေမရိကန္၊ ရုရွား၊ ဂ်ာမဏီ၊ ျပင္သစ္၊ တရုတ္ႏွင့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတို႔သည္
၂၀၁၂ခုႏွစ္အတြက္ ကမာၻ႔အႀကီးဆံုး လက္နက္ေရာင္းခ်သည့္ ႏိုင္ငံမ်ား
ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္ ေဆြးေႏြးပဲြ အစဦးဆံုးေန႔တြင္ စေတာ့ဟုန္း
ႏိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေလ့လာစူးစမ္းေရးအဖဲြ႕က ေျပာ ၾကားေၾကာင္း သိရသည္။
ယခု သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္သည္ လက္နက္ေရာင္းသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားအေနႏွင့္
ဝယ္ယူသူမ်ားသည္ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ၊ စစ္တိုက္ရန္၊
အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအတြက္သံုးရန္ ရည္ရြယ္သည္၊ မရည္ရြယ္သည္ကို အေလးအနက္ထား
စစ္ေဆးျပီး ေရာင္းခ်ရန္ ဖိအားေပးရန္ ရည္ရြယ္ သည့္ အစီအစဥ္ပါဝင္ေၾကာင္း
သိရသည္။
အစိုးရမဟုတ္ေသာ လက္နက္ေရာင္းခ်သည့္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံအမ်ားစုသည္
လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားသည္ လက္နက္မ်ားကို အျပည့္အဝ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားႏွင့္
မသက္ဆိုင္ေၾကာင္း စိတ္ပ်က္စြာဆိုၾကေသာ္လည္း အေမရိကန္ႏိုုင္ငံကလက္နက္ခဲယမ္းမ်ားထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းကိုလံုးဝလက္မခံ ေၾကာင္း
ျပတ္သားစြာေျပာၾကား
ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။