ၾသဂုတ္လ ၁၂ ရက္ ၾကာသာပေတးေန႔က ျမန္မာႏုိင္ငံဆီ ေရာက္လာတဲ့ Timor Laste ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Kay Rala Xanana Gusmao ဟာ အဲဒီေန႔မွာပဲ ေနျပည္ေတာ္မွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ ႏွစ္ႏို...င္ငံၾကား သံ႐ံုးေတြ ဖြင့္ဖို႔ကိစၥ၊ အေရွ႕တီေမာႏိုင္ငံ အာဆီယံအသင္းဝင္ျဖစ္ဖို႔ ကိစၥေတြ အပါအဝင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ အက်ဳိးတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ အေရွ႕တီေမာဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္အေၾကာင္းကိုေတာ့ သမၼတ႐ံုး ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ ဦးရဲထြဋ္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး ဝိုင္းေတာ္သား ကိုေဇာ္ဝင္းလႈိင္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေန သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
တီေမာလက္စ္ေတးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Kay Rala Xanana Gusmao ဟာ ၾကာသပေတးေန႔က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ေရာက္ရွိလာတာျဖစ္ၿပီး ခရီးေရာက္ မဆုိက္ဆုိသလုိပဲ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးေတြ႔ဆုံၾကစဥ္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ အက်ဳိးတူကိစၥရပ္ေတြကုိ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့အျပင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ စလုံးကလည္း ဒီမုိကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ မေရွးမေႏွာင္းဆုိသလုိ လုပ္ေဆာင္ ေနၾကတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္ အေတြ႔အႀကံဳေတြကုိ ဖလွယ္ခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ သမၼတေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ဦးရဲထဋ္က ဗီြအုိေအကုိ ေျပာပါတယ္။
“ပထမတစ္ခုကေတာ့ ႏွစ္ႏုိင္ငံခ်စ္ၾကည္ေရးနဲ႔ ဆက္ဆံေရးတိုးျမႇင့္ဖို႔ ကိစၥ၊ ေနာက္တစ္ခါ စြမ္းအင္၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ ေနာက္ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ကိစၥေတြမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ အလားအလာ ေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးအေနနဲ႔ တီေမာႏိုင္ငံကလည္း သူ႔ရဲ႕ ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရး အေတြ႔အႀကံဳေတြ၊ ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရး အေတြ႔အႀကံဳေတြ ဒါေတြကို သူတို႔ ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္ကလည္း က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ ပဋိပကၡေတြ ေျဖရွင္းဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ ရရွိတဲ့ေအာင္ျမင္မႈေတြ၊ ေနာက္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ ရရွိတဲ့ေအာင္ျမင္မႈေတြနဲ႔ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို က်ေနာ္တို႔ရွင္းျပၿပီးေတာ့မွ ႏွစ္ဘက္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ၾကပါတယ္ခင္ဗ်။”
ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား အျပန္အလွန္ သံတမန္ အဆက္အသြယ္ ရွိတယ္ဆုိေပမယ့္လည္း သံရုံးေတြ ဖြင့္ၾကတဲ့ အဆင့္အထိ မရွိေသးပါဘူး။ အဲဒီကိစၥကုိလည္း ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးျဖစ္တယ္လုိ႔ ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။
“သံတမန္ဆက္ဆံေရး၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးကို ျမႇင့္တင္ဖို႔ ရွိပါတယ္ဗ်ာ။ ဒါေတြကေတာ့ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ အခ်ိန္တို႔ ေနရာတို႔ ဆက္ၿပီး ေဆြးေႏြးစရာေတြကေတာ့ ရွိေသးတာေပါ့ဗ်ာ။”
အေရွ႕တီေမာႏုိင္ငံဟာ အာဆီယံအဖြဲ႔ဝင္ႏုိင္ငံျဖစ္ဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတဲ့တုိင္းျဖစ္တခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေရွ႕ႏွစ္မွာ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ျဖစ္လာမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ တီေမာလာစ္ေတးႏုိင္ငံအတြက္ အေရးပါလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီအေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ တီေမာလာစ္ေတးႏုိင္ငံက ေထာက္ခံအားေပးတဲ့အတြက္ တီေမာလာစ္ေတးႏုိင္ငံ အင္ဒုိနီးရွား အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္က လႊတ္လပ္ေရးရၿပီးစအခ်ိန္ေတြမွာ ႏွစ္ဖက္ ဆက္ဆံေရးအရ အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႔ျခင္း မရွိလွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တီေမာလာစ္ေတးႏုိင္ငံ အာဆီယံအဖြဲ႔ျဖစ္လာေရးအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ႀကိဳဆုိပါတယ္လုိ႔ ဦးရဲထဋ္က ေျပာပါတယ္။
“နဂိုရ္ကတည္းက ဒီကိစၥေတြက ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနအဆင့္တို႔ ဘာတို႔မွာ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့ က်န္တဲ့အာဆီယံႏိုင္ငံေတြလိုပဲ တီေမာႏိုင္ငံ အာဆီယံအဖဲြ႔ဝင္ႏိုင္ငံျဖစ္ေရး ႀကိဳးစားမႈကို က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီဘက္မွာ အာဆီယံ AEC တို႔ ဘာတို႔ သြားေနတဲ့ Process ေတြ ဘာေတြ ရွိတာေပါ့ေနာ္။ ရွိေတာ့ အာဆီယံအဖဲြ႔ အေနနဲ႔က အဲဒါေတြၿပီးမွ ဒီကိစၥကို ဆက္လုပ္မလား၊ မလုပ္ဘူးလား- ဒါကေတာ့ အဖဲြ႔ဝင္ေတြအားလံုး ေဆြးေႏြးရမယ့္ကိစၥေပါ့။ အဓိက-ကေတာ့ တီေမာကလည္း အာဆီယံနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့မွ နီးနီးကပ္ကပ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခ်င္တယ္၊ ပီးရင္ေတာ့ သူတို႔လည္း ေနာင္တခ်ိန္မွာ အာဆီယံအဖဲြ႔ဝင္ႏုိင္ငံျဖစ္ေရး သူတို႔လည္း ေမွ်ာ္မွန္းလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အေျခအေနေပါ့။ ဒီကိုလာၿပီးေတာ့ ရွင္းျပတဲ့သေဘာလည္း ပါပါတယ္။”
တီေမာလာစ္ေတးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔အဖြဲ႔ဟာ ဒီကေန႔ေတာ့ မႏၱေလးတုိင္းေဒသႀကီးကုိ ေရာက္ရွိေနၿပီး အဲဒီမွာ မႏၱေလးတုိင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံမယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ မနက္ျဖန္မွာေတာ့ ပုဂံကုိ ခရီးဆက္မွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီကမွ ရန္ကုန္ကုိလာမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္ခင္ဗ်ား။
VOA Burmese
