အဆိပ္လည္း အစာ၊ အစာလည္း အဆိပ္

ေဖေဖာ္၀ါရီ(၂၅)

စားသုံးရန္ လုံး၀ မသင့္ေတာ္ေသာ အစားအစာမ်ားကို ခႏၶာကုိယ္အတြင္းသို႔ မလႊဲသာ မေရွာင္သာ ျမန္မာတို႕ သြတ္သြင္းေနၾကရသည္

လူတိုင္း အသက္ရွည္လိုၾကသည္။ အသက္ရွည္ျခင္း၏ အေၾကာင္းတရား ၄ ပါး အျဖစ္ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အဟာရ ဟု ျပဌာန္းထားရာ အစားအစာဟု ဆိုရမည့္ အာဟာရသည္ မည္မွ် အေရးႀကီးေၾကာင္း သိႏိုင္သည္။ “အစားမေတာ္ တလုပ္” ဆိုေသာ စကားႏွင့္လည္း သတိေပးထား ေသးသည္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ေရွးယခင္အခါမ်ားကပင္ ဓာတ္စာဟူ၍ ရာသီ စာကို ၾကည့္ကာ ခ်င့္ခ်ိန္စားေသာက္လာၾကေသာ ဓေလ့ရွိသည္။ ဒါေၾကာင့္ “ေဆးလည္းအစာ အစာလည္းေဆး” ဟု ဆို႐ိုး စကားရွိခဲ့သည္။ ယခုေတာ့ ထိုစကားကို “အဆိပ္လည္း အစာ အစာလည္း အဆိပ္”ဟု ေျပာင္းလဲရမည့္ အေျခ အေန ေရာက္ေနသည္။ က်ေနာ္တို႕သည္ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ (က်ေနာ္ အပါအ၀င္) စားသုံးရန္ လုံး၀ မသင့္ေတာ္ေသာ အစားအစာမ်ားကို ပါးစပ္မွတဆင့္ ခႏၶာကုိယ္အတြင္းသို႔ မလႊဲသာ မေရွာင္သာ သြတ္သြင္းေနၾကရသည္။မနက္မိုးလင္းလွ်င္ လူအမ်ားစုမွာ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ထိုင္ကာ လက္ဖက္ရည္ တခြက္ႏွင့္ အီၾကာေကြး တေခ်ာင္းေတာ့စား ေသာက္ေလ့ရွိသည္။ အီၾကာေကြး ေၾကာ္ေသာ ဆီမွာ စားသုံးရန္ မသင့္ေတာ္ေသာ စားအုန္းဆီ ျဖစ္႐ုံသာမက အထပ္ထပ္ေၾကာ္ထားသျဖင့္ မည္းနက္၍ပင္ေနသည္။ တခါေၾကာ္ၿပီးဆီကို ထပ္မသုံးသင့္၊ သြန္ပစ္ရမည္ ဆိုေသာ အသိ မရွိ။ သိလွ်င္လည္း စီးပြားေရးအရ တြက္ေျခမကိုက္သျဖင့္ လိုက္နာမည္ မထင္။ မၾကာခင္ကပင္ ထိုဆီထဲ၌ ပလပ္စတစ္ ေရသန္႔ဗူးခြံေတြ ထည့္သြင္း အသုံးျပဳေနတာ ၾကားလိုက္ရေသးသည္။ အေၾကာ္ ၾကာရွည္ မာကြ်တ္ေနဖို႔ ထည့္ေၾကာ္တာဟု ဆို၏။

ရက္ပိုင္းကပင္ ထန္းေျခာက္ပင္က စားသုံးသူ တဦးက သူစားေသာ အီၾကာေကြးမွာ “ေသး”ေစာ္နံေနသည္ဟု လာတိုင္ၾကားသျဖင့္ စားသုံးသူ ကာကြယ္ေရး အသင္းက စစ္ေဆးၾကည့္ရာ အီၾကာေကြးထဲတြင္ ပြေဆးအျဖစ္ မိုးနီးယား (Mxs gas) ေတြ ပါ၀င္ေနတာ ေတြ႕ရသည္။ ထို ဂက္စ္မွာ အဲယားကြန္း၊ ေရခဲေသတၱာမ်ားတြင္သာ သုံးရသည့္ gas ျဖစ္သည္။ က်ေနာ္သည္ ဆိုင္တြင္ ရွယ္ ေခၚ ဗူးႏို႔ဆီ လက္ဖက္ရည္သာ ေသာက္ေလ့ရွိသည္။ ကိန္းခန္းႀကီးေသာ ေၾကာင့္ မဟုတ္။ ခ်က္ႏို႔ဆီျဖင့္ ေဖ်ာ္ေသာ ႐ိုး႐ိုးလက္ဖက္ရည္ ေသာက္လွ်င္ မၾကာခဏ ၾကြက္ေသပုပ္ေစာ္ အနံ႔ရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ခ်က္ႏို႔ဆီ ၾကာရွည္ခံေအာင္ ေဖာ္မလင္ေဆး ထည့္သြင္းထားေသာေၾကာင့္ ဟုဆိုသည္။

လက္သုပ္စာ စားမည္ ဆိုလ်င္လည္း အသုံးျပဳေသာ င႐ုတ္ရည္မွာ ဆန္ကြဲဆန္က်ဳိးကို ႀကိဳကာ အသိုးခံ အခ်ဥ္ေဖာက္ထား ၿပီး အနီေရာင္ေဆး ဆိုးထားေသာ အခ်ဥ္ ျဖစ္ေန၏။ ထိုအထဲတြင္ အခ်ိဳမႈန္႔ကို အစိမ္းလိုက္ ျဖဴးလိုက္ေသးသည္။ အခ်ိဳမႈန္႔ ဆိုသည္မွာ ပြက္ပြက္ဆူေနေသာ ေရထဲတြင္ အနည္းငယ္မွ်သာ ခပ္သုံးရေသာ အရာ ျဖစ္သည္။ (က်ေနာ္ ငယ္ငယ္က အခ်ိဳမႈန္႔ မရွိ။ ဟင္းခ်ိဳခ်က္လွ်င္ ပုဇြန္ေျခာက္ေကာင္း လက္တဆုပ္ေလာက္ ထည့္လိုက္႐ုံသာ။ အခုေခတ္ ေတာ္႐ုံလူ မသုံးႏိုင္ေတာ့။ အမ်ားစုမွာ လြယ္ကူ သက္သာရာကိုပင္ မေရွာင္သာ မလႊဲသာ သုံးေနရသည့္အေျခ ေရာက္ေနသည္။)

ဆင္းရဲသားသုံး ငပိမွာ ဖြဲႏုမ်ားကို အေရာင္ဆိုးထားျခင္းသာ။ ငံျပာရည္မွာလည္း အေရာင္ဆိုးထားေသာ ဆားရည္က်ိဳသာ။ မႈိတက္ေနေသာ င႐ုတ္သီးေတာင့္မ်ားႏွင့္ ခ်ည္ဆိုးေဆး ဆိုးထားေသာ မွ်စ္မ်ား၊ ၿပီးေတာ့ ငွက္ေပ်ာသီး၊ သရက္သီး ဆိုတာ လည္း ႏုႏုေလးေတြ ခူးကာ ေဆးအုပ္၍ ရင့္မွည့္ေစသျဖင့္ မူလ အရသာမရွိ။ မၾကာခင္က ပင္ စားသုံးရန္ မသင့္ေသာ တဖက္ႏိုင္ငံမွ တင္သြင္းသည့္ ၾကက္သား၊ အမဲသား (ေရခဲ႐ိုက္ ေအးခဲထားသည့္) မ်ားကို ရွာေဖြ ဖမ္းဆီးေနရေသာ သတင္း ဖတ္လိုက္ရသည္။ ပုဇြန္လည္း ပါသည္။ ပညာေပး ကာလ ၂ လ အတြင္းမွာ သိန္း ၂၆၀ ဖိုး ဖမ္းမိသည္ဟု ဆိုသည္။ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးက ဖမ္းဆီးျခင္း ျဖစ္သည္။

ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ဟုမၼလင္း ယက္ဖ ေက်းရြာတြင္ သစ္ပါးလႊာစက္႐ုံမွ ၀န္ထမ္းမ်ား မနက္စာ စားရင္း အစာအဆိပ္သင့္ သျဖင့္ လူ ၃၂ ဦး (က်ား ၁၇၊ မ ၁၅) ေဆး႐ုံတင္ရရာ (မ) ၂ ဦး ေသဆုံးသြားသည္။ သူတို႔ စားသည့္ ေဂၚဖီထုပ္ တြင္ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား အလြန္အကြ်ံ ပါ၀င္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၄ က သု၀ဏၰေစ်းတြင္ ကိုက္လံႏွင့္ ပန္းေဂၚဖီထုပ္ မ်ားကို စမ္းသပ္ စစ္ေဆးရာ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား ေတြ႕ရသျဖင့္ သိမ္းဆည္းခဲ့ရသည္။ ေဆး သုေတသနဦးစီးဌာန၏ ေျပာၾကားခ်က္ အရမူ ေဆးျဖန္းၿပီး ၇ ရက္ၾကာသည္အထိ လူကို အႏၲရာယ္ ေပးႏိုင္သည့္ အာနိသင္ ရွိေနသည္ဟု ဆို၏။ ယခုေတာ့ ခ်က္ခ်င္းခူး၊ ခ်က္ခ်င္း ေစ်းကြက္ထဲေရာက္၊ ေရနဲ႔ စင္ေအာင္ မေဆးၾကသျဖင့္ ယခုလို အႏၲရာယ္ ႀကဳံရ ျခင္း ျဖစ္သည္။

မၾကာခင္က ပိုးသတ္ေဆး အႏၲရာယ္ကို သတိထားရန္ မင္းထင္ကိုကိုႀကီးက “အင္းသီး” ဆိုေသာ မွတ္တမ္းတင္ ကားတိုေလး ႐ိုက္ကာ ပညာေပးဖူးသည္။ ေတာင္သူမ်ားသည္ ကန္႔သတ္ထားေသာ  ပိုးသတ္ေဆးမ်ား (ဥပမာ- အင္ဒရင္း၊ ဒီဒရင္း)၊ သုံးစြဲခြင့္ ျပဳမထား မွတ္ပုံတင္မထားေသာ (ကလိုဒိန္း၊ ဟိုင္းရပ္စ္၊ ေတာ့စ္ဖိန္း) ေတြကို အေၾကာင္းေၾကာင္း ေၾကာင့္ သုံးစြဲေနရသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စားသုံးသူ ကာကြယ္ေရး၊ အသင္း တခ်ိဳ႕ရိွေသာ္လည္း တႏိုင္ငံလုံး အတိုင္းအတာ ျဖင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ FDA  ေခၚ  အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆး၀ါး ကြပ္ကဲေရးဌာန ရွိေသာ္လည္း ထိေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လူအင္အား ေငြအင္အားေၾကာင့္ ခက္ခဲေနပုံ ရသည္။ ထို အဖြဲ႕က ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အတြင္း ေစ်းကြက္ထဲ၌ ေရာင္းခ်ေနေသာ င႐ုတ္သီးမႈန္႔ နမူနာ ၅၄၃ ကို စစ္ေဆးခဲ့ရာ ၁၇၅ ခုတြင္ စားသုံးသူကို ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္၊ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇ ထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ ဓာတုဆိုးေဆး (Auramnine – O ႏွင့္ Rhodamine B) မ်ား ထည့္သြင္းထားတာ ေတြ႕ရသည္။ ထိုအထဲဲမွ အမွတ္တံဆိပ္ ၂၀ ကို အေရးယူခဲ့သည္။ ဒါဆို တျခား ၁၅၅ မ်ဳိးကို အေရးမယူေတာ့တဲ့ သေဘာ ျဖစ္ေနသည္။ (တမ်ိဳးမွာ အမည္မပါ၊ အမည္ပါေသာ္လည္း လိပ္စာမပါ။) ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။

ဖမ္းဆီးရမိသူမ်ားကို အမ်ိဳးသား အစားအေသာက္ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၈ (က)အရ အေရးယူသည္။ ထို ဥပေဒအရ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ သို႔မဟုတ္ ေငြဒဏ္ ၃ ေသာင္း ခ်မွတ္ႏိုင္၏။ ဒီ ျပစ္ဒဏ္ေလာက္ကို ၀ိသမသား လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ၿဖဳံမယ္ မထင္။ ျပင္းထန္ ထိေရာက္ေသာ အျပစ္ဒဏ္ စီရင္ေပးဖို႔ လိုသည္။ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ အားလုံးအသိပင္၊ ဒီလို ကိစၥမ်ဳိး ျဖစ္လာလွ်င္ ေသဒဏ္ ေပးေလ့ရွိသည္။ (ႏို႔မႈန္႔ထဲတြင္ မယ္လမင္း ဓာတ္ပါ၀င္မႈ ကိစၥ ၾကည့္ပါ။)

မၾကာခင္က (စက္တင္ဘာ ၄ ကစ၍) ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေခ်ာကလက္၊ ေ၀ဖာ၊ ကိတ္ႏွင့္ ပီေက (ခြ်င္းဂမ္း) ကို စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနက တရား၀င္ တင္သြင္းခြင့္ ျပဳလိုက္သည္ဟု သတင္းၾကားရေသာအခါ က်ေနာ္ အံအားသင့္သြားသည္။ အံအားသင့္ရျခင္းမွာ ထို ပစၥည္း ၄ မ်ိဳးကို ေရွ႕ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ဆိုင္မ်ား၌ထင္ရွားေပၚလြင္စြာ ေရာင္းခ်ေနခဲ့တာ ျမင္ခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ (ဤ အခ်က္က က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံတြင္ ဥပေဒႏွင့္ အညီ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈ အားနည္းေၾကာင္း ေဖာ္ျပေန ေပသည္။) ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခိုးသြင္းကာ ေရာင္းခ်ေနခဲ့ၾကသည္။ ဒီလို ခိုးသြင္းၾကေတာ့ က်န္းမာေရး ေထာက္ခံခ်က္ မရွိ။ တိုင္းျပည္ ၀င္ေငြ ထိခိုက္၏။ တရား၀င္ တင္သြင္းခြင့္ ပိတ္ပင္ထားေသာ အရက္ ဘီယာနဲ႔ စီးကရက္ေတြလည္း ဒီလိုပဲ ေရာင္းခ်ေနၾကတာ ေတြ႕ရသည္။

သူမ်ား ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အစိုးရ ဌာနမ်ားကသာ မက NGO၊ ပုဂၢလိက အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကပါ စားသုံးသူကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ ေပးၾကသည္။ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်သည့္ ကုမၸဏီေတြကလည္း ကိုယ္က်ိဳးစီးပြား တခုတည္းကို မၾကည့္ၾက။ ရက္ပိုင္းအတြင္းကပင္ ကမၻာ့အႀကီးဆုံး စားေသာက္ကုမၸဏီႀကီး ျဖစ္ေသာ Nestle က စပိန္ႏွင့္ အီတလီတြင္ ရွိေသာ သူတို႔ ျဖန္႔ျဖဴးထားသည့္ စည္သြတ္ဗူးေတြကို လိုက္လံသိမ္းဆည္းခဲ့သည္။ ဂ်ာမနီမွ စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕က ထို အမဲသားဗူး တခ်ိဳ႕ကို စစ္ေဆးၾကည့္ရာ ျမင္း၏ ဒီအင္ေအ (DNA) ကို ေတြ႕ရေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုသည္။ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံက စားသုံးသူေတြကေတာ့ ဗူးေပၚက ရက္လြန္ေန႔စြဲကေလးကိုပင္ ဖတ္ၾကည့္ေလ့ မရွိၾက။ စက္႐ုံထုတ္ ပစၥည္းမ်ားမွာ ရက္လြန္ေနပါက စားသုံးရန္ မသင့္။

ရက္လြန္ ေန႔စြဲကို ၾကည့္ကာ တမင္ စားသုံးသူ တေယာက္ေတာ့ ရွိသည္။ ကိုးရီးယား Girl’s Generation အဖြဲ႕က အဆိုေတာ္ ဟိုယြန္း ဆိုတဲ့ ေကာင္မေလး ျဖစ္သည္။ သူက အလုပ္သိပ္မ်ားကာ ပင္ပန္းေနၿပီး လူေတြနဲ႔ မေတြ႕ခ်င္ေတာ့ဘူး အနားယူခ်င္တယ္ ဆိုရင္ ရက္လြန္ေနတဲ့ ႏြားႏို႔ဗူးတဗူး ေသာက္ေလ့ရွိသည္။ သူ ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းေလ်ာ ျဖစ္ေတာ့ အနားယူရတာေပါ့။ ကိုးရီးယား လုပ္သမွ် လိုက္တုပသူေတြကို သတိေပးခ်င္သည္။ ဒီလို ကိစၥမ်ိဳးမွာေတာ့ မတုပၾကပါႏွင့္။ အႏၲရာယ္ ရွိသျဖင့္ တားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဧရာ၀တီ