ယံု၍ ပံုမေလာင္းလိုက္ပါႏွင့္။ အာရွက်ားႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရးစနစ္ႏွင့္
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးက နည္းနည္းမွ်မတူပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးကို ယခုတိုင္ သယံဇာတ အေျခခံ စီးပြားေရးစနစ္ျဖင့္ လည္ပတ္ေမာင္းႏွင္လွ်က္ ရွိေနေသးၿပီး သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က႑၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး ထြက္ကုန္မ်ား၊ ကၽြန္းသစ္၊ ေက်ာက္စိမ္း၊ တြင္းထြက္ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ အေျခခံ လုပ္ကိုင္ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ေသာ အေျခခံ ထြက္ကုန္မ်ားသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခား တင္ပို႔ေရာင္းခ်မႈ၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိေနခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္လည္း ၎ကိုပင္ အေျချပဳ လာေရာက္ေနၾကသည္။
ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က႑ႏွင့္ သတၳဳတူးေဖာ္ ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လာေရာက္ျမွဳပ္ႏွံ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကရာ ၿပီးခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ငါးႏွစ္အတြင္း၌
ႏိုင္ငံျခား တိုက္ရိုက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ၏ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိေနသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံက အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ျပန္၍ အဆင္ေျပ သင့္ျမတ္လာသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ထိုက႑မ်ားအေပၚတြင္ စိတ္၀င္စားမႈမ်ား ပို၍ပင္ ရွိလာခဲ့သည္။ ျမန္မာအစိုးရသစ္က ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က႑ လုပ္ကြက္ ၁၀ ခုအတြက္ သေဘာတူညီမႈမ်ားကို ယခုႏွစ္တြင္ပင္ ထပ္၍ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၿပီး ေနာက္ထပ္ လုပ္ကြက္ ၂၃ ခုအတြက္လည္း ကမ္းလွမ္းထားေသးသည္။ ထိုမွ်မက အစိုးရသစ္က သတၱဳတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရး စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ ေျမမ်ားကိုလည္း ကမ္းလွမ္းေပးအပ္ခဲ့ေသးသည္၊ အခ်ဳိ႕ သူမ်ားက တယ္လီကြန္ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ ဘဏ္လုပ္ငန္းတို႔ အေပၚတြင္ စိတ္၀င္စားမႈ ရွိေနၾကေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သဘာ၀ သယံဇာတ ထုတ္ယူေရာင္းခ်သည့္ လုပ္ငန္းသည္သာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူတို႔အတြက္ ဆြဲေဆာင္မႈအျဖစ္ ပိုျမင္ေနၾကသည္။
ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္အရ ဆုိရလွ်င္ အာရွက်ားႏိုင္ငံမ်ားက သဘာ၀ သယံဇာတ ရွားပါးၾကၿပီး ျပည္ပပို႔ကုန္ တိုးတက္ ျဖစ္ထြန္းလာေစေရး အေပၚသာ မွီခိုအားထားခဲ့ၾကရသည္။ သူတို႔ဆီကို လာေရာက္ၾကသည့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားမွာလည္း လူသံုးကုန္ ထုတ္လုပ္ေရးအတြက္ လာေရာက္ၾကျခင္းျဖစ္ၿပီး သဘာ၀ သယံဇာတအတြက္ လာေရာက္ၾကျခင္း မဟုတ္ေပ။ သူတို႔က လံုး၀ မတူျခားနားသည့္ ႏိုင္ငံတကာ အခင္းအက်င္း အေနအထားတခုတြင္ ရွင္သန္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာခဲ့ရသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံရပ္ျခား
တင္ပို႔ရန္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ နည္းပါးေနေသးေသာ အေျခအေနတြင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာ
ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူတုိ႔က ထုတ္ကုန္မ်ားကို စားသံုးမႈ အလြန္ျမင့္မားသည့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေရာင္းခ်ၾကသည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကမာၻ႔စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္း၏ သက္ေရာက္ ရိုက္ခတ္မႈမ်ားကို ယခုေလာေလာဆယ္တြင္ ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္မူ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွသည့္ အခ်က္မွာ အေျခခံထြက္ကုန္မ်ား အားထားမွီခို တင္ပို႔ေနၾကရသည့္ ႏိုင္ငံမ်ား
ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အာရွက်ားႏိုင္ငံမ်ားထက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေႏွးေကြးရန္ အေၾကာင္း ရွိေနပါသည္။ တဖက္တြင္လည္း ႏိုင္ငံ့စီးပြားေရး၏ အျခားက႑မ်ားတြင္ တန္းတူညီမွ်မႈ မရွိေသာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ဤသို႔ေသာ အေျခအေနမ်ဳိးကို ဒတ္ခ်္ေရာဂါ (Dutch disease) ဟု ေခၚၾကသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ဤကဲ့သို႔ေသာ ေရာဂါမ်ဳိးကို ခံစားေနရၿပီျဖစ္၍ လာမည့္ႏွစ္မ်ားတြင္လည္း ႏိုင္ငံ၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ အခက္အခဲ အဟန္႔အတားမ်ား ရွိေနေစဦးမည္ ျဖစ္သည္။
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ျပည္ပ တင္ပို႔ေရာင္းခ်မႈမွ ရရွိလာသည့္ေငြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ
၏ ေငြေၾကး က်ပ္တန္ဖိုးကို ျမင့္တက္လာေစသည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ တေဒၚလာလွ်င္ ၁၄၀၀ က်ပ္မွ၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ၇၀၀ က်ပ္ေအာက္ က်ဆင္းခဲ့သည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အဓိက အခက္အခဲတခု ျဖစ္ေစသည္။ ဤသို႔ က်ပ္ေငြေစ်း ဆက္လက္ ျမင့္တက္ေန
မႈအတြက္ေၾကာင့္ (တဖက္တြင္လည္း အေထြေထြလုပ္ငန္း စရိတ္စကမ်ား
ျမင့္မားေနျခင္း၊ အေျခခံ အေဆာက္အဦ ညံ့ဖ်င္းျခင္း၊ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈ အားေကာင္းသည့္ အႀကိတ္အနယ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရသည့္ ႏိုင္ငံတကာ၀န္းက်င္ အေျခအေနရွိေနျခင္း အတြက္ေၾကာင့္) ျမန္မာႏိုင္ငံ လူသံုးကုန္ထုတ္
လုပ္ေရးႏွင့္ ကုန္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္း ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္လာေစရန္ က်န္သည့္ က်ားႏိုင္ငံမ်ားကို အတုယူ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ခက္ခဲေစပါလိမ့္မည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား လိုအပ္လွ်က္ရွိသည္
ဤအခ်က္မွာ ခက္ခဲ႐ႈပ္ေထြးလွသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားမွာ မလိုအပ္ေသာ ေနရာမ်ားသို႔သာ အမ်ားဆံုး ၀င္ေရာက္လာၾကလိမ့္မည္။ လိုအပ္မႈ အနည္းဆံုး က႑မ်ား၌ အမ်ားဆံုး ေရာက္လာေနၾကျခင္းျဖစ္ၿပီး ေျပာရလွ်င္ သဘာ၀ သယံဇာတမ်ား ထုတ္လုပ္ၾကရန္ လာေရာက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ေသာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ တိုက္ရိုက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အနည္းငယ္မွ်
ကိုသာ ျဖစ္ေစပါသည္။ သာမန္ျပည္သူမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္ အမ်ားအျပားကို ဖန္တီးေပးလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ အဓိကအက်ဳိးရွိေစမည့္
သူမွာ အစိုးရျဖစ္ၿပီး အစိုးရအတြက္ ၀င္ေငြမ်ား ရရွိလာေစမည္။ သို႔ေသာ္လည္း အျခားႏိုင္ငံ အစိုးရမ်ားကဲ့သို႔ပင္ ျမန္မာႏိုုင္ငံရွိ အစိုးရကလည္း သဘာ၀ သယံဇာတမ်ားမွ ရလာမည့္ ၀င္ေငြကို တုိုင္းျပည္ ကုန္ထုတ္လုပ္ေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစသည့္ အရင္းျမစ္မ်ားကို ထုတ္လုပ္မႈျဖစ္ေစသည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အျဖစ္သို႔ ျပန္လည္ ေျပာင္းလဲႏိုင္စြမ္း မရွိၾကပါ။
ဤအေျခအေနအစား ေနျပည္ေတာ္ရွိ လူအမ်ားစု လက္ခံထားၾကသည့္ သေဘာထားမွာ “ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္လာရင္ စီးပြားေရးအလိုလို တိုးတက္လာမည္” ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ဤအရင္းအႏွီးမ်ား အေပၚတြင္ လူမ်ားစုက လက္ခံထားၾကသည့္ သေဘာထားမွာ “ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို တန္းတူထား” ျမင္ေနၾကသည္။ ဤအခ်က္မွာ မမွန္ကန္ပါ။ မတူကြဲျပားသည့္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ စီးပြားေရးစနစ္အေပၚ မတူကြဲျပားသည့္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကိုု ျဖစ္ေပၚေစသည္။ နည္းပညာႏွင့္ လုပ္နည္းကိုင္နည္းမ်ား ေဆာင္က်ဥ္းလာသည့္၊ လႊဲေျပာင္းေပးလာမႈရွိသည့္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစေသာ္လည္း သဘာ၀ သယံဇာတမ်ား အတြက္ လာေရာက္ၾကသည့္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ အႏၲရာယ္ရွိေစသည္။
အေၾကာင္းမွာ ျပန္လည္ ျဖည့္ဆည္းႏိုင္စြမ္း မရွိသည့္ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို ေရာင္းစားျခင္းမွ ရလာသည့္ ၀င္ေငြ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။ အစိုးရက ရရွိလာသည့္ ေငြေၾကးမ်ားကို ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ တိုးတက္ေစသည့္ အေပၚတြင္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္စြမ္း ျဖစ္ေစမည့္ က႑မ်ားတြင္ ျပန္လည္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံႏိုုင္စြမ္း မရွိေသးသည့္ ကာလတြင္ ဤသို႔ေသာ ပိုင္ဆိုင္မႈ သယံဇာတမ်ားကို မည္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ အလ်င္စလို ေရာင္းခ်လိုၾကရပါသနည္း။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ မၾကာေသးမီက သယံဇာတ ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေစေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) အဖြဲ႔ႀကီးက ခ်မွတ္ေသာ လမ္းညြန္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို သေဘာတူလိုက္္နာရန္ ျပင္ဆင္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ သေဘာတူ လိုက္နာမည္ဆိုလွ်င္ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈကို တိုက္ဖ်က္ရန္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစၿပီး သဘာ၀ရင္းျမစ္မ်ားမွ ရရွိလာသည့္ ထုိ၀င္ေငြမ်ားကိုလည္း ျပည္သူအမ်ား သိရွိေအာင္ စာရင္းဇယားမ်ား ထားရွိလာေစမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဤသို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ရန္ပံုေငြတို႔ရွိလွ်င္ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရးဟန္ခ်က္ မညီလည္း အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ပံုေသကားက် ေျပာမရပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ဤသို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈႏွင့္ ႏိုင္ငံဓနဥစၥာ ၾကြယ္၀မႈ ရန္ပံုေငြ (Sovereign wealth fund) တို႔မွာ ႏိုင္ငံတခု၏ မွ်တညီညြတ္သည့္ စီးပြားေရးစနစ္အတြက္ အစားထိုးႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ား မဟုတ္ၾကပါ။ ဤသို႔ သဘာ၀ သယံဇာတ ထုတ္လုပ္မႈက႑တြင္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား အလ်င္စလို အလံုးအရင္း မေရာက္ရွိလာေသးသည့္တိုုင္ ပို၍ ေကာင္းမြန္သည့္ အေျခအေနတရပ္ ဖန္တီးႏိုင္ပါေသးသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပႆနာမွာ အရင္းအႏွီး မရွိျခင္းပင္ ျဖစ္သည္
ဟုတ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အေျခခံ ျပႆနာမွာ အရင္းအႏွီးမရွိ၊ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနမႈ မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ ရွိသည့္ အရင္းအႏွီးကို ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္္ငန္းမ်ား တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစရန္ ထိထိေရာက္္ေရာက္ အသံုးမခ်ႏိုင္သည့္ စီးပြားေရးစနစ္သာ အဓိက ျပႆနာ ျဖစ္ေနသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ အိမ္ေျမေစ်းမ်ား အဆမတန္ တက္ေနျခင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူကုံထံ လူနည္းစုတြင္ သိသာထင္ရွားသည့္ ေငြေၾကးရင္းျမစ္မ်ား မတန္တဆ ရွိေနေၾကာင္း ျပသေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္ရွိ ေျမ ၁ ဧက ေစ်းႏႈန္းမွာ ေဒၚလာ ၁ သန္းေက်ာ္ ရွိေနရာ ထိုုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ ေျမေစ်းထက္ပင္ မ်ားျပားေနပါသည္။ ဤသို႔ ေစ်းႏႈန္းျမင့္ေနေစသည့္ အျခား အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားလည္း ရွိေနပါေသးသည္။ အဓိက အေၾကာင္းအခ်က္တခုမွာ တျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈျပဳစရာ ေနရာမရွိျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဘဏ္မ်ားအေပၚ ယံုၾကည္မႈ မရွိၾကဘဲ ေငြေၾကးမ်ားကို ႏိုင္ငံရပ္ျခားသို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းရန္လည္း ခက္ခဲလွသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ လူအမ်ားက သူတို႔ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို မေ႐ႊ႕ေျပာင္းႏိုင္သည့္ အိမ္ၿခံေျမ၊ ေ႐ႊႏွင့္ ေက်ာက္မ်က္မ်ားျဖင့္ စုေဆာင္း သိုမွီးထားၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ႏိုင္ငံ၏ ေက်းလက္ေဒသမ်ား၌ ေခ်းေငြရရွိရန္ ခက္ခဲေနၾကျပန္သည္။ အေပါင္ထားစရာ ပစၥည္း မရွိသူမ်ားက တရားမ၀င္ ေငြေခ်းသည့္ ေနရာမ်ားမွ ေခ်းေငြရယူရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကရၿပီး တလလွ်င္ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ် အတိုးေပးေနၾကရပါသည္။ ႏိုင္ငံပိုင္ စိုက္ပ်ဳိးေရးဘဏ္ကလည္း လယ္သမားမ်ားကို စိုက္ပ်ဳိးေရးစားရိတ္ လိုအပ္ခ်က္၏ သံုးပံုတပံုမွ်ကိုသာ ထုတ္ေခ်းေပးႏိုုင္သည္။ ပုဂၢလိက ဘဏ္မ်ားအေနျဖင့္ လယ္သမားမ်ားကို ေငြမထုတ္ေခ်းရန္ တားျမစ္ထားသည္။ ဤသည္မွာ ယခင္ ဆိုရွယ္လစ္ အစိုးရ လက္ထက္မွေန၍ အေမြဆက္ခံ ၾကြင္းက်န္ေနရစ္သည့္ မလိုအပ္ေတာ့ေသာ ဥပေဒတခုလည္း ျဖစ္သည္။ ဤစနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ရလဒ္မွာ အရင္းအႏွီးမ်ားသည္ ေက်းလက္ေဒသသို႔ မေရာက္ရွိေတာ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ပိုက္ဆံေငြေၾကးမ်ား ပိုရလာျခင္းေၾကာင့္လည္း ဤျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္ဖြယ္ မျမင္ပါ။
ျမန္မာ့စီးပြာေရး ျပႆနာမ်ား၏ လက္သည္တရားခံမွာ အေရးယူ ပိတ္ဆိုမႈမ်ား ျဖစ္သည္
ေသခ်ာ ေလ့လာၾကည့္မည္ဆိုပါက မဟုတ္ပါ။ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးကို ထိခိုက္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပုဂၢလိက႑အတြက္ ႀကံဳေတြ႔ေနရသည့္ အႀကီးမားဆံုး ျပႆနာ မဟုတ္ပါ။ ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၲေလးရွိ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ေျပာဆိုၾကည့္ရာ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း သူတို႔ရင္ဆိုင္ ႀကံဳေတြ႔ေနရသည့္ အႀကီးမားဆံုး ျပႆနာမွာ လွ်ပ္စစ္ ေထာက္ပံ့ေပးမႈ ျပႆနာ၊ ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈ၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈမ်ားပင္ ျဖစ္ၿပီး ဤအေၾကာင္းအခ်က္မ်ား အားလံုးမွာ အစိုးရ၏ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မႈအတြင္း ရွိပါသည္။ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈမွာ ေနာက္ထပ္ အႀကီးမားဆံုး အခက္အခဲ ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေငြေၾကး၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ပိတ္ပင္ထားမႈ (U.S. Financial services ban) ေၾကာင့္ အပိုကုန္က်စားရိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေစၿပီး အေမရိကန္သို႔ ျပည္ပပို႔ကုန္ ေစ်းကြက္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားေစသည္။ အျခားေသာ ျပႆနာမ်ားတြင္ ညံ့ဖ်င္းသည့္ အေျခခံအေဆာက္အဦ၊ အစိုးရ၏ တဖက္္သတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ျခင္း၊ အတင္းအက်ပ္သေဘာ စိတ္ထင္လွ်င္ ထင္သလို ဆံုး ျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ျခင္း၊ သမာသမတ္က် ဘက္လိုက္္မႈကင္းသည့္ မွ်တဘက္လိုက္မႈကင္းသည့္ တရားစီရင္ေရးစနစ္ ရွိမေနျခင္း၊ စသည္တို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကုန္က်စားရိတ္ ျမင့္မားလာေစပါသည္။ ကုမၸဏီႀကီး အမ်ားစုအဖို႔ကား ဒဏ္ ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ ဆိုသည္မွာ သူတို႔စီးပြားေရး လုပ္ကိုင္ရာတြင္ ႀကံဳေတြ႔ရသည့္ အငယ္စား အခက္အခဲ တခုသာ ျဖစ္ပါသည္။
ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈကို မူလက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနအေပၚ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈအျဖစ္သာ ႐ႈျမင္ထားခဲ့ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၎တို႔သည္ ယခုအခါတြင္ မထိေရာက္ အသံုးမ၀င္ေတာ့ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ၎အသံုး၀င္သည့္ အခန္းက႑ကို ေဖာ္ျပလာၾကပါသည္။ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈက ပစ္မွတ္ထားေနသည့္ အႀကီးမားဆံုးႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈ အေကာင္းဆံုး ကုမၸဏီႀကီးမ်ားမွာ ဤအေရးယူမႈကို ေက်ာ္လႊားလုပ္ေဆာင္ႏိုုင္ရန္ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အဆက္အသြယ္မ်ား ရွိေနၾကပါသည္။
ဤသို႔ အရင္းျမစ္မ်ား မရွိၾကသည့္ အငယ္စားႏွင့္ အလတ္စား ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား (SMEs) မွာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲကို ခံၾကရၿပီး ၎တို႔မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ မရွိမျဖစ္ အေရးပါသည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ စီးပြားေရးအတြက္ အဓိကျပႆနာ မဟုတ္ပါ။ သုိ႔ေသာ္လည္း ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားျခင္းအားျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကို ေျဖရွင္းၾကရန္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစမည္ မဟုတ္သကဲ့သိုု႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အဟန္႔အတား ျဖစ္ရန္ပင္ ရွိပါသည္။
ဧရာ၀တီ
