ေတာင္ၾကီး တန္ေဆာင္တိုင္ သမိုင္း ေၾကာင္း

ရွမ္းျပည္နယ္၏ ျမိဳ႔ေတာ္ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔တြင္ ယခင္ေခတ္မ်ားကပင္ တန္ေဆာင္တိုင္ပြဲေတာ္ကို က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔ကို အဂၤလိပ္ေခတ္ကာလ ၁၈၉၄ ခုႏွစ္ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

ယင္းကာလ တန္ေဆာင္တိုင္ပြဲေတာ္ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မက်င္းပၾကေသးေပ။ မီးထြန္းျခင္း ၊ မီးရွဴးမီးပန္းလြတ္ျခင္း ၊ ေဗ်ာက္အို္း မ်ားသာရွိပါသည္။ ယင္းကာလ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔တြင္

ေနသူမ်ားသည္ ရပ္ရြာအတြင္းမွ မေကာင္းဆိုး၀ါးမ်ား ႏွင္ထုတ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေဗ်ာက္အိုးမ်ားေဖာက္ၾကေၾကာင္း မွတ္သားဖူးပါသည္။ တန္ေဆာင္တိုင္ကာလတြင္ တာ၀တိ ံသာ နတ္ျပည္မွ

ၾကြျမန္းလာသည့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္အား ရည္မွန္း၍ မီးပံုးပ်ံလြတ္တင္ ပူေဇာ္သည့္ အမႈကို ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။ ထိုျပင္ တာ၀တိ ံသာ နတ္ျပည္၌ သၾကားမင္းတည္ထားကိုးကြယ္ေသာ

စူဠာမုဏိေစတီေတာ္အား ပူေဇာ္သည့္ အမႈအျဖစ္ မွတ္ယူကာ မီးပံုးပ်ံပူေဇာ္ခဲ့ၾကသည္။ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔တြင္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္မျဖစ္မွီ တႏွစ္ အလိုတြင္ မီးပံဳးပ်ံလႊတ္ခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သားရပါသည္။



ျမန္မာ သကၠရာဇာ္ ၁၃၀၃ တန္ေဆာင္မုန္းလ တြင္ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔ ျမိဳ႔မရပ္ကြက္ရွိ ကုန္းသာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ ဦးစီး၍ ပိတ္သားျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ မီးပံုးပ်ံၾကီးတစ္ခုကို

လႊတ္တင္ခဲ့သည္။ မီးပံဳးပ်ံ ခ်ဳပ္လုပ္ရာတြင္ ကူညီကုန္းရပ္ကြက္ ေန စာေရးကေတာ္ေဒၚသင့္ ႏွင့္အဖြဲ႔က အပ္ခ်ဳပ္စက္ ၃၀ ျဖင့္ တစ္လတိတိခ်ဳပ္လုပ္ခဲ့သည္။ မီးပံုးပ်ံခ်ဳပ္ရာတြင္ ကိုက္ ၄၀ ပါ ပိတ္

၄၀ အုပ္ခန္႔ ကုန္သည္။ မီးပံုးပ်ံၾကီး ေအာင္ျမင္စြာ လႊတ္တင္ႏိုင္ရန္ ကုန္းသာဘုန္းၾကီးမွ ဦးစီး၍ ဦးထား ၊ ဦးခ်စ္ႏွင့္ တစ္ျမိဳ႔လံုးမွ ကာလသားမ်ား လုပ္အားျဖင့္ မီးပံဳးပ်ံၾကီးကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

မီးဇာ အမာခံကို သံျဖင့္ျပဳလုပ္၍ သကၤန္းစုတ္မ်ားကို ပတ္ခ်ည္ကာ ေရနံေခ်း၀ေအာင္ စိမ္ျပီးမွ မီးဇာလုပ္ခဲသည္။ မီးဇာက်စ္ျခင္းကို ေျမျဖဴေတာင္ ရပ္ကြက္မွ သစ္ပင္ခုတ္သူ ဦးလွေဖမွ

စီမံေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။ မီးပံုးပ်ံ ေခါင္အခ်င္းမွာ ခန္႔မွန္း ေပ ၅၀ ခန္႔ရွိႏိုင္ပါသည္။ ယင္းမီးပံုးပ်ံမွာ ယခုေခတ္မီးပံုးပ်ံထက္ ၾကီးမားသည္။ ေအာက္ဆြဲအျဖစ္ လူအသံုးေဆာင္ပစၥည္းမ်ားျဖစ္ေသာ

ဆန္အိတ္ ၊ ဆီပံုး ၊ ထမင္းခ်ိဳင့္ ၊ ထီး စေသာ ပစၥည္းမ်ား ခ်ိတ္ဆြဲထားသည့္အျပင္ ေလာကပါလ နတ္မင္းၾကီး ၄ ပါး စကၠဴရုပ္မ်ားလည္း ခ်ိ္တ္ဆြဲထားသည္။ နတ္မင္းၾကီး ၄ ပါးတြင္ တစ္ပါးလွ်င္

ယင္းေခတ္က ျမန္မာေငြ ၂၅ က်ပ္စီ လက္ထဲတြင္ ကန္ေတာ့ ပံုျပဳလုပ္၍ လိပ္ထည့္ထားသည္။ ပိတ္သားမီးပံုးပ်ံၾကီးမွာ အရြယ္အစားၾကီးမားသျဖင့္ လိုအပ္ေသာ မွိဳင္းကိုရရွိရန္ ကုန္းသာဘုန္းၾကီး

ေက်ာင္းေတာင္ေစာင္းတြင္ ကိုက္ ၅၀ ေက်ာ္ခန္႔ရွိ ဥမွင္လွိဳင္ေခါင္းကိုတူးျပီး ၊ တစ္ဖက္တြင္ ေလာင္စာမ်ားကို မီးရွိဳ႔၍ ထြက္လာသည့္ မွိဳင္းမ်ားကို လွိဳင္ေခါင္းမွ ျဖတ္ကာအထြက္တြင္

ပီပါျပတ္ထားရွိ၍ ယင္းအထက္မွ မီးပံုးပ်ံ ဆိုင္းၾကိဳး ၄ ၾကိဳးျဖင့္ ထိန္းကာ ၾကိဳးမ်ားကို ဆီးျဖဴပင္ ၄ ပင္၌ ခ်ည္ေႏွာင္ထားရွိသည္။ မီးပံဳးပ်ံတြင္ မွိဳင္း၀၍ အေပၚသို႔တက္ရန္ အသင့္ျဖစ္သည့္အခါ

မီးဇာအားမီးညွိ၍ ဆိုင္းၾကိဳး ၄ ၾကိဳးစလံုးကို တစ္ျပိဳင္တည္း လူ ၄ ဦးက ဓါးေျမာင္ျဖင့္ ခုတ္ျဖတ္၍ မီးပံုးပ်ံကို လြတ္ခဲ့သည္။ မီးပံုးပ်ံလြတ္စဥ္ ရာဟုေထာင့္ရွိ ဆိုင္းၾကိဳးမွာ တစ္ျပိဳင္တည္းမျပတ္၍

 မီးပံုးပ်ံကို ေဆာင့္ဆြဲသကဲ့သို႔ျဖစ္ကာ မိးပံုးပ်ံ အထိနာခဲ့ရသည္။ အျမင့္ေပ ၅၀၀ ခန္႔ အေရာက္တြင္ ေအာက္ဆြဲတြင္ ပါသြားသည့္ ထီးနွင့္ ထမင္းခ်ိဳင့္ ၂ မ်ိဳးမွာ ေလးထီးျဖင့္

ေအာက္သို႔က်လာခဲ့သည္။ မီးပံုးပ်ံလႊတ္ပြဲကို ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔သူ ၊ ျမိဳ႔သား မ်ား လာေရာက္ၾကည့္ရွဳအားေပးခဲ့ၾကသည္။ ယင္းသို႔ အားေပးေနစဥ္တြင္ ပင္ မီးပံုးပ်ံၾကီးသည္ အသံျမည္ ေပါက္ကြဲ၍

ကုန္းသား ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေတာင္ေျခရင္း ၾတိဂံေထာင့္ ပန္းျခံအတြင္းသို႔ မီးေလာင္ပ်က္က်ကာ မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ကုန္းသာဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသည္ ဒုတိယအၾကိမ္အျဖစ္

မီးပံုးပ်ံကို ထပ္မံလုပ္ခဲ့သည္။ မူလက ပိတ္သားျဖင့္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ဒုတိယအၾကိမ္ မီးပံဳးပ်ံကို ရွမ္းစကၠဴ (မုိင္းကိုင္စကၠဴ) ျဖင့္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ေခါင္အခ်င္းမွာ ၂၄ ေပခန္႔ရွိသည္။



မီးပံဳးပ်ံမလႊတ္မီ ကုန္းသာဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမွ လႊတ္တင္လိုက္သည့္ မီးပံုးပ်ံၾကီးကို ရရွိ၍ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသုိ႔ လာပို႔ပါက ရွမး္ဆန္ ျပည္ ၄၀ ၀င္ ဆန္အိတ္တစ္အိတ္ ၊ ဆီ ၁၀ ပိႆ ၀င္ ဆီ တစ္ပံဳး

၊ဆုခ်မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကျငာျပီး မီးပံုးပ်ံကို လႊတ္တင္ခဲ့သည္။ လူအသံုးေဆာင္ပစၥည္းမ်ားျဖစ္ေသာ ထီး ၊ ထမင္းခ်ိဳင့္ ၊ဆပ္ျပာ ၊ လံုျခည္ ၊ ေငြ ဒဂၤါး စသည္တို႔ကို ခ်ိတ္ဆြဲ၍ လႊတ္ခဲ့သည္။

ဒုတိယအၾကိမ္ ေအာင္ျမင္စြာ လႊတ္တင္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း အဆိုပါမီးပံုးပ်ံသည္ ကုန္းသာဘုန္းၾကီးေက်ာင္း ေတာင္ေဇာင္းမွ တက္၍ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔ရွိ ႏြားလားဥႆဖေတာင္၊ ေရႊဘုန္းပြင့္ေစတီ ရွိရာ

 ဘက္သုိ႔ ဦးတည္တက္သြားခဲ့ေၾကာင္း ၊မီးပံဳးပ်ံသြားရာလမ္းတေလွ်ာက္တြင္ ေအာက္ဆြဲမ်ားမွ လူအသံုးေဆာင္ပစၥည္းမ်ား က်လာသျဖင့္ လူအမ်ားလုိက္လံ ေကာက္ၾကေၾကာင္းၾကားသိရသည္။

သို႔ျဖစ္၍ ေတာင္ၾကီးမီးပံုးပ်ံၾကီးမ်ားကို မည္သည့္ခုႏွစ္က စတင္လႊတ္ခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ ၁၂၉၉ ခုနွစ္ တန္ေဆာင္ပုန္းလတြင္ ကုန္းသာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမွ ၄င္းေက်ာင္း၀င္းအတြင္းမွ

စတင္လႊတ္ခဲ့ေၾကာင္း လူၾကီးသူမမ်ား၏ ေျပာစကားမ်ားအရ သိရွိရသည္။ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔ မီးပံုးပ်ံ က်င္းပေရး ေကာ္မတီမွ ျပဳစုထားေသာမွတ္တမ္း သကၠရာဇ္ ၁၂၀၀ခန္႔က တည္ရွိေနေသာ

ပအို၀္းရြာ “ဒံုေတာင္က်ည္း” ရြာရွိသည္။ ေရကန္ ၄ကန္ ႏွင့္ အင္းၾကီး ၁အင္း ရွိသည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရ မုိင္းေသာက္တြင္ ရံုးစိုက္ရာမွ အသြားအလာ၊ က်န္းမာေရး ကိစၥမ်ားေၾကာင့္ ျမိဳ႔သစ္

တည္ရန္အတြက္ ေတာင္ၾကီးရြာကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၅၃ခု၊ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၉၀တြင္ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔အျဖစ္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ပင္လယ္ေရျပင္အျမင့္ ၄၇၁၂ေပ - ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔

ေတာင္ခြ်န္းအထိ ပင္လယ္ေရျပင္အျမင့္ ေပ၅၆၀၀ေက်ာ္ရွိသည္။ အဂၤလိပ္ေခတ္တြင္ မီးပံုးပ်ံမ်ားကို အမ်ားအျပား လြတ္တင္ေနျပီး ေဗ်ာက္အိုးမ်ားလည္း အိမ္တိုင္းနီးပါး ေဖာက္ၾကသည္။



ေဗ်ာက္အိုးေဖာက္လွ်င္ မေကာင္းဆိုး၀ါးမ်ား ေျပးသည္ဟု အယူရွိသည္။ မီးပံုးပ်ံလြတ္ပါက ကံေကာင္းေစသည္၊ ကံဇာတာ တက္သည္ဟူေသာ အယူရွိခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၀၂ခု၊

ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၄၁ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလမွာ ကုန္သာေက်ာင္းဘုန္းၾကီးက ဦးစီး၍ ဦးထား၊ ဦးခ်စ္၊ ဦးရီ(ဦးဖိုးရီ)တို႔ စုေပါင္း၍ ေခါင္အခ်င္း ေပ၅၀ခန္႔ မီးပံုးပ်ံၾကီးကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းမီးပံုးပ်ံကို

ပိတ္စျဖင့္ျပဳလုပ္ကာ အပ္ခ်ဳပ္စက္ျဖင့္ ခ်ဳပ္လုပ္ခဲ့သည္။ စာေရးကေတာ္ ေဒၚသင့္ႏွင့္အဖြဲ႔၊ ကူညီကုန္း ေအာင္ျမင္၀ပ္ေရွာ့ (ဆရာမ ေဒၚသန္းျမ၏အေမ) အုပ္စုက တာ၀န္ယူ ခ်ဳပ္ေပးခဲ့သည္။ မီးပံုးပ်ံ

ခ်ဳပ္ခ်ိန္မွာ ၁လ ၾကာျမင့္သည္။ မီးစာကို သံႏွင့္ျပဳလုပ္၍ သကၤန္းစႏွင့္ က်စ္၍ ေရနံေခ်းအသံုးျပဳကာ ျပဳလုပ္သည္။ မီးစာ၏ အရြယ္အစားမွာ လံုးပတ္ အခ်င္း ၂ေပခန္႔ ရွိသည္(လူတေပြ႔စာ)။

မီးစာအျမင့္ ၁၀ေပခန္႔ ရွိသည္။ ၄င္းမီးစာကို ေျမျဖဴေတာင္ ရပ္ကြက္ (အေနာက္ကုန္း) ေန ဦးလွေဖ ႏွင့္ အဖြဲ႔က တာ၀န္ယူ၍ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။ ၄င္းအခ်ိန္က ကုန္းသာေက်ာင္းသည္

တဲေက်ာင္းကေလးသာ ျဖစ္သည္။ ၄င္းမီးပံုးပ်ံကို ကုန္းသာေက်ာင္း ကုန္းေပၚတြင္ လြတ္သည္။ မီးပံုးပ်ံ လြတ္တင္ မွိဳင္းခံသည့္ ေနရာႏွင့္ ကိုက္ ၁၀၀ခန္႔ အကြာေတာင္ေစာင္းမွ မီးပံုးပ်ံ

လြတ္တင္မည့္ မွိဳင္းခံမည့္ေနရာထိ ေျမာင္းတူး၍ ၄င္းေျမာင္းအေပၚ သစ္၊ ၀ါးတို႔ျဖင့္ ခင္းျပီး ေျမဖို႔ကာ လွိဳင္ေခါင္းျပဳလုပ္သည္။ မီးပံုးပ်ံ မွိဳင္းခံမည့္ေနရာတြင္ ေပပါကို အထက္ေအာက္ ဖြင့္၍

ေျမထဲအနည္းငယ္ျမုတ္၍ မွိဳင္းထြက္ေပါက္ ျပဳလုပ္သည္။ ၄င္းလွိဳင္ေခါင္းအစ ေတာင္ေစာင္းေနရာတြင္ မီးထဲ့ရန္ ေျမက်င္း က်ယ္ေအာင္တူး၏။ လွိဳင္းေခါင္းအစတြင္ က်ယ္၍ မွိဳင္းထြက္ေပါက္

ေရာက္ခါနီးတြင္ တျဖည္းျဖည္းက်ဥ္းသြားသည္။ မီးထည့္ရန္ ေလာင္စာအျဖစ္ ထင္းမ်ား အသံုးျပဳသည္။ မီးပံုးပ်ံကို ၾကိဳး ၄ၾကိဳးျဖင့္ သစ္ငုတ္ ၄ပင္တြင္ ခ်ည္ေႏွာင္ထားရသည္။ မီးပံုးပ်ံကို

မွိဳင္းထြက္ေပါက္ျဖင့္ မွိဳင္းခံေစျပီး မွိဳင္းေထာင္ပါက မီးဇာတပ္ျခင္း အပါအ၀င္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား အားလံုးကို ကုန္းသာဘုန္းၾကီး ညႊန္ၾကားသည့္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ၾကရသည္။ ၄င္းမီးပံုးပ်ံ၏

ေအာက္တြင္ ထီး၊ ခ်ိဳင့္၊ ဖိနပ္၊ အက်ၤီ၊ လံုခ်ည္၊ ပိတ္စ၊ ပိတ္အုပ္၊ ပန္းကန္မ်ိဳးစံု၊ ေဆး၊ ဆီပံဳး၊ ေရနံဆီပံုး၊ ဆန္အိတ္ငယ္မ်ား၊ သကၤန္၊ သပိတ္ ႏွင့္ နာရီ၊ လူအသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ိဳးစံုကို

ပန္႔သကူပစၥည္းအျဖစ္ ပိတ္ေလထီးမ်ားျဖင့္ မီးပံုးပ်ံမွ ေအာက္သိုိ႔ ျဖဳတ္ခ်ရန္ ေဆာင္ရြက္ထားသည္။ ၄င္းပစၥည္းမ်ားခ်ိတ္ဆြဲရန္ ေအာက္ဆြဲထည္ကို ၀ါးျဖင့္ခိုင္ခံ့ေအာင္ ျပဳလုပ္သည္။



ေထာင့္ေလးေထာင့္တြင္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာကို ေစာင့္ၾကပ္ေသာ နတ္မင္းၾကီး ၄ရုပ္ အျမင့္ ၈ေပခန္႔ ပါရွိသည္။ နတ္သားတရုတ္တြင္ ေငြက်ပ္ ၂၅က်ပ္စီ ထဲ့ထားသည္။ ၄င္းအခ်ိန္တြင္ ဆီစိမ္စကၠဴ၊

ေရပါးစကၠဴ ၄ရြက္ကို တစ္ျပားသာေပးရျပီး တပဲကို ၁၆ရြက္ ရသည္။ ရွမ္းဆန္ အေကာင္းဆံုး(ႏို႔ဆီဗူး) ၁၂လံုးတိုက္၊ ၁၀ျပည္ကို ၁က်ပ္သာ ေပးရသည္။ ၄င္းအခ်ိန္တြင္ ဗမာဆန္ ရွမ္းျပည္သုိ႔

မေရာက္ေသးေပ။ မီးပံုးပ်ံ မွိဳင္း၀ျပီး မီးစာကို မီးရွိဳ႔ကာ မီးပံုးပ်ံဆြဲျပီဟု ယူဆေသာ အခ်ိန္တြင္ မီးပံုးပ်ံကို ၾကိဳး ၄ၾကိဳးျဖင့္ သစ္ပင္ငုတ္တြင္ ခ်ည္ထားသည့္ ၾကိဳး ၄ပင္ကို ဘုန္းၾကီး ၄ပါးက ဆရာေတာ္

အခ်က္ေပးသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ ဓါးရွည္ျဖင့္ ခုတ္ျဖတ္ရသည္။ ထိုသို႔ ခုတ္ျဖတ္ရာတြင္ ရာဟုေထာင့္မွ တာ၀န္ယူခုတ္ျဖတ္ရေသာ ဘုန္းၾကီးမွာ အနည္းငယ္ေနာက္က် သြားသျဖင့္ ၄င္းမီးပံုးပ်ံ

နာသြားသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ၄င္းမီးပံုးပ်ံသည္ အေရွ႔ဘက္သို႔ တက္သြားျပီး ထီးႏွင့္ခ်ိဳင့္ ႏွစ္ခုသာ ေလထီးႏွင့္ က်လာျပီး အျမင့္ ကိုက္ ၄၀၀ေက်ာ္တြင္ ၀ုန္း ဆိုေသာ အသံက်ယ္ၾကီး မည္၍

မီးပံုးပ်ံ ကြဲက်သြားသည္။ ၾကည့္ေနေသာသူမ်ား လန္႔၍ ထြက္ေျပးၾကသည္။ ၄င္းမီးပံုးပ်ံၾကီးသည္ ယခုအေနာက္ျမိဳ႔ပတ္လမ္း၊ ကုန္းသာေက်ာင္းအတက္ မုတ္ဦး အနီးတြင္ရွိေသာ ျမိဳ႔ပတ္လမ္းႏွင့္

ေတာင္ေက်ာင္းလမ္းဆံု ပန္းျခံတြင္ က်ျပီး မီးေလာင္ခဲ့သည္။ ၄င္းမီးေလာင္ေနေသာ ပိတ္စမ်ားကို ေရေခ်ာင္းထဲသို႔ ဆြဲယူမီးျငိမ္း၍ ယူၾကသည္။ အခ်ိဳ႔လူမ်ားက ရေသာ ပိတ္စမ်ားကို ျခင္ေထာင္

ခ်ဳပ္ရာတြင္ တစ္ေယာက္ကို ျခင္ေထာင္ ၁လံုး ၂လံဳးစာ ရၾကသည္။ ၄င္းမီးပံုးပ်ံၾကီး မေအာင္ျမင္သျဖင့္ ရွမ္းစကၠဴ ႏွင့္ ေခါင္အခ်င္း ၂၄ေပခန္႔ အရြယ္အစားကို ျပန္လုပ္၍ ေအာက္တြင္ ေငြဒဂၤါးမ်ား

ထဲ့၍ ေလထီးျဖင့္ ျဖဳတ္ခ်သည္။ ၄င္းမီးပံုးပ်ံၾကီးသည္ ကုန္းသာေက်ာင္းမွ အေရွ႔ဘက္သို႔ တက္သြားသည္။ မီးပံုးပ်ံသြားရာ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း လူအမ်ားလိုက္၍ ေငြဒဂၤါးမ်ား က်ရာတြင္ လိုက္၍

လုၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ရွမ္းစကၠဴျဖင့္ ျပဳလုပ္ေသာ မီးပံုးပ်ံမ်ိဳးကို အျခားဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ားကလည္း ရွမ္းစကၠဴ အရြက္ ၄၀၀၊ ၅၀၀ အရြယ္အစား ျပဳလုပ္၍ အခါအားေလွ်ာ္စြာ

လြတ္တင္ၾကေလသည္။ ၁၉၄၅ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလတြင္ ဂါတ္တဲပြဲကို OurDay ပြဲ အမည္ျဖင့္ ပြဲစတင္လုပ္သည္။ ၄င္းအခ်ိန္က လူအမ်ားအေခၚ(အာ၀ါေတး) အသံထြက္သည္။ အခ်ိဳ႔က

၄င္းပြဲကို ႏြားလည္း မ်ားျဖင့္သြားၾကသည္။ ဂါတ္တဲ၀င္းထဲတြင္ ၀ကၤာဘာ ျပဳလုပ္၍လည္းေကာင္း၊ အျငိမ့္ပြဲ၊ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲမ်ား က်င္းပၾကသည္။ ၄င္းပထမအၾကိမ္ ဂါတ္တဲပြဲတြင္ မႏၱေလးမွ ၾသဘာရ

မေအးတင္ အျငိမ့္စ၍ ကခဲ့သည္။ ၄င္းပြဲကို ေဟာ္ကုန္းပိုင္း၊ အလယ္က်င္းပိုင္း၊ ေတာင္ပိုင္း စေသာ ရပ္ကြက္မ်ားမွ မီးၾကာကပ္မ်ား ကိုင္ေဆာင္၍ မီးပံုးပ်ံမ်ား အေပ်ာ္သေဘာျဖင့္

ေစ်းၾကီးေတာင္ဘက္တြင္ လာေရာက္လြတ္ၾကသည္။ (၄င္းမီးပံုးပ်ံမ်ားတြင္ ယမ္း၊ မီးပံုးမ်ား ခ်ိတ္ဆြဲျခင္း မရွိ၊ ရိုးရိုးမီးပံုးပ်ံမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။) ေစ်းၾကီး ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေညာင္ပင္ၾကီးမ်ား ရွိသည္။

အကာအရံမရွိေသးပါ။ ေနာင္ႏွစ္မ်ားတြင္ ရပ္ကြက္မ်ားမွ ဆက္လက္၍ မီးပံုး၊ မီးၾကာကပ္မ်ား ကိုင္ေဆာင္ျခင္း၊ ျမိဳ႔လယ္ဓမၼာရံုဘုရားကို မီးပူေဇာ္ရန္၊ သေဘၤာနာနတ္ပင္မ်ား သစ္ပင္သစ္ကိုင္းမ်ား၊

၀ါးပင္မ်ားတြင္ မီးပံုးေရာင္စံုမ်ား ခ်ိတ္ဆြဲထြန္းညွိကာ ဘုရားမီးပူေဇာ္ရန္ အလွအပဆင္၍ ယူေဆာင္လာျခင္း၊ မီးပံုးပ်ံမ်ားလည္း ယူေဆာင္လာကာ၊ ယခု ညေစ်း(ယခင္ ကေလးကစားကြင္း)၊

ဂါတ္တဲ၀င္း၊ ဘဏ္ေနရာတြင္လည္းေကာင္း လြတ္တင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔ လြတ္တင္ခဲ့ၾကရာမွ တရပ္ကြက္ႏွင့္ တရပ္ကြက္ အျပိဳင္အဆိုင္ ျပဳလုပ္လာၾကျပီး ျပိဳင္ပြဲအသြင္ ေဆာင္လာခဲ့သည္။

(ျပိဳင္ပြဲ အဆင့္မေရာက္ေသးေပ) သေဘၤာနာနတ္ - ၀ါးပင္၊ သစ္ပင္မ်ားတြင္ မီးပံုးေရာင္စံုမ်ား ခ်ိတ္ဆြဲ၍ ယူေဆာင္လာရာမွ တရပ္ကြက္ႏွင့္ တရပ္ကြက္ အျပိဳင္အဆိုင္ သူ႔ထက္ ငါလွေအာင္

ျပုလုပ္လာရာမွ မီးပေဒသာ ျပိဳင္ပြဲ အသြင္ ေဆာင္လာခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က ရပ္ကြက္မ်ားမွ ရွမ္းအိုးစည္၊ ဓႏုအိုးစည္၊ ေရႊအိုးစည္ မ်ားတီးခတ္ကာ မီးလာေရာက္ပူေဇာ္ ၾကသည္။ မီးပံုးပ်ံမ်ား

လြတ္တင္ျပီး “……. မီးကို ႏို္င္ခ်င္လွ်င္ ဆယ္ႏွစ္ဆယ္မိုး ၾကိဳးစားပါအံုး။” သံခ်ပ္မ်ားထိုးကာ ေပ်ာ္ရႊင္ျမဴးတူး ကခုန္ၾကသည္။ တရပ္ကြက္ႏွင့္ တရပ္ကြက္ သူ႔မီးသာသည္၊ ငါ့မီးသာသည္ဟု

အျငင္းပြားၾကရာမွ ျမိဳ႔မိ ျမိဳ႔ဖ မ်ားႏွင့္ သမာသမတ္ ရွိသူမ်ားက အကဲျဖတ္ေပးၾက ရေသာ အဆင့္ကို ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၁ ခုနွစ္ေလာက္တြင္ ညေစ်းတန္းေနရာတြင္ မီးပံုးပ်ံမ်ားကို

ေအာက္တြက္ မီးပံုးမ်ား ခ်ိတ္ဆြဲ၍ လြတ္တင္ျခင္း၊ မီးပံုုးမ်ားကို ၾကိဳးတြင္ တန္းစီ၍ မီးပံဳးပ်ံ ႏွစ္လံုးတြင္ ဆြဲကာ လြတ္တင္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ မီးပံုးပ်ံမ်ားကို ယမ္းထုတ္မ်ား

ခ်ိတ္ဆြဲ၍ လြတ္တင္လာခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းအခ်ိန္တြင္ (ယမ္းစိမ္း၊ မီးေသြး၊ အုန္းဆံၾကိဳးကို ေတာက္ေတာက္စင္း၍ သံုးမ်ိဳးေရာစပ္ကာ မီးဖြားမ်ား ေကာင္းကင္တြင္ လြင့္စင္ေစျခင္းျဖင့္ လွပေအာင္

စီမံျပဳလုပ္လာခဲ့သည္။ အုန္းဆံၾကိဳးထည့္ရျခင္းမွာ အုန္းဆံၾကိဳးမီးဖြားသည္ ေကာင္းကင္တြင္ ၾကာရွည္ခံျခင္းေၾကာင့္ ထည့္ျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ေလာက္တြင္ မီးပန္းမ်ား၊ ေဗ်ာက္အိုးမ်ား

ခ်ိတ္ဆြဲကာ မီးပန္းေခ်ာင္းကေလးမ်ား ေကာင္းကင္တြင္ လွပစြာ က်ဆင္းလာေစရန္ မီးပန္းစနက္မ်ားျဖင့္ စတင္ျပုလုပ္လာခဲ့သည္။ ရိုးရာမီးရွဴးမ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္သည့္ မီးရွဴးမ်ားပါ

ထည့္သြင္းလြတ္တင္ၾကသည္။ ၁၉၅၆-၅၇ခုနွစ္ေလာက္တြင္ ေလယာဥ္သံမ်ား အသံုးျပဳ၍ မီးက်ည္ အျဖဴေရာင္မ်ား စတင္အသံုးျပဳလာခဲ့ပါသည္။ ထိုမွတဆင့္ ၁၉၅၇-၅၈ခုနွစ္ ေလာက္မွသာ

သိမ္ေတာင္ဆရာေတာ္မွ ယမ္းစပ္နည္း (ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္) ျဖင့္ ယမ္းစိမ္း၊ ထံုး၊ ကန္႔၊ ဒုတၳာ မ်ားျဖင့္ အေရာင္မ်ား တီထြင္စမ္းသပ္ လာခဲ့သည္။ ေတာင္ပိုင္းရပ္ကြက္မွ မီးဆရာ ဦးေဆာင္သည္

ဗမာျပည္မွ ယမ္းစပ္နည္းကို သင္ယူရရွိျပီး အေရာင္မ်ား အသံုးျပဳလာခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က မီးဆရာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ဦးေဆာင္၊ ဦးဖိုးရီ၊ ဦးတံုး စေသာ နာမည္ၾကီး မီးဆရာမ်ားသည္

ယမ္းစပ္နည္းမ်ားကို ၾကိဳးစာရွာေဖြ၍ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကရာမွ ၁၉၆၀-၆၁-၆၂ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ မီးပံုးပ်ံမ်ား အဆင့္ျမင့္လာခဲ့ျပီး ေရာင္စံု ယမ္းအလွအပမ်ားကို ၾကည့္ရွဳ႔ခံစား ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းမီးဆရာ

၃ဦးမွ တဆင့္ တပည့္မ်ားေမြးဖြားကာ ဆက္လက္၍ မီးပံုးပ်ံ အဆင့္ျမင့္မားလာေစရန္ ၾကိဳးစားရွာေဖြ ခဲ့ၾကရာမွ ၁၉၆၉-၇၀-၇၁ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ ခုိပ်ံ၊ မီးစၾကၤာ၊ မီးလင္းေျမြမ်ား တီထြင္၍

အသံုးျပဳလာခဲ့ၾကသည္။ ႏိုင္ငံျခား ယမ္းစပ္နည္းမ်ား ေလ့လာ၍ ဓါတုပစၥည္းမ်ား အနည္းငယ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၆၀-၆၁ ခုႏွစ္တြင္ မီးပေဒသာ ျပိဳင္ပြဲမ်ား အၾကီးအက်ယ္

ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။ ေစတီပံုမ်ား ေက်ာင္းေဆာင္ပံုမ်ား ျပဳလုပ္ျပိဳင္ပြဲ ၀င္လာခဲ့ၾကသည္။ ကံသာရပ္ႏွင့္ ေတာင္ပိုင္းတို႔ အခ်င္းမ်ားခဲ့ရာမွ မီးပေဒသာ ျပိဳင္ပြဲ ဆက္လက္က်င္းပ ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ေပ။



 ၁၉၇၆-၇၇ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္တြင္ မီးပံုးပ်ံအဆင့္သည္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာခဲ့ျပီး ယမ္း အေရာင္စံုမ်ားလည္း ေကာင္းမြန္လာခဲ့သည္။ ဦးေဆာင္(ေတာင္ပိုင္း)မွ ဦးစန္းလြင္၊ ဦးဖိုးရီ(ခ်မ္းျမ)မွ

ဦးလွေက်ာ္ ႏွင့္ ကိုေငြထြန္း၊ ဦးတံုး(ေစ်းပိုင္း)မွ ဦးတင္၀င္း(စံျပ) ႏွင့္ ကိုေက်ာ္ျမင့္(စံျပ)၊ စိန္အင္းရပ္ကြက္မွ ဦးတင္လွိဳင္၊ ေဟာ္ကုန္းရပ္မွ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ကိုေအးေဖ၊ သိမ္ေတာင္ဆရာေတာ္မွ

ကိုဖိုးမွီ ႏွင့္ ကိုဖိုးၾကည္ တို႔ ေပၚထြက္လာခဲ့ၾကသည္။ စိန္နားပန္ မီးပံုးပ်ံ - မီးပံုးမ်ားျဖင့္ မီးပံုးပ်ံ ကိုယ္ထည္ေပၚတြင္ ခ်ိတ္မ်ားတပ္ဆင္၍ ပံုေဖာ္လာ ခဲ့ၾကေလသည္။ ၁၉၇၀ခုႏွစ္တြင္

ကိုယ္ထည္မ်ားေပၚတြင္ ပံုမ်ားေရးဆြဲ၍ မီးပံုးမ်ားျဖင့္ သရုပ္ေဖာ္ ခ်ိတ္ဆြဲလာခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၅၀-၅၁ ခုနွစ္ ျပိဳင္ပြဲ စတင္ရာတြင္ ဒိုင္အျဖစ္ ပန္းခ်ီဆရာေမာင္၊ သူၾကီးဘဟန္၊ သူၾကီးဘိုးခင္၊

ဦးစိုးျမင့္(ကန္ေရွ႔) တို႔က ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ မီးပံုးပ်ံႏွင့္ တန္ေဆာင္တိုင္ အေၾကာင္း မီးပံုးပ်ံ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေအာက္ပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားထံတြင္ ေမးျမန္းေလ့လာခဲ့ပါသည္။



၁. သိမ္ေတာင္ဆရာေတာ္ ၂. ေဒၚေရႊမွန္ အသက္ ၉၂ ႏွစ္< ၃. ေဒၚေအးၾကည္ အသက္ ၈၆ ႏွစ္ ၄. ေဒၚသိန္းေမ အသက္ ၈၆ ႏွစ္ ၅. ေဒၚေစာ အသက္ ၈၄ ႏွစ္ ၆. ဦးအုန္းေမာင္ အသက္ ၈၂ ႏွစ္

၇. ဦးထြန္းတင္ အသက္ ၈၄ ႏွစ္ ၈. ေဒၚအုန္းျမ(ကုန္းသာဘုန္းၾကီးေဆြမ်ိဳး) ၉. ဦးညို ၁၀. ဦးစိုးျမင့္ ေတာင္ၾကီးျမိဳ႔ မီးပံုးပ်ံ ပညာရွင္မ်ား အသင္းမွ ျပဳစုထားေသာ မွတ္တမ္းျဖစ္ပါသည္။

 ( meeponpyan ဆိုဒ္မွ)