26.9.2013
ဆာေလာင္မႈကို ဆန္႔က်င္ႏိုင္တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ ကုစားခ်က္က သင့္ေတာ္တဲ့ သားဆက္ျခားနည္းပဲ။
- ဖရီးဒရစ္ခ်္ ဒူးရန္မတ္ (၁၉၂၁-၁၉၉၀)
- ၂၀ ရာစု ဆြစ္ဇာလန္စာေရး ဆရာႀကီး။
ဒီေန႔ကို စက္တင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔တိုင္း က်င္းပေစဖို႔ စတင္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ၁၀ ခု ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြက - (၁) ပဋိသေႏၶ တားဆီးျခင္းဆိုင္ရာ အာရွ-ပစိဖိတ္ ေကာင္စီ APCC (Asian Pacific Council on Contraception)၊ (၂) လက္တင္ အေမရိကန္ အလယ္ပိုင္းအဖြဲ႕ (Centro Latinamericano Salud y Mujer)၊ (၃) ပဋိသေႏၶ တားဆီးျခင္းႏွင့္ မ်ဳိးဆက္ပြား က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ဥေရာပ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း (European Society of Contraception and Reproductive Health)၊ (၄) ကမာၻ႔ လူဦးေရဆိုင္ရာ ဂ်ာမန္ ေထာက္ပ့ံေရး အဖြဲ႕အစည္း (German Foundation for World Population)၊ (၅) သူငယ္နာႏွင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ မီးယပ္၊ သားဖြားကုဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (International Federation of Pediatric and Adolescent Gynecology)၊ (၆) ႏုိင္ငံတကာ မိဘ ဘဝ ႀကိဳတင္စီမံမႈ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (International Planned Parenthood Federation)၊ (၇) မာရီစတုပ္စ္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္း (Marie Stopes International)၊ (၈) လူဦးေရ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕ (Population Services International)၊ (၉) လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေကာင္စီ (Population Council) နဲ႔ (၁၀) ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႕ ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုေအဂ်င္စီ USAID (United States Agency for International Development) တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားေသာ ႏိုင္ငံတကာ NGO အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကလည္း ပူးေပါင္း ပါဝင္ေလ့ ရွိပါတယ္။
ဒီေန႔ကို က်င္းပရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ပဋိသေႏၶ တားဆီးျခင္း၊ မ်ဳိးဆက္ပြား က်န္းမာေရးနဲ႔ လိင္ပညာေပး အစီအစဥ္ေတြကို ျမႇဳပ္ႏွံပါဝင္မႈ ျမင့္တက္ လာေစဖို႔ပါ။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ စတင္က်င္းပ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အိမ္ေထာင္စုတိုင္းမွာ မိသားစုဘဝ ႀကိဳတင္စီမံခ်က္ (Family Planning) ရွိမႈဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑တစ္ရပ္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ကေလးယူမယ္၊ သားဆက္ျခားေရးကို ဘယ္လိုအသံုး ျပဳမယ္၊ သားသမီးတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ကို အခ်ိန္ကာလ ဘယ္ေလာက္ျခားၿပီး ေမြးဖြားမယ္ စတာေတြဟာ မိသားစုဘဝ ႀကိဳတင္ စီမံခ်က္ထဲက ဦးစားေပး ကိစၥရပ္ေတြပါ။ လိင္ပညာေပးေရး၊ လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါေတြကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး၊ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ခင္ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ျခင္း၊ ကေလးမရႏိုင္မႈကို စီမံခန္႔ခြဲျခင္း စတာေတြကေတာ့ မိသားစုဘဝ ႀကိဳတင္ စီမံခ်က္ထဲက ဒုတိယဦးစားေပး ကိစၥေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သားေၾကာျဖတ္ျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်ျခင္းနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျခင္း တို႔ဟာလည္း မိသားစုဘဝ ႀကိဳတင္ စီမံခ်က္ထဲမွာ အက်ဳံးဝင္ပါတယ္။
ကေလးငယ္တစ္ေယာက္ကို လူလားေျမာက္ေအာင္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ ေပးရတဲ့ အခါ အဓိကလိုအပ္တဲ့ အရင္းအျမစ္ ေလးခုရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြက အခ်ိန္၊ လူမႈေရး၊ ဘ႑ာေရးနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနတို႔ပါ။
မိသားစုဘဝ ႀကိဳတင္စီမံခ်က္ကို ခ်မွတ္တဲ့အခါ ဒီရင္းျမစ္ေလးခုကို အဓိကစဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။
အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ မပါဝင္ေသးတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ သဘာဝအတိုင္း မိမိရင္ေသြးကို မိမိကိုယ္တိုင္ ေမြးဖြားတာ မဟုတ္ဘဲ အငွားကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခင္း၊ ေမထုန္မဲ့ မ်ဳိးပြားျခင္းနဲ႔ သားသမီး ေမြးစားျခင္းတို႔ပါ။
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မယ့္ မိခင္တစ္ေယာက္ဟာ မိခင္နဲ႔ကေလး က်န္းမာေရးအတြက္ အနည္းဆံုး အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီး သင့္ပါတယ္။ ကေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ကို အနည္း ဆံုး ႏွစ္ႏွစ္ျခား ၿပီး ေမြးဖြားသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ငါးႏွစ္ထက္ေတာ့ ပိုၿပီးမျခားသင့္ပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္ ပ်က္က်တာ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်တာတို႔ၿပီးရင္ ေနာက္ထပ္ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မႈကို အနည္းဆံုး ေျခာက္လေက်ာ္ ေစာင့္ဆိုင္း ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ အသက္ ၃၀ေက်ာ္ၿပီးတဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အသက္ ၃၀ ေအာက္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးေတြထက္ အႏၲရာယ္ ပိုမ်ားပါတယ္။
အထီးက်န္ စိတ္ေဝဒနာေရာဂါ ပါလာတဲ့ ကေလးငယ္ေတြ၊ မ်က္ႏွာျပားျပား မ်က္လံုးပိတ္ပိတ္နဲ႔ ဦးေႏွာက္မမွန္ဘဲ ေမြးဖြားလာတဲ့ ကေလးငယ္ေတြ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ပြားတာ၊ ဗိုက္ခြဲ ေမြးဖြားဖို႔ ပိုလိုအပ္တာ၊ စိတ္က်ေရာဂါပို ခံစားရတာ စတာေတြဟာ သက္ႀကီး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မႈရဲ႕ ဆိုးက်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ရပ္ဆိုးေတြ အားလံုးကို ကာကြယ္ႏိုင္တာကေတာ့ သင့္ေတာ္တဲ့ ပဋိသေႏၶ တားဆီးနည္းေတြပါပဲ။ အမ်ဳိးသမီး သားေၾကာျဖတ္ျခင္းနဲ႔ အမ်ဳိးသား သားေၾကာျဖတ္ျခင္းေတြက အဓိက ပဋိသေႏၶ တားဆီးနည္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခုေအာက္မွာမွ ကြဲျပားတဲ့ ပဋိသေႏၶ တားဆီးနည္း-၁၃မ်ဳိး ရွိပါေသးတယ္။ ဆရာဝန္ႀကီးေတြရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ အတိုင္းသာ သင့္ေတာ္စြာ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။
အသက္ ၈၄ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ (အမ်ဳိးသမီး) လူးဝစ္ ဆေလာ့တာ ေျပာဖူးတဲ့ နာမည္ႀကီး စကားတစ္ခြန္း ရွိပါတယ္။ ‘ကေလး လိုခ်င္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ အပါအဝင္ အမ်ဳိးသမီး အမ်ားစုအတြက္ ပဋိသေႏၶ တားဆီးျခင္းဟာ ေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခု မဟုတ္ဘူး။ အေျခခံ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ လိုအပ္ခ်က္တစ္ခုသာ ျဖစ္တယ္’ ။
(လူသာမန္)
The Voice Weekly
