ဧၿပီ(၂၈)
ျမန္မာျပည္မွာ ပထမဆံုးက်င္းပတဲ့ ျပည္တြင္းျပည္ပ အေျခစိုက္ တုိင္းရင္းသား မီဒီယာအဖဲြ႔ေတြရဲ႕ ၃ ရက္ၾကာ ညီလာခံဟာ ဒီကေန႔ ၿပီးဆံုးသြားၿပီး ဒီညီလာခံမွာေတာ့ အသစ္ျပဌာန္းမယ့္ မီဒီယာဥပေဒမွာ တုိင္းရင္းသားေတြပါ၀င္ေရးသားခြင့္ရေရးနဲ႔ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ေတြမွာ တုိင္းရင္းသား မီဒီယာေတြက တိက်မွန္ကန္တဲ့သတင္းေတြ တင္ျပႏိုင္ေရးေတြကို ေဆြးေႏြး ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျပည္တြင္းျပည္ပမွာ အေျခစိုက္တဲ့ တုိင္းရင္းသားသတင္းမီဒီယာ ကြန္ရက္ တခုကိုလည္း ဖဲြ႔စည္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပည့္စံုကိုေတာ့ ဒီညီလာခံကို ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ဗီြအုိေအျမန္မာပိုင္း သတင္းေထာက္ ကိုမိုးေဇာ္က တင္ျပထားပါတယ္။
မြန္ျပည္နယ္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕မွာက်င္းပၿပီးတဲ့ တုိင္းရင္းမီဒီယာညီလာခံကို
မြန္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး၊
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က
ကိုယ္စားလွယ္ေတြအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ၇ ပါတီနဲ႔ မီဒီယာအဖဲြ႔ ၃၄ ဖဲြ႔၊
လူထုအေျချပဳအဖဲြ႔အစည္း ၂၀ က ကိုယ္စားလွယ္ ၁၅၀ ေလာက္ ပါ၀င္တက္ေရာက္ေဆြးေႏြး
ခဲ့ၾ
ဒီညီလာခံအတြင္းမွာေတာ့ အဓိက ဆံုးျဖတ္တဲ့အခ်က္ေတြကိုေတာ့ ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္တက္ေရာက္တဲ့ ထုိင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ လြတ္လပ္တဲ့မြန္သတင္းဌာန အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ႏိုင္ကေဆာ့မြန္က အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“ေဆြးေႏြးတဲ့အခ်က္ေတာ့အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ပထမအခ်က္ကေတာ့ မၾကာခင္မွာ ေပၚေပါက္လာမယ့္ မီဒီယာဥပေဒမွာ တိုင္းရင္းသားမီဒီယာရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ အထူးအေရးႀကီးတယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တယ္။ ဒီ မီဒီယာဥပေဒထဲမွာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ အခန္းက႑ေတြ ပီပီျပင္ျပင္ေပၚလာဖို႔က က်ေနာ္တို႔က ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ေရးဆြဲႏိုင္ဖို႔ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ အခုဟာက တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရွိဖို႔လိုမယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရွိမွသာလ်င္ ပညာေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး စတဲ့ကိစၥေတြ အရပ္ရပ္က တိုးတက္လာမယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားမီဒီယာေတြရဲ႕ အဓိက တာ၀န္တခုက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ မွန္ကန္တဲ့သတင္းေတြ ပို႔ေပးဖို႔နဲ႔ မွန္ကန္တဲ့သတင္းေတြ ကို ျမန္မာျပည္လူထုတရပ္လံုး ၾကားဖို႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အဓိကတာ၀န္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။”
အျခားအေရးပါတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တခုကေတာ့ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ မီဒီယာလုပ္ငန္းေတြ တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳးလာေစဖို႔အတြက္ ျပည္တြင္းျပည္ပ တုိင္းရင္းသားမီဒီယာေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔အတြက္လည္း စိန္ေခၚခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရိွေနတယ္လုိ႔ ႏိုင္ကေဆာ့မြန္က ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြေတာ့ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ပထမဦးဆံုးကေတာ့ ခရီးသြားလာေရး အခက္အခဲေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ႏုိင္တယ္။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔မွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြက က်ယ္ျပန္႔တဲ့ တကယ့္ ျမန္မာျပည္က မတိုးတက္ေသးတဲ့ေဒသေတြမွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ အခက္ အခဲကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔မွာက တိုင္းရင္းသားေတြၾကားထဲမွာ က်ေနာ္ တုိ႔ မီဒီယာလုပ္ငန္း လုပ္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တုိ႔က တကယ့္ပင္မ မီဒီယာေတြေလာက္ ေစ်းကြက္ကမႀကီးဘူးဗ်။ ေစ်းကြက္ သိပ္ေသးတယ္။ ေစ်းကြက္ သိပ္ေသးတဲ့အခါမွာ ဒီ အခက္အခဲ ကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရမွာပါ။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ဒီ မီဒီယာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းကို စတင္လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ သင္တန္းေတြဘာေတြ ေပးတဲ့အခါမွာ ျပန္လည္ စုစည္းရမယ့္အေျခအေန၊ ေငြေၾကးအေျခအေန စသည္ျဖင့္ေပါ့ အခက္အခဲေတြ ႀကံဳရမွာျဖစ္ပါတယ္။”
မြန္ဘာသာနဲ႔ထုတ္ေ၀တဲ့ အမတ္ဒိန္ ဂ်ာနယ္ရဲ႕အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ႏိုင္ေမာင္တုိးကေတာ့ တုိင္းရင္းသား မီဒီယာေတြ ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္တဲ့အေျခအေနကို အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ကေတာ့ အရင္တုန္းကဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ မြန္စာအုပ္ကို ထုတ္ခ်င္လို႔ရွိရင္ ဘာသာျပန္ေပးရတယ္။ စာအုပ္ထုတ္ရတဲ့ အခက္အခဲအျပင္ ဘာသာျပန္ေပး ရတဲ့ ျပႆနာတခုကလည္း ရွိလိုက္ေသးတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု အဲဒီအပိုင္းကို ေလွ်ာ့လိုက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ စာေပစိစစ္ေရးက႑ကို ေလွ်ာ့လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို လြယ္ကူသြားတယ္။ လြယ္ကူသြားေတာ့ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္လည္း ျဖစ္တယ္။ စာအုပ္လည္း အမ်ားႀကီးထြက္ႏုိင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရဒီယိုပိုင္းတို႔၊ တီဗြီပိုင္းေတြက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ အခက္အခဲရွိတယ္။ အတတ္ပညာပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြမွာ အေတြ႔အႀကံဳ သိပ္မရွိဘူး။ မရွိေတာ့ အခက္အခဲေတာ့ ရွိလိမ့္မယ္ထင္တယ္။ အဲဒီအခက္အခဲကို ႏိုင္ငံေတာ္ကျဖစ္ျဖစ္၊ အဖြဲ႔အစည္းကျဖစ္ျဖစ္ ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ရင္ေတာ့၊ ေထာက္ပံ့ပံုစံမ်ိဳးေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္ေပးလိုက္လို႔ရွိရင္ က်ေနာ္ထင္တယ္ တိုင္းရင္းသားေနရာေတြက အမ်ားႀကီး ပြင့္လင္းလာပါလိမ့္မယ္။”
တုိင္းရင္းမီဒီယာညီလာခံက တိုင္းရင္းသားမီဒီယာေတြ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးအတြက္ မီဒီယာဌာနႀကီးေတြက ကူညီပံ့ပိုးေပးဖုိ႔၊ သက္ဆိုင္ရာတုိင္းေဒသႀကီးေတြနဲ႔ ျပည္နယ္အစိုးရေတြကလည္း တုိင္းရင္းသား သတင္းမီဒီယာေတြ တုိ
ဒီညီလာခံကိုေတာ့ ထိုင္း၊ အိႏိၵယနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ အေျခစိုက္တဲ့ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ ေခၚ ကယား၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း နဲ႔အျခား မီဒီယာအဖြဲ႔ ၁၁ ဖြဲ႔ပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ျမန္မာသတင္း ေခၚ Burma News International အဖြဲ႔နဲ႔ ေမာ္လၿမိဳင္အေျခစိုက္ သံလြင္တိုင္းမ္ နဲ႔ လမ္းျပၾကယ္ မြန္သတင္း ဂ်ာနယ္တိုက္ေတြက ကမကထျပဳ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီညီလာခံအတြင္းမွာေတာ့ အဓိက ဆံုးျဖတ္တဲ့အခ်က္ေတြကိုေတာ့ ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္တက္ေရာက္တဲ့ ထုိင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ လြတ္လပ္တဲ့မြန္သတင္းဌာန အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ႏိုင္ကေဆာ့မြန္က အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“ေဆြးေႏြးတဲ့အခ်က္ေတာ့အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ပထမအခ်က္ကေတာ့ မၾကာခင္မွာ ေပၚေပါက္လာမယ့္ မီဒီယာဥပေဒမွာ တိုင္းရင္းသားမီဒီယာရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ အထူးအေရးႀကီးတယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တယ္။ ဒီ မီဒီယာဥပေဒထဲမွာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ အခန္းက႑ေတြ ပီပီျပင္ျပင္ေပၚလာဖို႔က က်ေနာ္တို႔က ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ေရးဆြဲႏိုင္ဖို႔ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ အခုဟာက တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရွိဖို႔လိုမယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရွိမွသာလ်င္ ပညာေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး စတဲ့ကိစၥေတြ အရပ္ရပ္က တိုးတက္လာမယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားမီဒီယာေတြရဲ႕ အဓိက တာ၀န္တခုက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ မွန္ကန္တဲ့သတင္းေတြ ပို႔ေပးဖို႔နဲ႔ မွန္ကန္တဲ့သတင္းေတြ ကို ျမန္မာျပည္လူထုတရပ္လံုး ၾကားဖို႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အဓိကတာ၀န္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။”
အျခားအေရးပါတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တခုကေတာ့ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ မီဒီယာလုပ္ငန္းေတြ တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳးလာေစဖို႔အတြက္ ျပည္တြင္းျပည္ပ တုိင္းရင္းသားမီဒီယာေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔အတြက္လည္း စိန္ေခၚခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရိွေနတယ္လုိ႔ ႏိုင္ကေဆာ့မြန္က ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြေတာ့ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ပထမဦးဆံုးကေတာ့ ခရီးသြားလာေရး အခက္အခဲေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ႏုိင္တယ္။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔မွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြက က်ယ္ျပန္႔တဲ့ တကယ့္ ျမန္မာျပည္က မတိုးတက္ေသးတဲ့ေဒသေတြမွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ အခက္ အခဲကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔မွာက တိုင္းရင္းသားေတြၾကားထဲမွာ က်ေနာ္ တုိ႔ မီဒီယာလုပ္ငန္း လုပ္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တုိ႔က တကယ့္ပင္မ မီဒီယာေတြေလာက္ ေစ်းကြက္ကမႀကီးဘူးဗ်။ ေစ်းကြက္ သိပ္ေသးတယ္။ ေစ်းကြက္ သိပ္ေသးတဲ့အခါမွာ ဒီ အခက္အခဲ ကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရမွာပါ။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ဒီ မီဒီယာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းကို စတင္လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ သင္တန္းေတြဘာေတြ ေပးတဲ့အခါမွာ ျပန္လည္ စုစည္းရမယ့္အေျခအေန၊ ေငြေၾကးအေျခအေန စသည္ျဖင့္ေပါ့ အခက္အခဲေတြ ႀကံဳရမွာျဖစ္ပါတယ္။”
မြန္ဘာသာနဲ႔ထုတ္ေ၀တဲ့ အမတ္ဒိန္ ဂ်ာနယ္ရဲ႕အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ႏိုင္ေမာင္တုိးကေတာ့ တုိင္းရင္းသား မီဒီယာေတြ ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္တဲ့အေျခအေနကို အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ကေတာ့ အရင္တုန္းကဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ မြန္စာအုပ္ကို ထုတ္ခ်င္လို႔ရွိရင္ ဘာသာျပန္ေပးရတယ္။ စာအုပ္ထုတ္ရတဲ့ အခက္အခဲအျပင္ ဘာသာျပန္ေပး ရတဲ့ ျပႆနာတခုကလည္း ရွိလိုက္ေသးတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု အဲဒီအပိုင္းကို ေလွ်ာ့လိုက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ စာေပစိစစ္ေရးက႑ကို ေလွ်ာ့လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို လြယ္ကူသြားတယ္။ လြယ္ကူသြားေတာ့ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္လည္း ျဖစ္တယ္။ စာအုပ္လည္း အမ်ားႀကီးထြက္ႏုိင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရဒီယိုပိုင္းတို႔၊ တီဗြီပိုင္းေတြက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ အခက္အခဲရွိတယ္။ အတတ္ပညာပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြမွာ အေတြ႔အႀကံဳ သိပ္မရွိဘူး။ မရွိေတာ့ အခက္အခဲေတာ့ ရွိလိမ့္မယ္ထင္တယ္။ အဲဒီအခက္အခဲကို ႏိုင္ငံေတာ္ကျဖစ္ျဖစ္၊ အဖြဲ႔အစည္းကျဖစ္ျဖစ္ ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ရင္ေတာ့၊ ေထာက္ပံ့ပံုစံမ်ိဳးေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္ေပးလိုက္လို႔ရွိရင္ က်ေနာ္ထင္တယ္ တိုင္းရင္းသားေနရာေတြက အမ်ားႀကီး ပြင့္လင္းလာပါလိမ့္မယ္။”
တုိင္းရင္းမီဒီယာညီလာခံက တိုင္းရင္းသားမီဒီယာေတြ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးအတြက္ မီဒီယာဌာနႀကီးေတြက ကူညီပံ့ပိုးေပးဖုိ႔၊ သက္ဆိုင္ရာတုိင္းေဒသႀကီးေတြနဲ႔ ျပည္နယ္အစိုးရေတြကလည္း တုိင္းရင္းသား သတင္းမီဒီယာေတြ တုိ
ဒီညီလာခံကိုေတာ့ ထိုင္း၊ အိႏိၵယနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ အေျခစိုက္တဲ့ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ ေခၚ ကယား၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း နဲ႔အျခား မီဒီယာအဖြဲ႔ ၁၁ ဖြဲ႔ပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ျမန္မာသတင္း ေခၚ Burma News International အဖြဲ႔နဲ႔ ေမာ္လၿမိဳင္အေျခစိုက္ သံလြင္တိုင္းမ္ နဲ႔ လမ္းျပၾကယ္ မြန္သတင္း ဂ်ာနယ္တိုက္ေတြက ကမကထျပဳ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
voa news
