ရန္ကုန္ ၾသဂုတ္၂၃
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစုိးရနဲ႔တုိင္းရင္းသား လက္နက္ ကုိင္အဖြဲ႔အ စည္းေတြအၾကား စစ္မွန္တဲ့ ျငိမ္း ခ်မ္းေရး အျမန္ဆံုး တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖုိ႔ အေျဖရွာ တဲ့ ေဆြေႏြး ပြဲတစ္ရပ္ကုိ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ပန္ဒါဟုိတယ္မွာ မေန႔က စတင္ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။
စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပဲြကို ၿငိမ္းေဖာင္ေဒးရွင္းက ဦးေဆာင္က်င္းပခဲ့တာျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းသားအဖဲြ႔အစည္း (၅၇)ဖဲြ႔က ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ မွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖဲြ႕အစည္းအသီးသီး ပုဂၢိဳလ္ ေတြတက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တက္ေရာက္လာသူ အားလံုးကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေရးအတြက္ အဓိက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားစြာနဲ႔ တက္ေရာက္လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးပဲြကို ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ေနာ္ေ၀ သံရံုး ဒုတိယ အၾကီးအကဲ Mr. Arne Jan Flolo၊ Transnational Institute က Mr.Tom Kramer ၊ ျမန္မာအီးဂရက္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေမာင္သန္းစတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ တစ္တိုင္းျပည္လံုးနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ကိစၥျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရပိုင္းက အစြမ္းကုန္လိုက္ေလ်ာမႈေတြျပဳေနခ်ိန္မွာ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္ကလည္း စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ရယူေစခ်င္ေၾကာင္း၊ စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြ အခ်ိန္ၾကာျမင့္ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တိုင္းရင္းသား အဖဲြ႔အစည္းေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မႈအေပၚမွာပဲ မူတည္ေၾကာင္း၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ ့ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ ့ ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးဖို ့ဆံုးျဖတ္ထားၿပီး (၂၀၁၅) ခုႏွစ္ မတိုင္ခင္ ရလဒ္အေျဖတစ္ခု ရရိွေအာင္ ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္သြားလိမ့္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ေၾကာင္း ျမန္မာအီးဂရက္အဖြဲ ့ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေမာင္သန္းက ေဆြးေႏြးပြဲ မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
"ကြ်န္ေတာ္အစိုးရလည္း မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရတစ္ဖြဲ႕လံုးကို ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္စား မျပဳပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကြ်န္ေတာ္သိတဲ့ လူ ၃ ေယာက္ကို ကြ်န္ေတာ္ေျပာပါမယ္။ သမၼတၾကီး ဦးသိန္းစိန္၊ ဦးေအာင္မင္းနဲ႔ ဦးစိုးသိန္း ၃ ေယာက္ကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔နဲ႕ ေသခ်ာနားလည္မႈ ရိွပါတယ္။ အဲဒီနားလည္မႈက ဘာလဲဆိုေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႔မွာ ဒီႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ဖို႔ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြေပၚမွာ သူတို႔ေျပာထားတဲ့ principle ေလးေတြကလႊဲလို႔ က်န္တဲ့ဟာ precondition ဘာမွမရိွပါဘူး။ Political Dialogue က open ပါ။ အဲေတာ့ ဘယ္ေလာက္ၾကာမလဲ ေမးရင္ ကြ်န္ေတာ္အဲဒီ ေမးခြန္းေျဖရရင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြေပၚမွာပဲ မူတည္ပါတယ္။ သူတို႔ ယူသေလာက္ ၾကာပါမယ္။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ တစ္ခုအေနနဲ႔ကေတာ့ ၂၀၁၅ ဒီအစိုးရ သက္တမ္းမကုန္ခင္မွာ အေျဖတစ္ခု ထုတ္ဖို႔ေတာ့ လိုတယ္ဆိုတာ ဒါကေတာ့ လက္ေတြ႔က်တဲ့ အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္"
စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပဲြအခမ္းအနားဟာ ကခ်င္ေဒသအတြက္သာမက တစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ အေျဖရွာဖုိ႔ ရည္ရြယ္က်င္းပခဲ့တာလို ့အခမ္းအနား စီစဥ္တဲ့ ၿငိမ္းေဖာင္ေဒးရွင္းက တာ၀န္ရိွသူ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဒၚဂ်ာနန္က ေျပာျပပါတယ္။
"သူတို႔ဆီ ဒီလူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ တစ္ဖက္တလမ္းကေန လုပ္ေဆာင္ ေနၾကပါတယ္။ အဲေတာ့ အခုအေျခအေနမွာ သမၼတၾကီးရဲ႕ မိန္႔ခြန္းေၾကာင့္လည္း လမ္းစပိုျပီးေတာ့ ပြင့္လာတာေပါ့ေလ။ အဲတာေၾကာင့္ ဒီလူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြ အေနနဲ႔လည္း ဘယ္လို ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ရမလဲ ဆိုတဲ့ဟာကို ဝိုင္းျပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ ကခ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္လည္း ပါသလို တစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ ျငိမ္း ခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ မႈကိုလည္း ဦးတည္ပါတယ္"
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔(၁၁)ဖဲြ႔ရွိသည့္အနက္ အဖဲြ႔(၁၀)ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း စဥ္မ်ားေဆြးေႏြးလ်က္ရွိၿပီး ကခ်င္လက္နက္ကိုင္KIA တစ္ဖဲြ႔သာေဆြးေႏြးရန္က်န္ရွိပါတယ္။ KIO/KIA အဖဲြ႔အေနျဖင့္ တိက်ေရရာတဲ့ အေျဖတစ္ခု၊ ဦးတည္ခ်က္တစ္ခုထားရွိေဆြးေႏြးမည္ဆိုပါက မၾကာခင္အခ်ိန္ အတြင္း မွာ ေအာင္ျမင္ ေတာ့မွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေဒၚဂ်ာနန္က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနအရ KIA ဘက္ကေဆြးေႏြးမည့္ ေနရာအား တရုတ္ျပည္ထဲတြင္ေဆြးေႏြးရန္ေတာင္းဆိုထားၿပီး အစိုးရဘက္ က ျပည္ တြင္း တစ္ေနရာတြင္ေဆြးေႏြးရန္ ညွိႏႈိင္းလ်က္ရွိပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ KIA/KIO ဘက္ကမမွန္ကန္တဲ့ စြပ္စဲြ ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ၾကန္႔ၾကာေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။