သတုိးမဟာ သေရစည္သူ ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေရႊသိုက္္၏ ဦးႀကီးေတာ္ ဆာ စ၀္ေမာင္ ၁၈၂၁ မွ ၁၈၅၂ ထိ
ၿမန္မာႏုိင္ငံ ပထမဦးဆုံး သမၼတ စပ္ေရႊသုိက္ ကုိ ၁၉၄၈ ဇႏၷ၀ါရီလ (၄) ရက္ လြတ္လပ္ေရးေန႔ အခမ္းအနား၌ ႏုိင္ငံေတာ္ အလံကုိ လႊင့္ထူစဥ္ ေတြ႔ၿမင္ရပုံ
ေယာင္ေဟြ႕နယ္ကိုအုပ္စိုးခဲ့ေသာ ေနာက္္ဆုံး မင္းမွာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ပထဦးဆုံး သမၼတ ျဖစ္သူ သတုိးမဟာ သေရစည္သူ စ၀္ေရႊသိုက္ျဖစ္သည္။
ပထမဆုံးေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ သမၼတႀကီး စဝ္ေရႊသုိက္သည္ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၂၅၇ ခုႏွ (ခရစ္ ၁၈၉၆ ခုႏွစ္) တြင္ နတ္ရြာစံ ဖခမည္းေတာ္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ခ်ဳံ မယ္ေတာ္ မဟာေဒဝီ နန္းဆာေဆ တုိ႔မ ဖြားျမင္ေသာ သားျဖစ္သည္။
သတုိးမဟာ သေရစည္သူ ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေရႊသိုက္္ႏွင့္ မဟာေဒ၀ီစ၀္ နန္းဟိန္းခမ္း
သတုိးမဟာ သေရစည္သူ ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေရႊသိုက္္ ငယ္စဥ္ကပုံ
ငယ္စဥ္ကေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ရွိသွ်မ္းေစာ္ဘြားမ်ားေက်ာင္းတြင္ ပညာ သင္ၾကားခဲ့သည္။ ပထမ ကမာၲစစ္ အတြင္း ဘားမာရုိင္ဖယ္ အဂၤလိပ္ စစ္တပ္တြင္ ၀င္ေရာက္ အမႈထမ္း ခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္ ပထမ ေက်ာင္းသား သပိတ္ အစပ်ဳိးေသာ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္မွ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္ အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ နယ္ျခားေဒသ၌ ျမန္မာအရာရွိ တာဝန္ခံ အျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္း ခံရသည္။ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္တြင္ ဖခမည္းေတာ္ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆာစဝ္ေမာင္ ကံေတာ္ကုန္ေသာ အခါ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြား အျဖစ္ အရုိက္အရာ ခံယူသည္။ ထုိအခါ စဝ္ေရႊသုိက္၏ သက္ေတာ္မွာ ၃၃ ႏွစ္ အရြယ္ ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။
သတုိးမဟာ သေရစည္သူ စ၀္ေရႊသိုက္္၏။ ၾကင္ယာေတာ္ကား သွ်မ္းျပည္တပ္မေတာ္ အက္စ္အက္စ္ေအကို ဦးေဆာင္ တည္ေထာင္ခဲ့သူ မဟာေဒ၀ီေစာ၀္ နန္းဟိန္းခမ္း ျဖစ္သည္။
ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြား စဝ္ေရႊသုိက္သည္ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လတြင္ သိႏီၷေျမာက္ပုိင္း ေစာ္ဘြာႀကီး၏ သမီး (သိႏီၷေစာ္ဘြား စဝ္ဟုန္ဖ) (ကြယ္လြန္) ၏ ႏွမ စဝ္ဟိန္းခမ္းဟိန္းႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့သည္။ ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး၏ ၾကင္ယာေတာ္ မဟာေဒ၀ီ စဝ္ဟိန္းခမ္းဟိန္း သည္ သွ်မ္းျပည္တပ္မေတာ္ အက္စ္အက္စ္ေအကို ဦးေဆာင္တည္ေထာင္ခဲ့သူ သွ်မ္းအမ်ဳိးသားတုိ႔၏ ေတာ္လွန္ေရးမိခင္ႀကီး စ၀္နန္းဟိန္းခမ္း ပင္ျဖစ္သည္။ ပထမကမာၲစစ္ႀကီး ၿပီးေသာ အခါစဝ္ေရႊသုိက္သည္ စစ္မႈထမ္းအျဖစ္ အနားယူခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယကမာၲစစ္ႀကီး ျဖစ္ရန္ စစ္ရိပ္စစ္ေငြ႕မ်ား တက္လာေသာ အခါစစ္မႈထမ္းရန္ ျပန္ေခၚျခင္း ခံရျပန္သည္။
၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယကမာၲ စစ္ႀကီး ၿပီးဆုံးေသာ အခါ ၿဗိတိသွ် နယ္ခ်ဲ႕ အရင္းရွင္ အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းတုိႏွင့္ အတူ တုိင္ရင္းသား စည္လုံး ညီညြတ္ေရးကုိ ပါဝင္ ဆင္ႏႊဲခဲ့သည္။ ပင္လုံ စာခ်ဳပ္ႀကီး ျဖစ္ေျမာက္ေရးကုိလည္း လုံးပမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏွိင္ငံကုိ တုိင္းျပဳ ျပည္ျပလြတ္ေတာ္ ဖြင့္လွစ္ေသာ အခါ စဝ္ေရႊသုိက္အား ဥကၠ႒ အျဖစ္ တညီတညြတ္တည္း တင္ေျမာက္ျခင္း ခံရသည္။
ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ေရႊသုိက္သည္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ လတ္လပ္ေရး ရေသာအခါ ျပည္ေထာင္စု တုိင္းရင္းသား ထဲမွ ပထမ ဆုံးေသာ ျမန္မာႏွိင္ငံ သမၼတႀကီး အၿဖစ္ တင္ေျမာက္ျခင္း ခံရသည္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ သမၼတ သက္တမ္း ကုန္ဆုံးေသာ အခါလူမ်ဳိးစု လႊတ္ေတာ္ နာယကႀကီး အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမာက္ျခင္း ခံရျပန္သည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ အျခား နယ္ရွင္ စဝ္ဖလုံတုိ႔ႏွင့္ အတူ ေစာ္ဘြား ဆုိေသာ အာဏာ စြန္႔လႊတ္ခဲ့သည္။
၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ အထိ လူမ်ဳိးစု လြတ္ေတာ္ နာယကႀကီး အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ပညာတြင္ ႀကိးစား အားထုတ္မႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရက စဝ္ေရႊသုိက္အား 'အဂၢမဟာ သေရစည္သူဘြဲ႔ အျပင္ 'အဂၢမဟာ သီရိသုဓမၼဘြဲ႔' ကုိပါ ခ်ီးျမွင့္ေတာ္ မႈသည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ အမည္ခံ ဗိုလ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္သည့္ စစ္တပ္က ႏုိင္ငံေတာ္ အာဏာအရပ္ရပ္ကို သိမ္းပိုက္စဥ္ အခါ မိမိ ေနအိမ္ဝင္း အတြင္းတြင္ပင္ သားငယ္ စဝ္မီမီသိုက္သည္ ပစ္သတ္ သတ္ျဖတ္သြားျခင္း ခံခဲ့ရေလသည္။ ႏွိင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးေဟာင္း စဝ္ေရႊသုိက္လည္း ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
ထုိႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂၁ ရက္ေန႔ အသက္ ၆၆ႏွစ္ အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္ အနိစၥ ေရာက္သြားရွာသည္။ သမၼတႀကီးေဟာင္း စဝ္ေရႊသုိက္ ကြယ္လြန္ေသာ အခါ မဟာေဒဝီ စ၀္ဟိန္းခမ္းႏွင့္ သားေတာ္ သမီးေတာ္ ရွစ္ေယာက္ ထြန္းကား က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
အနာဂတ္ သွ်မ္းမ်ဳိးစက္သစ္ လူငယ္မ်ား ေစာ္ဘြားႀကီးႏွင့္ မဟာေဒ၀ီကဲ့သုိ႔ သွ်မ္းအမ်ဳိးသားေရး တာ၀န္မ်ား ေက်းပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ ၾကပါေစလုိ႔ ရည္ညြန္း တင္ျပ လုိက္ရပါသည္။
ထုတ္ႏုတ္- ေ႐ႊဥၾသရဲ႕ ‘တခ်ိန္က ထင္ရွားခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား’ ႏွင့္အျခားစာေစာင္
ေညာင္ေရႊ ေစာ္ဘြား၏ ေဟာ္နန္းပုံ
ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕(ယခင္ေညာင္ေရႊ ေစာ္ဘြား ေဟာ္နန္း) သမုိင္းျပတုိက္ကို ဗမာစစ္ အစိုးရက ဗုဒၶျပတိုက္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ လုိက္ေၾကာင္း ေဒသခံ သတင္းရပ္ကြက္က ဆုိသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ေမလ ၂၀၀၈ ခုနစ္က နန္းေတာ္ တြင္း၌ ခင္းက်င္းျပသ ထားခဲ့ေသာ သွ်မ္းေစာ္ဘြားမ်ား၏ အသုံး အေဆာင္ လက္၀တ္ တန္ဆာမ်ား ျဖစ္သည့္၀တ္ရုံမ်ား၊ ယြန္းထည္ပစၥည္းမ်ား၊ ေရွေဟာင္း လက္နက္ႀကီးမ်ား ႏွင့္ ေစာ္ဘြားပလႅင္မ်ား အပါအ၀င္ ေရွးေဟာင္း ပစၥည္းမ်ား မရွိေတာ့ဘဲ ဘုရားဆင္းတုေတာ္မ်ားကိုသာ ေတြ႕ ျမင္ရေၾကာင္း ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာသည္။
“ပစၥည္းေတြဘယ္ေရာက္ကုန္လဲေတာ့မသိဘူး။ အခုအဲဒီမွာ သူတို႔ယူလာတဲ့ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ေတြဘဲရွိ တယ္” ဟု သူက ဆုိသည္။ “အဲဒီဘုရားေတြ အရင္ကမျမင္ဖူးဘူး၊ ဘယ္ကယူလာတာလဲမသိဘူး” ဟု ဆက္၍ေျပာသည္။ ေဟာ္နန္းအတြင္းရွိ မူလေရွးေဟာင္း ပစၥည္းမ်ားကို အာဏာပိုင္တို႔ ေနျပည္ေတာ္သို႔ သယ္ ေဆာင္သြားေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
မူလသွ်မ္းဘာသာ အဓိပၸါယ္ ေယာင္ေဟြ႕ (ခ်ဳိင့္၀ွမ္းရွိဳစပါးက်ီ) မွ ေညာင္ေရႊဟု ဗမာမႈျပဳ အသံဖလွယ္လုိက္ ေသာ ၎ၿမိဳ႕သည္ သွ်မ္းေစာ္ဘြားမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားအနက္ ေရွးအက်ဆုံး ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္သည္။ ခရစ္ႏွစ္ A.D 1369 ကတည္းက တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ သွ်မ္းေစာ္ဘြားျပည္နယ္တခု၏ ေခတ္ အဆက္ဆက္ မိရုိးဖလာအဖိုးတန္ ေရွးေဟာင္းပစၥည္း ထားရွိရာ အဆုိပါ ေယာင္ေဟြ႕ ေဟာ္နန္းကို မဆလ ေခတ္ကတည္းက သမုိင္းျပတိုက္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။
ေယာင္ေဟြ႕ (ေညာင္ေရႊ)ေစာ္ဘြား ပလႅင္ေတာ္ပုံ
ထုတ္ႏုတ္ - သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္
ေမာသွ်မ္းကုိးျပည္ေထာင္တြင္ ပါ၀င္ေသာ ၿမိဳ႕မ်ားမွာ
၁။ မုိးေကာင္း = ၉၉ၿမိဳ႕
၂။ မိုးညွင္း = ၃၇ၿမိဳ႕
၃။ ေသာင္သြတ္ = ၂၈ၿမဳိ႕
၄။ မုိးမိတ္ = ၄၉ၿမိဳ႕
၅။ သိႏၷီ = ၄၉ၿမိဴ႕
၆။ သီေပါ = ၂၉ၿမိဳ႕
၇။ မုိးနဲ = ၃၇ၿမိဳ႕
၈။ ေညာင္ေရႊ = ၃၉ၿမိဳ႕
ၿမန္မာႏုိင္ငံ ပထမဦးဆုံး သမၼတ စပ္ေရႊသုိက္
သတုိးမဟာ သေရစည္သူ ေစာ္ဘြားႀကီး ဂူဗိမာန္
