26.9.2013
ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ တျခားႏုိင္ငံေတြနဲ႔စာရင္ အဆင့္ ၁၃ မွာရွိတဲ့အတြက္ အခြင့္အေရးကို လက္လႊတ္မခံဘဲ အျမန္ဆုံး လာေရာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ ျမန္မာအစိုးရ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ က ဖိတ္ေခၚလိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ အနာဂတ္ အတြက္ တာ၀န္ယူမႈရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အေမရိ ကန္ ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ မွာ Asia Society နဲ႔ McKinsey Global Institute က ပူးတြဲၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲ မေန႔က က်င္းပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ မေအးသႏၱာေက်ာ္က တင္ျပပါလိမ့္မယ္။
ႏိုင္ငံေပါင္း ၃၂ ႏုိင္ငံ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ စီမံခ်က္ ၆၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပည္ပ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပမာဏဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၄ ေသာင္း ၇ ေထာင္ တန္ဖိုးရွိတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အမ်ဳိးအစား ၁၂ ခုမွာ ၀င္ေရာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေနတဲ့ အေၾကာင္း ျမန္မာ အစိုးရ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ က Asia Society မွာ က်င္းပ တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲ မွာ ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
ျမန္မာနုိင္ငံ အနာဂတ္အတြက္ တာ၀န္ယူမႈရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အေမ ရိကန္ ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ Asia Society နဲ႔ McKinsey Global Institute က ပူးတြဲၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဟာ အဆင့္ ၁၃ မွာသာ ရွိတဲ့အတြက္ ေနာက္မက်ေအာင္ အခြင့္အေရးကို လက္လႊတ္မခံဖို႔ လာေရာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ သူက ဖိတ္ေခၚလိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ၁၅ ခုရွိၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပမာဏဟာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၄၄၃ သန္း ရွိတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့အထဲမွာ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း၊ သတၳဳ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ေရလုပ္ငန္းနဲ႔ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အစိုးရ တာ၀န္ ယူခဲ့ၿပီးတဲ့အခ်ိန္ကတည္းက ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး၊ အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေရးနဲ႔ အစိုးရေကာင္းတရပ္ ေပၚလာေရးကို အာ႐ုံစိုက္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ သဘာ၀၀န္းက်င္ကို မထိခိုက္တဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ေပၚေပါက္လာေအာင္ အစဥ္တစိုက္ ႀကိဳးစားခဲ့ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း သူက အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“အစိုးရအေနနဲ႔ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ပေပ်ာက္ေရးနဲ႔ ေက်းလက္ေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ေတြကို အာ႐ုံစိုက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ မတိုင္ခင္မွာ လက္ရွိ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို ၂၆ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန ရာခိုင္ႏႈန္း ၆၀ အထိ ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ႏုိင္ဖို႔၊ ရာစုႏွစ္သစ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြ မွာ ေဖာ္ျပထားခ်က္ေတြနဲ ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔လည္း အစိုးရအေနနဲ႔ ဦးတည္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။”
စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြမွာ ျပည္သူေတြကို အဓိက ထားတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ကို ေဖာ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ က ေျပာပါတယ္ ။ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အႀကံေပး ေဒါက္တာ ေဇာ္ဦးနဲ႔ အေမရိ ကန္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ထိပ္တန္း အႀကံေပး အရာရွိ Judith Cekfin တုိ႔အျပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံတကာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ USAID အဖြဲ႔က တာ၀နရွိသူေတြ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကေန တုိင္းျပည္အတြင္း ေငြေၾကးလဲလွယ္မႈႏႈန္း တည္ၿငိမ္လာေအာင္နဲ႔ ေခတ္မွီတဲ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းစနစ္ ထူေထာင္လာႏုိင္ေအာင္ အေထာက္ အကူျပဳခဲ့သလိုိ၊ ႏုိင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္တဲ့ ၀င္ေငြအေပၚ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိလာေအာင္္ နဲ႔ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈေတြ ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ေအာင္ အေထာက္အကူ ျပဳခဲ့တဲ့အေၾကာင္း Asia Society အဖြဲ႔က ေျပာဆုိပါတယ္။
ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။“ေရွ႕လာမယ့္ ၅ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ၇ ဒႆမ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ဆက္ၿပီးရွိေအာင္ ဦးတည္ထားပါတယ္။ စီးပြားေရးဟာ အသိဥာဏ္ပညာနဲ႔ ဗဟုသုတ အေျခခံတဲ့ စီးပြားေရးကို ဦးတည္ၿပီး တုိးတက္ေအာင္လုပ္ဖို႔လည္း ရည္ရြယ္ခ်က္ထားပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ခြဲအတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအသီးအပြင့္ကို အားလုံး ရယူႏုိင္တဲ့ အေျခခံေတြ အစိုးရက ခုိင္ခိုင္မာမာ ခ်မွတ္ထားႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။”
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ထိပ္တန္းအႀကံေပး အရာရွိ Judith Cekfin ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမယ့္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ ေစာင့္ထိန္းရမယ့္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းေတြကို စံျပအျဖစ္ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ တုိက္တြန္းသြားပါတယ္။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္ေတြအျပင္ အလုပ္သမားေရးဆုိင္ရာ စံ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ၊ သဘာ၀၀န္းက်င္ ေစာင့္ထိန္းေရးနဲ႔ ျမန္မာလူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ အက်ဳိး ခံစားခြင့္ေတြ ျပန္ေပးႏုိင္မယ့္ လူမႈ က်င့္၀တ္ ေစာင့္ထိန္းတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြျဖစ္ဖို႔ လိုမယ္လု႔ိ ေျပာဆုိပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရ သမၼတ အႀကံေပး ေဒါက္တာေဇာ္ဦးကေတာ့ တာ၀န္ယူမႈရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈေတြ ေပၚေပါက္လာဖို႔၊ တာ၀န္ခံမႈရွိတဲ့ အစိုးရတရပ္ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ဒီလို အစိုးရတရပ္ျဖစ္ဖို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအေနနဲ႔ တာ၀န္ယူခ်ိန္ကတည္းက ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ရွင္းလင္း ေျပာဆုိသြား ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္လာတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ပို္င္းအတြင္း ျပည္ပ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပမာဏ ၂ ဆေလာက္ တက္လာခဲ့ေပမဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြ အတြက္ အက်ဳိးရွိေအာင္ ဘယ္လုိ အသုံးခ်မလဲ၊ တာ၀န္ယူမႈရွိေအာင္ ဘာေတြ ေဆာင္ရြက္မလဲဆုိတာကို Asia Society မွာ အဓိက ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
VOA
